Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 2016, Blaðsíða 26

Náttúrufræðingurinn - 2016, Blaðsíða 26
Náttúrufræðingurinn 26 tant species in Icelandic vegetation. Woodland birch in Iceland is low-grow- ing and often polycormic, probably as a consequence of hybridisation between the two species. The species have differ- ent chromosome numbers and therefore their hybrids produce mostly abnormal gametes. But a few healthy ones are suf- ficient to backcross to the parental spe- cies, allowing gene flow between them, the process known as introgressive hy- bridisation or introgression. Abnormal Betula pollen grains in peat or sedi- ments thus indicate past hybridisation. In this study we searched for such pol- len in order to find hybridisation peri- ods during the Holocene. Samples from peat were collected in three locations in Iceland: Grímsnes, Eyjafjörður and Þistilfjörður. Betula pollen grains were measured and the species proportions calculated from size. Abnormal Betula pollen grains were counted separately. In all three places, periods of elevated proportions of abnormal Betula pollen were detected. By comparison to climate data from the Greenland Ice Core Project, the effect of climate on birch woodlands could be seen. The hybridi- sation periods were found to be con- nected to the advance of woodland- forming downy birch over dwarf birch habitat under warming climate. Such hybridisation may have taken place in most parts of northern Europe when woodland expanded in the beginning of the Holocene. In Iceland the climate stayed near the lower limits of birch woodland tolerance for most of the Holocene, repeatedly creating condi- tions that facilitated hybridisation. With the warming of climate in the last few decades a new wave of birch hybridisa- tion has started. Heimildir 1. Elkington, T.T. 1968. Introgressive hybridization between Betula nana L. and B. pubescens Ehrh. in North-West Iceland. New Phytologist 67. 109–118. 2. Kesara Anamthawat-Jónsson og Ægir Þór Þórsson 2003. Natural hybrid- isation in birch: Triploid hybrids between Betula nana and B. pubescens. Plant Cell, Tissue and Organ Culture 75. 99–107. 3. Ægir Þór Þórsson, Snæbjörn Pálsson, Lascoux, M. og Kesara Anamthawat- Jónsson 2010. Introgression and phylogeography of Betula nana (diploid), B. pubescens (tetraploid) and their triploid hybrids in Iceland inferred from cpDNA haplotype variation. Journal of Biogeography 37. 2098–2110. 4. Ramsey, J. og Schemske, D.W. 1998. Pathways, mechanisms, and rates of polyploid formation in flowering plants. Annual Review of Ecology and Systematics 29. 467–501. 5. Caseldine, C. 2001. Changes in Betula in the Holocene record from Ice- land – a palaeoclimatic record or evidence for early Holocene hybridisa- tion? Review of Palaeobotany and Palynology 117. 139–152. 6. Lilja Karlsdóttir, Margrét Hallsdóttir, Ægir Þór Þórsson og Kesara Anamthawat-Jónsson 2009. Frjókorn fjalldrapa og ilmbjarkar á Íslandi. Náttúrufræðingurinn 77. 107–112. 7. Lilja Karlsdóttir, Margrét Hallsdóttir, Ægir Þór Þórsson og Kesara Anamthawat-Jónsson 2009. Evidence of hybridisation between Betula pubescens and B. nana in Iceland during the early Holocene. Review of Palaeobotany and Palynology 156. 350–357. 8. Lilja Karlsdóttir, Margrét Hallsdóttir, Ægir Þór Þórsson og Kesara Anamthawat-Jónsson 2012. Early Holocene hybridisation between Betula pubescens and B. nana in relation to birch vegetation in Southwest Iceland. Review of Palaeobotany and Palynology 181. 1–10. 9. Lilja Karlsdóttir, Margrét Hallsdóttir, Ólafur Eggertsson, Ægir Þór Þórs- son og Kesara Anamthawat-Jónsson 2014. Birch hybridization in Thistil- fjördur, North-east Iceland during the Holocene. Icelandic Agricultural Sciences 27. 95–109. 10. Lilja Karlsdóttir 2014. Hybridisation of Icelandic birch in the Holocene reflected in pollen. Doktorsritgerð við Líf- og umhverfisvísindadeild Háskóla Íslands. 11. Bhattacharya, C.G. 1967. A simple method of resolution of a distribution into Gaussian components. Biometrics 23. 115–135. 12. Pauly, D. og Caddy, J.F. 1985. A modification of Bhattacharya’s method for the analysis of mixtures of normal distributions. FAO Fisheries Circu- lar 781. FAO, Róm. 16 bls. 13. Prentice, I.C. 1981. Quantitative birch (Betula L.) pollen separation by analysis of size frequency data. New Phytologist 89. 145–157. 14. Morgan, J.H. 2005. A computer method for resolving mixed normal dis- tributions. Ringing and Migration 22. 145–152. 15. Margrét Hallsdóttir og Caseldine, C.J. 2005. The Holocene vegetation history of Iceland, state-of-the-art and future research. Bls. 319–332 í: Iceland: Modern Processes and Past Environments (ritstj. C.J. Caseldine, A. Russell, Jórunn Harðardóttir og O.F. Knudsen). Elsevier, Amsterdam. 16. Rasmussen, S.O., Vinther, B.M., Clausen, H.B. og Andersen, K.K. 2007. Early Holocene climate 10 oscillations recorded in three Greenland ice cores. Quaternary Science Reviews 26. 1907–1914. 17. Vinther, B.M., Clausen, H.B., Sigfús Jóhann Johnsen, Rasmussen, S.O., Andersen, K.K., Buchardt, S.L., Dahl-Jensen, D., Seierstad, I.K., Siggaard- Andersen, M.L., Steffensen, J.P., Svensson, A.M., Olsen J. og Heinemeier, J. 2006. A synchronized dating of three Greenland ice cores throughout the Holocene. Journal of Geophysical Research 111, D13102. DOI: 10.1029/2005JD006921 18. Grace, J., Berninger, F. og Nagy, L. 2002. Impacts of climate change on the tree line. Annals of Botany 90. 537–544. 19. Reitsma, T. 1969. Size modification of recent pollen grains under differ- ent treatments. Review of Palaeobotany and Palynology, 9. 175–202. 20. de Groot, W.J., Thomas, P.A. og Wein, R.W. 1997. Betula nana L. and Bet- ula glandulosa Michx. Journal of Ecology 85. 241–264. 21. Kesara Anamthawat-Jónsson og Þorsteinn Tómasson 1999. High frequency of triploid birch hybrid by Betula nana seed parent. Hereditas 130. 191–193. 22. Wöll, C. 2008. Treeline of mountain birch (Betula pubescens Ehrh.) in Ice- land and its relationship to temperature. Diploma thesis in Forest Botany. Technical University Dresden. 134 bls. 23. Vasari, Y. og Vasari, A. 1990. L’histoire holocène des lacs islandais. Bls. 277–293 í: Devers, S. (ritstj.) Pour Jean Malaurie: 102 témoignagés en hommage á quarante ans d’études arctiques. París, Plon. 944 bls. 24. Margrét Hallsdóttir 1995. On the pre-settlement history of Icelandic vegetation. Búvísindi 9. 17–29. 25. Wang, N., Borrell, J.S., Bodles, W.J., Kuttapitiya, A., Nichols, R.A. og Buggs, R.J. 2014. Molecular footprints of the Holocene retreat of dwarf birch in Britain. Molecular Ecology 23. 2771–2782. 26. Eidesen, P.B., Alsos, I.G. og Brochmann, C. 2015. Comparative analyses of plastid and AFLP data suggest different colonization history and asymmetric hybridization between Betula pubescens and B. nana. Molecu- lar Ecology 24. 3993–4009. 27. Ellstrand, N.C. og Schierenbeck, K.A. 2006. Hybridization as a stimulus for the evolution of invasiveness in plants? Euphytica 148. 35–46. 28. Rieseberg, L.H., Kim, S.C., Randell, R.A., Whitney, K.D., Gross, B.L., Lexer C. og Clay, K. 2007. Hybridization and the colonization of novel habitats by annual sunflowers. Genetica 129. 149–165. 29. Christensen, J.H., Hewitson, B., Busuioc, A., Chen, A., Gao, X., Held, I., Jones, R., Kolli, R.K., Kwon, W.-T., Laprise, R., Magaña Rueda, V., Mearns, L., Menendez, C.G., Räisänen, J., Rinke, A., Sarr, A. og Whetton, P. 2007. Regional climate projections. Bls. 847–940 í: Solomon, S., Qin, D,. Manning, M., Chen, Z., Marquis, M., Averyt, K.B, Tignor, M. og Miller, H.L. (ritstj.). Climate Change 2007: The Physical Science Basis. Contribu- tion of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Inter- governmental Panel on Climate Change. Camridge, Engl. og New York, Bandar., Cambridge University Press. 30. Halldór Björnsson, Árný E. Sveinbjörnsdóttir, Anna K. Daníelsdóttir, Árni Snorrason, Bjarni D. Sigurðsson, Einar Sveinbjörnsson, Gísli Viggósson, Jóhann Sigurjónsson, Snorri Baldursson, Sólveig Þorvaldsdóttir og Trausti Jónsson 2008. Hnattrænar loftslagsbreytingar og áhrif þeirra á Íslandi – Skýrsla vísindanefndar um loftslagsbreytingar. Reykjavík, Umhverfisráðuneytið. 120 bls. 31. Truong, C., Palmé, A.E. og Felber, F. 2007. Recent invasion of the mountain birch Betula pubescens ssp. tortuosa above the treeline due to climate change: Genetic and ecological study in northern Sweden. Journal of evolutionary biology 20. 369–380.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.