Morgunblaðið - 26.11.2015, Blaðsíða 42

Engidalur
Mývatn
Fljótsheiði
Loftmyndir ehf.
Engidalur
SVIÐSLJÓS
Atli Vigfússon
Laxamýri
„Móðir mín var sérfræðingur í að
reykja og ég lærði mest af henni
af því að ég var oft að hjálpa
henni í reykhúsinu. Mamma lærði
að reykja af móður sinni svo þetta
er hálfgerður ættariðnaður sem
gengur lið fram af lið. Það er
mjög gaman að reykja og það er
visst verklag sem þarf til þess að
gera þetta vel. Pabbi var líka
mjög duglegur að reykja og
kveikti oft upp. Ég lærði mikið af
því að vera með þeim í þessu.“
Þetta segir Kristlaug Pálsdóttir,
bóndi í Engidal í Þingeyjarsveit,
sem var að ljúka við að reykja
hangikjötið. Kjötið hennar hefur
fengið mjög góða dóma hjá þeim
sem það hafa smakkað.
„Ég reyki við gulvíði sem ég
klippi niður. Það er mikið af gul-
víði hér á jörðinni svo það er af
nógu að taka. Þá reyki ég við tað
sem ég verka sjálf, en gulvíðirinn
og taðið gefa kjötinu mjög góðan
og sérstakan keim, segir Kristlaug
sem leggur mikla vinnu í haust-
matinn.
„Ég set gulvíði næst glóðinni og
það kviknar mjög vel í greinunum
og líka í þurru laufinu sem er á
þeim. Þá læt ég alveg þurrt tað
þar ofaná og efst set ég raka tað-
skán, en glóðin má aldrei deyja
eigi að takast vel til.“
Þetta segir Kristlaug og er
mjög ánægð með reykinn á kjöt-
inu sem hún var að taka út úr
reykhúsinu.
Tveggja ára tað
Taðið sem hún notar er oftast
tveggja ára og segir hún að það
þurfi þann tíma til þess að verk-
ast. Þannig verða kögglarnir betri
og það verður engin fýla af þeim.
Hún hreykir taðinu meðan hún er
að þurrka það en setur það síðan
upp í taðhlaða sem standa lengi
áður en taðið er notað. Stundum
blotnar taðið og þornar á víxl í
rigningartíð og segir Kristlaug að
það sé að sumu leyti gott. Hins
vegar varð hún að breiða segl yfir
taðhlaðana í sumar, þegar rigndi
sem mest, til þess að verja þá
vætunni.
Hangikjöt, magálar,
rúllupylsur og silungur
Kristlaug reykir ekki bara
hangikjöt heldur reykir hún líka
magála og rúllupylsur sem hún
býr til. Hún pressar magálana vel
til þess að þeir verði þéttir og
margt af þessu verklagi lærði hún
af móður sinni enda voru þær
mæðgur lengi saman í heimili eftir
að Kristlaug flutti aftur heim í
Engidal með sína fjölskyldu. Hún
reykir einnig mikið af silungi en á
jörðinni er veiðiréttur í Kálfborg-
arárvatni og þar er að finna bæði
bleikju og urriða. Hún hefur gert
veiðiskýrslur í 25 ár og finnst,
eins og hún segir sjálf, æðislega
gaman að veiða. Hún segir nauð-
synlegt að veiða í vatninu til að
grisja það því þannig verði silung-
urinn betri og stærri.
Alltaf verið veik
fyrir kindum
Til þess að hafa tað þarf að hafa
kindur en þær eru áhugmál Krist-
laugar. Hún segir að það sé allt
skemmtilegt við þær og það sé
mjög gaman að fylgjast með þeim.
Hún hafi alltaf verið veik fyrir
þeim.
„Það er góð lykt af þeim og það
er gaman að heyra í þeim þegar
búið er að gefa á garðann, segir
hún sem hefur gert kindurnar sín-
ar gæfar og margar þeirra eru
miklar persónur.
Kristlaug er mjög dugleg að
beita kindunum yfir veturinn þeg-
ar þannig viðrar og hún hefur
kennt þeim viss hljóð sem þær
hafa lært og þær hlýða því hljóði
sem á við í það og það skiptið.
Hún segir að beitin skipti þær
miklu máli því þær hreyfi sig og
verði hraustar.
Kristlaug og maður hennar,
Guðmundur Þór Wium Hansson,
una hag sínum vel í Engidal. Hún
segir samt að það sé galli að þar
sé ekkert netsamband því margt
er það nú á dögum sem kallar á að
samband við umheiminn sé í lagi
og margt þarf að senda með raf-
rænum hætti.
Reykhúsvinnunni er lokið á
þessu hausti og við taka önnur
verkefni enda mörg járn í eld-
inum. „Bara að hangikjötið verði
gott á bragðið,“segir Kristlaug og
brosir þegar hún skoðar bógana
og lærin sem hanga nýreykt utan
við reykhúsið.
Hangikjötið komið úr reyk
 Kristlaug Pálsdóttir reykir kjöt við gulvíði og tveggja ára gamalt tað  Kindur eru áhugamálið
 Reykingin er hálfgerður ættariðnaður sem gengur lið fram af lið  Lærði listina af móður sinni
Morgunblaðið/Atli Vigfússon
Nýreykt hangikjöt Kristlaug Pálsdóttir með nýreykt kjöt, læri og bóga, fyrir utan reykhúsið í Engidal.
Útivera Ærin Gríma kann vel við sig úti ásamt hinum kindunum í Engidal
sem eru alltaf settar út þegar vel viðrar. Kristlaug hefur yndi af kindum.
42 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. NÓVEMBER 2015
Engidalur er sunnarlega á
Fljótsheiði en sunnar standa
bæirnir Víðiker og Svartárkot.
Kristlaug hefur gott útsýni út
um eldhúsgluggann en það
eru Bárðarbunga og Trölla-
dyngja sem blasa við í góðu
veðri. Hún hefur mikið fyrir
stafni og á sumrin tínir hún
mikið af jurtum sem hún
þurrkar, bæði lækningajurtir
og jurtir í teblöndur. Þá er
hún stundum að lita jurtir en
hún lærði jurtalitun af móð-
ursystur sinni á sínum yngri
árum.
Kristlaug hefur mjög mikinn
áhuga á fuglum og hefur
merkt fugla fyrir Náttúru-
fræðistofnun Íslands allt frá
árinu 1982. Hún hefur haldið
fugladagbók og telur egg í
hreiðrum ásamt því að fylgj-
ast með því hvenær fuglarnir
koma og fara, allt eftir árstíð-
um.
Mörg járn
í eldinum
TÍNIR JURTIR
OG MERKIR FUGLA