Morgunblaðið - 07.01.2016, Qupperneq 16

16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. JANÚAR 2016
Verið velkomin í
glæsilega verslun okkar
Laugaveg 99 - S. 777 2281
(gengið inn frá Snorrabraut)
Útsala
20-40% afsláttur
af völdum vörum
10% afsláttur af
öðrum vörum meðan
á útsölu stendur
Concept
aff.is
Anna Lilja Þórisdóttir
annalilja@mbl.is
Sverrir Björn Þráinsson, sem bú-
settur er í bænum Höganäs á Skáni í
Svíþjóð og fer nokkrum sinnum í
viku yfir Eyrarsundsbrúna til Kaup-
mannahafnar, segir aukið landa-
mæraeftirlit vissulega hafa áhrif á
lengd ferðarinnar. Hann sé þó sáttur
við eftirlitið og telur að það veiti auk-
ið öryggi.
Sverrir fer alla jafna á einkabíl yf-
ir Eyrarsundsbrúna en eftirlit með
umferð þeirra um brúna var aukið
fyrir um tveimur mánuðum.
Fyrr í vikunni var tekið upp landa-
mæraeftirlit á lestarstöðvum með
þeim sem ferðast frá Kaupmanna-
höfn yfir Eyrarsundið, til Svíþjóðar.
Það er viðbót við það landamæra-
eftirlit sem Svíar tóku upp á brúnni
yfir Eyrarsund í nóvember síðast-
liðnum. Þá var landamæraeftirlit
aukið með bílum sem aka yfir brúna
yfir sundið, á milli Kaupmannahafn-
ar og Skáns í Sví-
þjóð og við ferju-
hafnir í suður-
hluta Svíþjóðar. Í
upphafi var eftir-
litinu ætlað að
vera tímabundið
og gilda einungis
í tíu daga, en hef-
ur nú verið fram-
lengt um óákveð-
inn tíma.
Lögregla í hverjum bás
„Ég hafði aldrei verið stoppaður á
brúnni fyrr en þetta eftirlit var tekið
upp í nóvember. Skyndilega voru
komnar landamæralöggur við hvern
bás á brúnni. En það er bara á leið-
inni til Svíþjóðar, það er ekkert eft-
irlit á leiðinni til Danmerkur,“ segir
Sverrir. „Það er engum hleypt í
gegn til Svíþjóðar nema hann geti
sannað að hann búi í Svíþjóð eða eigi
erindi þangað.“
Hann segist oft sjá þegar hann er
á ferðinni að bílar séu kyrrsettir á
brúnni eða þeim gert að snúa við.
Sjálfur hefur hann ekki lent í því,
enda með sænsk skilríki. „En
tengdaforeldrar mínir, sem komu
hingað um jólin og óku frá Kastrup-
flugvelli í Kaupmannahöfn og til
mín, þurftu að útskýra fyrir landa-
mæravörðunum hvaða erindi þau
ættu til Svíþjóðar, þau þurftu að
gefa upp nöfnin á okkur sem þau
voru að heimsækja og kennitölurnar
okkar.“
Ágætt að hafa aukið eftirlit
Eftirlitið á Eyrarsundsbrúnni
lengir ferðatíma Sverris frá Kaup-
mannahöfn til Svíþjóðar nokkuð,
einkum þegar mikil umferð er um
brúna. Hann segist þó ekki telja það
eftir sér. „Mér finnst ágætt að hafa
aukið eftirlit. Þetta eykur öryggis-
tilfinningu mína og að mínu mati eru
engar öfgar í þessu. Þeir Svíar sem
ég hef rætt þetta við eru flestir á
sama máli.“
AFP
Eftirlit Við landamærastöðina í Lernacken á Skáni í Svíþjóð, við Eyrarsundið. Þeir sem eiga leið um Eyrarsunds-
brúna þurfa að sýna skilríki þegar farið er til Svíþjóðar og gera grein fyrir ferðum sínum. Það lengir ferðatímann.
Þarf að sanna að
hann búi í Svíþjóð
 Segir ferðatímann lengri, en er ánægður með aukið öryggi
Sverrir Björn
Þráinsson
Á mánudaginn tóku Svíar upp eftirlit með lestum sem
koma frá Danmörku til að sporna við straumi flótta-
fólks til landsins. Í eftirlitinu felst að til að fá að fara
inn í landið þarf að framvísa gildum skilríkjum með
mynd. Í kjölfarið tóku Danir upp landamæraeftirlit á
landamærum Danmerkur að Þýskalandi.
Danska þingið samþykkt nýverið lög þess efnis að
fyrirtækjum í fólksflutningum sem fara landleiðina á
milli landa verði heimilt að skoða skilríki farþega og í
gær ræddi Inger Støjberg, útlendinga- og innflytjenda-
málaráðherra Danmerkur, frekari útfærslur á landa-
mæraeftirliti á fundi með framkvæmdastjórn Evrópu-
sambandsins. Þessar útfærslur fela í sér að lögð verði
svokölluð flutningsaðilaábyrgð á fólksflutningafyrir-
tæki eins og t.d. dönsku járnbrautirnar og rútufyrir-
tæki. Viðkomandi fyrirtæki ber þá ábyrgð á að enginn
farþegi þess fari ólöglega yfir landamærin, að við-
lagðri fjársekt. Ekki hefur verið ákveðið hvort af þessu
fyrirkomulagi verði.
„Ef það verður nauðsynlegt, þá leggjum við flutn-
ingsaðilaábyrgðina á. Það getur gerst með skömmum
fyrirvara. Danmörk hefur ekki í hyggju að verða enda-
stöð þúsunda hælisleitenda,“ sagði Støjberg á blaða-
mannafundi í gær.
Morgan Johansson, dóms- og innflytjendamála-
ráðherra Svíþjóðar sat einnig fundinn í gær og ítrekaði
að landamæraeftirlit Svía væri nauðsynleg aðgerð.
Landamæraeftirlit Svía á lestarstöðvum hefur borið
tilætlaðan árangur þann stutta tíma sem það hefur
verið virkt, þ.e. hælisleitendum hefur fækkað talsvert í
þeim hluta landsins þar sem eftirlitið fer fram. Sér-
fræðingar í málefnum flóttafólks segja að þetta sé
skammgóður vermir, ekki líði á löngu þar til fólk muni
einfaldlega verða sér úti um skilríki, fölsuð eða óföls-
uð. Aðrir spá því að þetta muni leiða til þess að fólki
verði smyglað inn í landið í auknum mæli.
Marcus Knuth, þingmaður Venstre-flokksins í Dan-
mörku, segir „óábyrga útlendingastefnu“ Svía hafa
valdið Dönum „sársaukafullum höfuðverk“ og segir
Svía slæma nágranna. „Svíarnir hafa verið með opið
hús, en þegar fólk mætir segja þeir: farið yfir til ná-
grannans,“ sagði Knuth við Jyllands-Posten.
Fólk verður sér einfaldlega úti um skilríki
FÓLKSFLUTNINGAFYRIRTÆKIN BERI ÁBYRGÐ Á AÐ ENGINN FARI ÓLÖGLEGA INN
Á fundi Johansson og Støjberg ræddu landamæragæslu á
vettvangi framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins í gær.
Morgunblaðið/Sverrir
Lyf Umboðsmaður Alþingis leggur til að ríkið fari að lögum.
Þórunn Kristjánsdóttir
thorunn@mbl.is
Ríkið má ekki taka til sín hluta af
þeim afslætti sem apótek vilja veita
beint til sjúklinga. Þetta kemur
fram í áliti umboðsmanns Alþingis
og staðfestir þar með kvörtun lyf-
salans Hauks Ingasonar og eiganda
Garðsapóteks
sem hann lagði
fram árið 2013. Í
álitinu segir m.a.
„[E]kki yrði ann-
að ráðið en að
framkvæmdin
væri sú að þegar
lyfjabúð veitti af-
slátt af lyfi væri
greiðsluþátttöku-
verði breytt til
samræmis við afsláttinn, þ.e. áður
en gjald sjúkratrygginga og gjald
sjúkratryggðs væri reiknað út. Af
því leiddi að greiðsluþátttökuverðið
væri annað þegar lyfjabúð veitti af-
slátt en ef enginn afsláttur væri
veittur.“
Í áliti umboðsmanns segir enn-
fremur: „Það eru því tilmæli mín til
heilbrigðisráðherra að gerðar verði
breytingar á þessari framkvæmd
þannig að hún samrýmist gildandi
lögum.“
Haukur er ánægður með álitið
sem hann segir að staðfesti það
sem hann hafi haldið fram. „Þetta á
eftir að skila sér til sjúklinga því við
viljum geta veitt þeim afsláttinn en
ekki ríkinu. Samkeppnin á einnig
eftir að verða meiri,“ segir Haukur.
Eins og áður segir lagði Haukur
fram kvörtun árið 2013 þar sem
hann kvartaði undan því að ákvæði
reglugerðar um greiðsluþátttöku
sjúkratrygginga í lyfjakostnaði ætti
sér ekki lagastoð. Þegar umboðs-
maður kannaði málið þá var ákvæð-
ið fellt úr gildi. Hins vegar taldi
Haukur þá og telur enn að fram-
kvæmd sjúkratrygginga hefði ekki
verið breytt og því ekki lagastoð
fyrir henni.
Haukur segir boltann vera núna
hjá yfirvöldum. „Sjúkratryggingar
hafa ekki breytt sínum reikni-
reglum þrátt fyrir að ákvæði hafi
breyst um áramótin 2014/2015,“
segir Haukur. Hann bendir á að
þegar lyf er afgreitt í apótekinu er
það tengt við skrá sjúkratrygginga
sem gefur upp hvernig greiðslu-
skiptingunni er háttað.
Hann segir farir sínar ekki slétt-
ar af samskiptum við velferðarráðu-
neyti og sjúkratryggingar Íslands
síðustu ár.
„Þau svör sem ég hef fengið í
gegnum tíðina eru alveg ótrúleg og
hafa einkennst af miklum útúrsnún-
ingum og yfirgangi,“ segir Haukur.
Engin breyting
„Nei,“ segir Steingrímur Ari
Arason, forstjóri Sjúkratrygginga
Íslands, spurður hvort stofnunin
muni breyta framkvæmdinni í
framhaldi af áliti umboðsmanns Al-
þingis.
„Í mínum huga er enginn vafi á
því að við erum að framkvæma
þetta eftir settum reglum. Þá horf-
um við fyrst og fremst til reglu-
gerðarinnar og einnig til laga-
ákvæðanna um sjúkratryggingar
sem reglugerðin hvílir á. Umboðs-
maður horfir á lyfjalögin en ekki
sjúkratryggingalögin. Það kann vel
að vera að það þurfi að samræma
hugtakanotkun sbr. ábendingar
umboðsmanns en það er hafið yfir
vafa í mínum huga að það ber að
fara eftir lögunum um sjúkratrygg-
ingar við útreikning á lyfjakostnaði
og greiðsluþátttöku SÍ m.a. vegna
þess að lagaákvæðin þar eru nýrri
en í lyfjalögunum,“ segir Stein-
grímur.
Engin svör vegna fyrirspurnar
um málið höfðu borist frá heilbrigð-
isráðherra þegar blaðið fór í prent-
un í gær.
Ríkið má ekki
taka afsláttinn
 Engar breytingar, segir forstjóri SÍ
Haukur Ingason