Morgunblaðið - Sunnudagur - 28.02.2016, Blaðsíða 17

28.2. 2016 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 17
þar sem ég er ekki sérfræðingur, en í Noregi
hefur umræðan skipt mönnum í fylkingar og
kannski vantar fleiri raddir á miðjuna, sem
benda bæði á vandann vegna innflytjenda og
vandann, sem við eigum í með okkur sjálf
hvað varðar umburðarlyndi eða skort á um-
burðarlyndi. Þess í stað erum við í tvennum
herbúðum, til vinstri og hægri ef svo má
segja.“
Snýr sér að öfgum íslams
Seierstad hefur nú beint sjónum sínum að
spegilmynd öfga Breiviks, róttækum ísl-
amistum og aðdráttarafli þeirra.
„Ég hef verið að fylgjast með tveimur
stúlkum, táningum, sem fóru frá Noregi til
Sýrlands þegar þær voru sextán og nítján ára
gamlar,“ segir hún. „Þær eru frá Sómalíu og
uxu úr grasi í Noregi. Þær ákváðu að yfirgefa
Noreg þegar þær urðu táningar og taka þátt í
að koma á kalífati. Þar geri ég ráð fyrir að
komast að ýmsu, hvernig það er fyrir Sómala
að alast upp í Noregi og hvers vegna þær
gengu Ríki íslams á hönd. Ástæðan var ekki
vegna þess að þær voru að flosna upp úr
skóla, þeim gekk ágætlega. Saga stúlkna, sem
ganga til liðs við samtökin, er yfirleitt ólík
sögu drengjanna. Þeir eru oft dottnir út úr
skóla, félagar í gengjum og komnir á saka-
skrá. Það er hins vegar yfirleitt allt í lagi með
stúlkurnar. Þessar systur voru góðir náms-
menn og höfðu aðlagast vel. Í þeirra tilfelli
virðist einfaldlega hafa átt sér stað trúarleg
róttæknivæðing. Hún gerist skref fyrir skref
þar til allt í einu er svo komið að ekki er leng-
ur hægt að búa í þessu óhreina landi heið-
ingja, Noregi.“
Seierstad er þó ekki alveg laus við Breivik. Í
næsta mánuði hefjast réttarhöld í máli, sem
Breivik höfðaði gegn norska ríkinu vegna að-
stæðna sinna í fangelsinu sem hann líkir við
„pyntingar“. Hann heldur því fram að það
stangist á við mannréttindasáttmála Evrópu
að honum sé haldið í einangrun. Þarna verða
leidd fram sem vitni allir, sem hafa annast
hann, allt frá fangavörðum og starfsmönnum
fangelsisins til sálfræðinga og geðlækna.
Spurningin er hvort fangavist hans sé ómann-
úðleg og hvort hann eigi að vera í einangrun
eða fá að hitta aðra fanga. Málið er ekki svo
einfalt. Valdi Breivik öðrum föngum skaða yrði
það áfall. Þá er sú hætta að Breivik verði unnið
tjón fái hann að vera í návígi við aðra fanga.
Ráðgert er að réttarhöldin hefjist 15. mars og
standi til 19. mars. Þau munu fara fram í fang-
elsinu og Seierstad verður viðstödd. Hún hefur
fengið það verkefni að skrifa um réttarhöldin í
fjölmiðla.
„Ég trúi á staðreyndir,“ segir Seiers-
tad. „Ef eitthvað er skilið eftir í
skugga eða myrkri, ef eitthvað er
óskýrt fer orðrómurinn af stað og
samsæriskenningarnar. Þess vegna tel
ég að við þurfum að vita nákvæmlega
hvað hann hugsaði, hvað hann gerði,
hvernig hann stóð að verki.
Photographer: Yaniv Cohen
Åsne Seierstad fæddist 10. febrúar ár-
ið 1970 í Ósló. Hún nam rússnesku,
spænsku og hugmyndafræði við Ósló-
arháskóla. 1993 varð hún fréttaritari í
Rússlandi og hefur síðan komið víða
við og sent fréttir frá átakasvæðum.
Fyrsta bók hennar kom út árið 2000
undir heitinu Með bakið gegn heim-
inum, Myndir frá Serbíu. Næsta bók
hennar, Bóksalinn í Kabúl, kom út
2002 og var mánuðum saman á met-
sölulista The New York Times. Málaferli
spruttu af bókinni og hafði Seierstad
að endingu betur.
Næst var för Seierstad heitið til
Íraks. 2003 kom út bókin 101 dagur í
Bagdad, Frásögn af ferðalagi.
2007 kom út bókin Englarnir frá
Grosní, Munaðarleysingjar úr gleymdu
stríði. Seierstad hafði verið á þessum
slóðum um miðjan tíunda áratuginn
og sneri aftur 12 árum síðar.
Einn af okkur kom út í Noregi 2013,
var gefin út á ensku í fyrra og kemur nú
út á íslensku í þýðingu Sveins H. Guð-
marssonar. Bóksalinn í Kabúl og 101
dagur í Bagdad hafa einnig komið út á
íslensku. Erna Árnadóttir þýddir þær.
FJÖLBREYTTUR FERILL
Á vígaslóðum