Morgunblaðið - 26.11.2015, Qupperneq 70

70 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. NÓVEMBER 2015
Ég var að lesa ein-
hvern prentmiðilinn um
daginn þar sem verið
var að lofsyngja frjáls-
lyndi ákveðins lands-
fundar þar sem m.a. var
talað um ekki aðeins
frjálslyndi heldur bein-
línis stuðning við frelsi í
áfengismálum með
þeirri samþykkt sama
landsfundar að áfengi
skyldi fært í matvöru-
búðir.
Um svipað leyti sá ég þá einkunn
sem bæði ég og fjölmörg skoðana-
systkin mín fengum um afturhalds-
semi og jafnvel ofstæki af því við vær-
um þessu andvíg. Ég læt mér þessi orð
og ýmis önnur álíka gegnum tíðina í
léttu rúmi liggja, því við erum þá í góð-
um félagsskap virtustu heilbrigðis-
stofnana á heimsvísu. Ef þetta er aft-
urhaldssemi og ofstæki sem þessar
stofnanir og samtök hafa á oddinn sett
þá segi ég nú bara: Betur að meira
væri af slíku og enn víðar. Um þetta
má nota gamla orðtakið: Ekki veldur
sá er varar, því það er nákvæmlega það
sem þetta vísa fólk segir í aðvörunum
sínum sem og þær staðreyndir sem þar
eru raktar og við tökum undir heils-
hugar.
Í sömu vikunni var ég að lesa um
fólk sem telur það sína lífsgæfu mesta
að hafa losnað undan klafa áfengisins,
þess sama áfengis og verið var að líkja
við frjálslyndi og frelsi. Enn lengra var
þó gengið fyrir skömmu þegar fullyrt
var að það væri mannréttindabrot að
mega ekki kaupa áfengi sem allra víð-
ast og tekið undir af viðmælanda þess
sem fullyrti. Ekki held ég að áður um-
talað fólk sem öðlast hafði frelsi undan
oki áfengisins hefði tekið undir þessa
sérstæðu tegund af frelsi sem ég nefni
oft gæsalappafrelsi.
Ég hryggist líka oft, alltof oft raun-
ar, þegar ég les um alls ótímabær
dauðsföll af völdum áfengisins eða ein-
hverju beint og óbeint tengdu því.
Ekki held ég að þetta annars góða
fólk hafi gefið áfengisfrelsinu gæða-
stimpil. Allar rannsóknir segja raunar
að þessi skelfilegu dauðsföll séu tengd
þessu einu mesta heilbrigðisvandamáli
heimsins, ofneyzlu áfengis. Það sem
mér finnst átakanlegast
í málflutningi þeirra sem
vilja auka áfengisflæðið
von úr viti er það, að þar
er allt blúndulagt eins og
sagt var, engin varn-
aðarorð, engir hættu-
boðar, þrátt fyrir dag-
legar váfregnir af ýmsu
tagi. Vinur minn einn
sagði þessa talsmenn
vera eins og gangandi
áfengisauglýsingar þar
sem ríkir aðeins dýrð og
dásemd „gleðigjafans“ mikla og sann-
leikurinn um hinar skaðlegu afleið-
ingar er bannfærður með þögninni.
Maður sem hefur heldur betur orðið
hart úti af völdum „gleðigjafans“ í sínu
nánasta vinnuumhverfi sagði við mig á
dögunum, að oft dytti sér það í hug
þegar hann væri að lesa um þessa
dýrð, hvort meðvitað eða ómeðvitað
væri verið að ganga erinda áfengis-
auðvaldsins, þessa risa sem einskis
svífst fremur en aðrir þeir er eiga
gróðann að æðsta guði, risa sem teygir
anga sína um allan heim. Hvað sem
þessu líður er víst að ekki flýgur hon-
um í hug frjálslyndi, hvað þá frelsi þeg-
ar áróðursvélarnar mala sem ákafast.
Aðeins vildi hann að ég kæmi á fram-
færi varnaðarorðum gegn áfenginu
enn einu sinni og ekki síður gegn þeim
sem mæra það án þess að horfa til
þeirra skuggahliða sem áfengið skapar
og allir eiga að vita um og viðurkenna.
Ekki veldur sá er varar og þess
vegna verðum við alltaf og ævinlega að
vekja athygli á því sem máli skiptir,
hörmulegum afleiðingum svo alltof
víða af völdum áfengisins. Svo mun
sannarlega verða gjört, hvað sem öll-
um upphrópunum líður.
Ekki veldur
sá er varar
Eftir Helga Seljan
Helgi Seljan
» Allar rannsóknir
segja raunar að
þessi skelfilegu dauðs-
föll séu tengd þessu einu
mesta heilbrigðisvanda-
máli heimsins, ofneyzlu
áfengis.
Höfundur er formaður
fjölmiðlanefndar IOGT.
Bill Posey, banda-
rískur þingmaður, hef-
ur óskað eftir opinberri
rannsókn á Sóttvarna-
stofnun Bandaríkjanna
(CDC) eftir að fyrrver-
andi yfirmaður og vís-
indamaður við stofn-
unina dr. William W.
Thomspon gaf út yfir-
lýsingu og játningu, þar
sem kemur fram að hann hafi tekið
þátt í að hylma yfir upplýsingar er
segja beint að MMR-bóluefnið valdi
einhverfu.
Í játningu dr. Williams segir hann
m.a. „ég hef mikla sektarkennd þegar
að ég hitti fjölskyldur með einhverfu,
því ég var hluti af vandamálinu“.
Lögmannaskrifstofa Morgan Ver-
kamp, fékk það í gegn að William fékk
stöðu sem uppljóstrari, en lögmanna-
skrifstofan heldur úti yfirlýsingum frá
uppljóstrurum á vefsíðunni morgan-
verkamp.com. Undir stjórn dr. Julie
Gerberding var William beðinn um að
ljúga, en hann hefur svarað og sagt
„ég ætla ekki að ljúga, ég er hættur að
ljúga“.
Það þarf líklega að myrða dr. Willi-
am svo hægt sé að halda áfram MMR-
bólusetningaáróðrinum, hann bætist
þá í hóp 14 lækna sem hafa verið myrt-
ir á þessu ári og tengist einn læknanna
lækningu á einhverfu. William á að
svara fyrir hjá bandaríska löggjaf-
arþinginu varðandi þetta mál, en hann
hefur allt frá árinu 2004 ásamt öðrum
tekið þátt í að hylma yfir upplýsingar
er segja beint að MMR-bóluefnið hafi
valdið 236% aukningu einhverfu.
Yfirmaður CDC (og Willams) Dr.
Julie var „verðlaunuð“ fyrir að ljúga
um MMR/autism-tenginguna en hún
fékk stöðu foseta bóluefnadeildarinnar
hjá Merck er framleiðir hið umdeilda
MMR-bóluefni.
Í viðtölum dr. William við dr. Brian
Hooker lækni (föður einhverfs barns),
kemur fram að dr. William mælir ekki
með að bólusetja barnshafandi konur
með bóluefnum er innhalda kvikasilfur
(Thimerosal), segir að það skapi hættu
fyrir ófædda barnið. En spurning er
hvort dr. William hafi tekið þátt í því
að ljúga um notkun kvikasilfurs í bólu-
efnum?
Þó að almennt sé talað um að hætt
sé að nota kvikasilfur í bóluefnum er
það enn í flensubóluefnum. Rússar
hafa bannað notkun kvikasilfurs eftir
að niðurstöður frá árinu 1977 sýndu
fram á að efnið skapaði hættu á heila-
skemmdum síðar á lífsleiðinni.
http://www.icnr.com/articles/
thimerosalcoverup.html
Fjöldinn allur af rannsóknum er til
sem sýna fram á skaðsemi kvikasilfurs
http://preventdisease.com/news/pdf/
Thimerosal_Immune_System_Abnor-
malities.pdf
En hvað varðar MMR-bóluefnið þá
nota bólusetningaáróðurssinnar aftur
og aftur Andrew Wakefield-kortið, þó
að dr. Steve Walker og félagar hjá
Wake Forest-háskólanum hafi fyrir
löngu komist að sömu niðurstöðum og
Wakefild birti 1998. Ekkert er minnst
á greinar frá læknablaði JAMA í fjöl-
miðlum sem sýna tengsl milli MMR-
bóluefnisins og einhverfu (21 april,
2015, Vol 313, No. 15)
Hversvegna Lyfjastofnun lætur
ekki fylgiseðla með bóluefnum er mjög
undarlegt, þau eru jú skráð sem lyf
inni á síðu stofnunarinnar.
Í fréttum erlendis segir að læknar
og hjúkrunarfræðingar geti sætt hóp-
lögsóknum fyrir það eitt að veita ekki
upplýsingar um áhættur, innihald og
aukaverkanir bóluefna.
Samkvæmt Nuremberg-lögunum
er það ekki lengur afsökun að svara:
„ég var að framfylgja skipunum“ með
því að veita fólki ekki neinar upplýs-
ingar.
Í dómsúrskurði í máli Hannah Pol-
ing kemur fram að MMR-bóluefnið
hafi framkallað heilaskemmdir (encep-
halopathy) er leiddu til einhverfu, en í
ýmsum fylgiseðlum með bóluefnum er
minnst á encephalopathy. Fékk hún
greiddar 1,5 milljón dollara í skaða-
bætur skv. dómsúrskurði. Ryan Mo-
jabi fékk greiddar $969.474 skv. dóms-
úrskurði, Emily Moller fékk
$1.030.314, Bailey Banks fékk
$810.000. Eftir dómsúrskurð á Ítalíu í
máli Valentino Bocca fékk hann
greiddar 112.000 evrur í skaðabætur.
Robert Fletcher fékk 90.000 pund skv.
dómsúrskurði. Þannig, einstaklingar
með einhverfu eru að fá umtalsverðar
en misháar upphæðir eftir dóms-
úrskurð.
Frá 1988 til 2008 var 925 einhverf-
um einstaklingum í Bandaríkjunum
greiddar 903 miljónir dollara í skaða-
bætur eftir bólusetningar.
Þrátt fyrir fjöldann allan af dóms-
úrskurðum, 101 rannsóknar niður-
stöður 1) er segja tengsl á milli ein-
hverfu og bólusetninga, 30
vísindaniðurstöður 2) er sýna tengsl
milli einhverfu og bólusetninga, þá er
ekki varað við neinum aukaverkunum
hér á landi þó að játningar og yfirlýs-
ingar dr. Williams hafi birtst víða er-
lendis.
Ætli heilbigðisyfirvöld lesi bara
auglýsingabæklinga frá bóluefnafram-
leiðendum?
Ekki er það fylgseðillinn frá bólu-
efnaframleiðanda þar sem öll inni-
haldsefni og aukaverkanir er talið upp,
það er augljóst.
Hvers vegna innihaldsefnin eru
svona mikill leyndardómur hér á landi
er undarlegt, ætli við séum að fá bólu-
efni með öðrum innihaldsefnum en
önnur lönd?
Er íslenska ríkið kannski að fá bólu-
efni á afslætti gegn því að börnin okk-
ar séu tilaunadýr fyrir ný efni? Eða til
þess að ríkið sé ekki lögsótt?
Þar sem heilbrigðisyfirvöld eru ekki
að sinna upplýsingaskyldu sinni erum
við undirituð að láta vita af þessum
dómsúrskurðum þannig að fjölskyldur
einhverfra af völdum MMR-
bólusetningar geti lögsótt.
(scribd.com/doc/220807175/86-
Research-Papers-Supporting-the-
Vaccine-Autism-Link)
http://whale.to/v/30_scientific_stu-
dies.html
Einhverfueinstaklingar fá bætur eftir bólusetningar
Eftir Þorstein Sch.
Thorsteinsson og
Ingibjörg Gunn-
laugsdóttur
» Þar sem heilbrigð-
isyfirvöld eru ekki
að sinna upplýsinga-
skyldu sinni erum við
undirituð að láta vita af
þessum dómsúrskurð-
um...
Þorsteinn Sch.
Thorsteinsson
Þorsteinn er ritari Félags áhuga-
manna um bólusetningar og marg-
miðlunarfræðingur. Ingibjörg er for-
maður Félags áhugamanna um
bólusetningar, þýðandi og höf-
uðbeina- og spjaldhryggsjafnari.
Ingibjörg
Gunnlaugsdóttir
Ekki get ég sagt að
reynsla mín af Hæsta-
rétti sé góð. Upplifun
mín fyrir 13 árum var
sú að vel rökstuddum
héraðsdómi var snúið
við án rökstuðnings,
eða af því bara, eins og
sagt var í barnaskóla.
Áður en málaferlin hóf-
ust heyrði ég lögmenn
tala um það að Hæsti-
réttur væri happ-
drætti. Ýmis nýleg skrif um dómstól-
inn, m.a. frá fyrrverandi
Hæstaréttardómara, benda að mínu
mati til þess að það kunni að vera svo
að þessi orð lögmannanna eigi enn
við. Að mínu áliti er nauðsynlegt að
koma á millidómstigi, fækka dóm-
urum í Hæstarétti og minnka álag á
réttinum til þess að minnka líkurnar
á því að þannig sé litið á hann.
Fyrir bankahrun átti ég hlut í fé-
lagi sem átti hlutabréf í öllum stóru
bönkunum þremur. Strax daginn eft-
ir að fyrsti bankinn féll bað ég þjón-
ustufulltrúa í viðskiptabanka félags-
ins að selja bréfin í bönkunum sem
enn stóðu. Það tókst samdægurs og
verðlækkunin var aðeins 4% frá síð-
asta viðskiptadegi, þó að Íslands-
banki hafi fallið daginn áður og allir
sem áttu hlutabréf í þeim banka hafi
tapað því hlutafé. Fannst mér það af-
ar skrítið. Ég átti von á því að bréfin
yrðu illseljanleg nema fyrir brot af
verðinu fyrir helgi. Skýringar á
þessu fékk ég löngu síðar þegar ég
gluggaði í skýrslu rannsóknarnefnd-
ar Alþingis og enn síðar las um
dómsmál þau sem fylgdu í kjölfarið.
Ef ég skil málið rétt höfðu forsvars-
menn bankanna haldið uppi fölsku
verði á hlutabréfum bankanna með
því að búa til eftirspurn eftir þeim
með stórfelldum lánveitingum með
lélegum veðum til valinna aðila.
Langar mig að fjalla aðeins nánar um
það.
Á undanförnum mánuðum hafa
fallið nokkrir dómar þar sem hátt-
settir starfsmenn í bönkunum þrem-
ur sem störfuðu fyrir hrun hafa verið
dæmdir í fangelsi fyrir
umboðssvik og mark-
aðsmisnotkun. Bank-
arnir höfðu lánað ýms-
um félögum (lögaðilum)
í verulegum mæli fé til
þess að kaupa hlutafé í
bönkunum sjálfum, yf-
irleitt með lélegum eða
engum veðum öðrum
en hlutabréfunum sem
höndlað var með. Lán-
að var fyrir öllu kaup-
verðinu þannig að fé-
lögin lögðu ekkert eigið
fé til kaupanna enda í
sumum tilfellum ekkert eigið fé í
þeim til staðar. Í helgarblaði DV um
síðustu mánaðamót var í leiðara
blaðsins lýst undrun á nýjasta dómn-
um og áður hafði ég rekist á grein á
vefmiðlinum Deiglunni eftir vin
bankastjórans – Hæstiréttur á hál-
um ís – og aðra í Morgunblaðinu þar
sem fyrrverandi Hæstaréttardómari
hneykslast líka á dómi réttarins –
Meiri háttar áfall fyrir réttarríkið.
Bankastjóri Landsbankans gamla
var ásamt fleirum dæmdur í fangelsi
fyrir það að lána einkahlutafélagi
með 500 þúsund króna hlutafé en
verulegt neikvætt eigið fé yfir 5 þús-
und milljónir króna nokkrum dögum
fyrir hrun bankans til kaupa á hluta-
bréfum í bankanum og með veði í
þeim bréfum auk allsherjarveðs í
stofnbréfum í Byr sparisjóði sem líka
var á brauðfótum, en þau stofnbréf
voru fullveðsett til tryggingar eldri
lánum. Lánað var fyrir öllu kaup-
verðinu. Samkvæmt almennum út-
lánareglum bankans átti veðhlutfall í
viðskiptum með hlutabréf á aðallista
Kauphallarinnar ekki að vera hærra
en 50% af markaðsvirði – væntanlega
markaðsvirðis án íhlutunar. Það
kemur fram í dómi Hæstaréttar að
frá 1. nóvember 2007 til falls bankans
í byrjun október 2008 var nafnverð
kauptilboða eigin fjárfestinga Lands-
bankans 43% af heildarnafnverði
kauptilboða í hlutabréfin en nafnverð
sölutilboða var einungis 3% af heild-
arnafnverði sölutilboða í hlutabréfin í
bankanum. Með þessum hætti var
verið að villa um fyrir þeim sem áttu
hlutabréf og/eða vildu eiga viðskipti
með hlutabréf. Er þetta ekki einmitt
möndl og markaðsmisnotkun? Rit-
stjóri DV talar um dóm í hróplegu
ósamræmi við leikreglur réttarrík-
isins og dómaranum fyrrverandi
finnst að gerningur þessi hafi verið í
góðu lagi og enginn hafi tapað neinu.
Þó ég treysti mér ekki til þess að
meta réttmæti dómsins út frá ein-
stökum greinum hegningarlaga,
finnst mér nauðsynlegt að horft sé á
málið í heild og ekki megi einblína á
form viðskiptanna, en mér sýnist
Hæstiréttur horfa á heildarmyndina.
Það er auðvitað sárt þegar hæfileika-
ríkt fólk villist af leið og í kjölfar mik-
illar spennu og djarfrar siglingar
reynir að bjarga hlutunum með að
því er virðist óheiðarlegum vinnu-
brögðum, en það verður auðvitað að
taka afleiðingum gerða sinna.
Þeir sem gagnrýna þennan dóm og
aðra slíka hljóta að þurfa að spyrja
sig: Af hverju var verðmæti bank-
anna samkvæmt skráningum á hluta-
bréfamarkaði margfalt verðmæti
heildar hlutafjár þegar bankarnir
féllu? Af hverju lánuðu bankastjórar
bankanna þriggja veikburða félögum
afar háar fjárhæðir skömmu fyrir
hrun til kaupa á hlutabréfum í bönk-
unum sjálfum þar sem félögin lögðu
ekkert eigið fé til kaupanna, hluta-
bréfin ein voru til tryggingar, hluta-
bréf sem þeir hlutu að vita að í raun
voru mun minna virði en samkvæmt
skráningum á hlutabréfamarkaði?
Var ekki búin til fölsk eftirspurn eftir
bankahlutabréfunum? Voru lánin
sem bankastjórarnir veittu ekki mun
hærri en það sem bréfin stóðu raun-
verulega fyrir? Hefði það ekki þvert
á móti verið mikið áfall fyrir rétt-
arríkið ef bankastjórarnir hefðu ekki
verið dæmdir sekir?
Hæstiréttur og
hlutabréf í hávegum
Eftir Guðjón Smára
Agnarsson » Að mínu áliti er
nauðsynlegt að
koma á millidómstigi,
fækka dómurum í
Hæstarétti og minnka
álag á réttinum …
Guðjón Smári
Agnarsson
Höfundur er viðskiptafræðingur.