Náttúrufræðingurinn - 2016, Blaðsíða 15

15
Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags
Þakkir
Stykkishólmsbær, Náttúrustofa Vesturlands, Landbúnaðarháskóli Íslands
og Landgræðsla ríkisins kostuðu rannsóknina. Starfsmenn í áhaldahúsi
Stykkishólmsbæjar sáu um slátt og eitrun á tilraunareitunum og Trausti
Tryggvason formaður Skógræktarfélags Stykkishólms veitti leyfi til að nota
lúpínubreiðu á landgræðsluskógasvæðinu fyrir tilraunina. Árið 2011 tók
Inga Vala Gísladóttir þátt í þekjumælingum og Brian Slater í lúpínu-
mælingum. Borgþór Magnússon ásamt ónefndum ritrýni lásu greinina yfir,
auk ritstjóra og ritstjórnar Náttúrufræðingsins. Við þökkum öllum veitta
aðstoð.
Heimildir
1. Borgþór Magnússon, Bjarni Diðrik Sigurðsson, Sigurður H. Magnússon
& Snorri Baldursson 1995. Vöxtur og uppskera alaskalúpínu. Bls. 9–27 í:
Líffræði alaskalúpínu (Lupinus nootkatensis). Vöxtur, fræmyndun,
efnainnihald og áhrif sláttar (ritstj. Borgþór Magnússon). Fjölrit Rala nr.
178. Rannsóknastofnun landbúnaðarins, Reykjavík.
2. Borgþór Magnússon, Sigurður H. Magnússon & Bjarni D. Sigurðsson
2003. Áhrif alaskalúpínu á gróðurfar. Náttúrufræðingurinn 71. 98–111.
3. Sigurður Arnarson 2009. Belgjurtir í skógrækt á Íslandi: I. hluti.
Skógræktarritið 2009. 14–23.
4. Andrés Arnalds 1988. Lúpínan og landgræðslan. Bls. 193–196 í: Græðum
Ísland – Landgræðslan 1907–1987 (ritstj. Andrés Arnalds). Landgræðsla
ríkisins, Gunnarsholti.
5. Náttúrufræðistofnun Íslands & Landgræðsla ríkisins 2010. Alaskalúpína
og skógarkerfill á Íslandi. Útbreiðsla, varnir og nýting. Skýrsla til
umhverfisráðherra. Náttúrufræðistofnun Íslands og Landgræðsla
ríkisins, Reykjavík. 30 bls.
6. Flóra Íslands 2015. Alaskalúpína (Lupinus nootkatensis). Skoðað 30.
september 2015 á http://www.floraislands.is/lupinnoo.html
7. Menja von Schmalensee 2010. Vágestir í vistkerfum – seinni hluti.
Framandi og ágengar tegundir á Íslandi. Náttúrufræðingurinn 80.
84–102.
8. NOBANIS – European network on invasive alien species 2015. Skoðað
13. nóvember 2015 á http://www.nobanis.org
9. Borgþór Magnússon 2010. NOBANIS – Invasive Alien Species Fact Sheet.
Lupinus nootkatensis. Á vefsetri NOBANIS. Skoðað 13. nóvember 2015 á
https://www.nobanis.org/globalassets/speciesinfo/l/lupinus-noot-
katensis/lupinus_nootkatensis.pdf
10. Raizada, P., Raghubanshi, A.S. & Singh, J.S. 2008. Impact of invasive alien
plant species on soil processes: A review. Proceedings of the National
Academy of Sciences. India. Section B, Biological Sciences 78. 288–298.
11. Scherer-Lorenzen, M., Venterink, H.O. & Buschmann, H. 2008. Nitrogen
enrichment and plant invasions: The importance of nitrogen-fixing
plants and anthropogenic eutrophication. Bls. 163–180 í: Biological Inva-
sions (ritstj. Nentwig, W.). Springer, Berlin.
12. Hiltbrunner, E., Aerts, R., Buhlmann, T., Huss-Danell, K., Benedikt
Magnússon, Myrold, D.D., Reed, S.C., Bjarni D. Sigurðsson & Korner, C.
2014. Ecological consequences of the expansion of N2-fixing plants in
cold biomes. Oecologia 176. 11-–24.
13. Þórunn Pétursdóttir, Ása L. Aradóttir & Karl Benediktsson 2013. An
evaluation of the short-term progress of restoration combining eological
assessment and public perception. Restoration Ecology 21. 75–85.
14. Ása L. Aradóttir 2004. Does the nootka lupin facilitate or impede coloni-
zation and growth of native birch in Iceland? Í: (Ritstj. van Santen, E. &
Hill, G.D.) Wild and cultivated lupins from the tropics to the poles. Pro-
ceedings of the 10th International Lupin Conference, Laugarvatn, Ice-
land, 19–24 June 2002. International Lupin Association, Canterbury í
Nýja-Sjálandi. 184–190.
15. Kristín Svavarsdóttir, Þórunn Pétursdóttir& Guðrún Gísladóttir 2004.
Distribution Dynamics of Exotic Nootka Lupin (Lupinus nootkatensis) on
a Braided River Plain in Skaftafell National Park, Iceland. Í: (Ritstj. van
Santen, E. & Hill, G.D.) Wild and Cultivated Lupins from the tropics to
the poles. Proceedings of the 10th International Lupin Conference,
Laugarvatn, Iceland, 19–24 June 2002. International Lupin Association,
Canterbury í Nýja-Sjálandi. 199–202.
16. Arna Björk Þorsteinsdóttir & Magnús H. Jóhannsson 2015. Útbreiðsla
alaskalúpínu og skógarkerfils í Mosfellsbæ. Skýrsla unnin fyrir
Mosfellsbæ, Lr 2015/12. Landgræðsla ríkisins, Gunnarsholti. 7 bls.
17. Hobbs, R.J. & Humphries, S.E. 1995. An integrated approach to the ecol-
ogy and management of plant invasions. Conservation Biology 9. 761–
770.
18. Menja von Schmalensee 2010. Vágestir í vistkerfum – fyrri hluti. Stiklað
á stóru um framandi ágengar tegundir. Náttúrufræðingurinn 80. 15–26.
19. Genovesi, P. 2008. Limits and potentialities of eradication as a tool for
addressing biological invasions. Bls. 385–402 í: Biological Invasions (ritstj.
Nentwig, W.). Springer, Berlin.
20. Simberloff, D. 2009. We can eliminate invasions or live with them. Suc-
cessful management projects. Biological Invasions 11. 149–157.
21. IUCN 2000. IUCN guidelines for the prevention of biodiversity loss
caused by alien invasive species. The SSC Invasive Species Specialist
Group. 24 bls.
22. Kettenring, K.M. & Adams, C.R. 2011. Lessons learned from invasive
plant control experiments: A systematic review and meta-analysis. Jour-
nal of Applied Ecology 48. 970–979.
23. Þorvaldur Örn Árnason 2011. Að hemja alaskalúpínu á Íslandi.
Náttúrufræðingurinn 81. 108–114.
24. RÚV. 2012. Lúpínu eytt á Húsavík. Frétt á vefsetri Ríkisútvarpsins 20.
júní 2012. Skoðað 30. september 2015 á www.ruv.is/frett/lupinu-eytt-a-
husavik
25. Menja von Schmalensee & Róbert A. Stefánsson. 2009. Ágengar plöntur
í Stykkishólmi. Útbreiðsla alaskalúpínu, skógarkerfils, spánarkerfils og
bjarnarklóar og tillögur um mótvægisaðgerðir. Fjölrit Náttúrustofu
Vesturlands nr. 15. 32 bls.
26. Bjarni D. Sigurðsson, Borgþór Magnússon & Sigurður H. Magnússon
1995. Áhrif sláttar á vöxt alaskalúpínu. Bls. 28–37 í: Líffræði alaskalúpínu
(Lupinus nootkatensis). Vöxtur, fræmyndun, efnainnihald og áhrif sláttar
(ritstj. Borgþór Magnússon). Fjölrit Rala nr. 178. Rannsóknastofnun
landbúnaðarins, Reykjavík.
27. Ásta Eyþórsdóttir, Kristín Svavarsdóttir & Magnús H. Jóhannsson 2009.
Eyðing alaskalúpínu með plöntueitri – áhrif á fræforða. Fræðaþing
landbúnaðarins 6. 397–401.
28. Magnús H. Jóhannsson & Anne Bau 2009. Eyðing alaskalúpínu með
plöntueitri – þéttleiki lúpínu. Fræðaþing landbúnaðarins 6. 402–406.
29. Borgþór Magnússon & Bjarni D. Sigurðsson 1995. Efnasamsetning
alaskalúpínu. Bls. 44–65 í: Líffræði alaskalúpínu (Lupinus nootkatensis).
Vöxtur, fræmyndun, efnainnihald og áhrif sláttar (ritstj. Borgþór
Magnússon). Fjölrit Rala nr. 178. Rannsóknastofnun landbúnaðarins,
Reykjavík.
30. Friðrik Pálmason, Jón Guðmundsson & Halldór Sverrisson 2009.
Niturnám úr lofti í belgjurtum og tveimur trjátegundum. Fræðaþing
landbúnaðarins 6. 213–220.
31. Wiseman, R., Morris, C.D. & Granger, J.E. 2002. Effects of pre-planting
treatments on the initial establishment success of indigenous grass seed-
lings planted into a degraded Aristida junciformis-dominated grassland.
South African Journal of Botany 68. 362–369.
32. Sigurður H. Magnússon & Borgþór Magnússon 1990. Birkisáningar til
landgræðslu og skógræktar. Ársrit Skógræktarfélags Íslands 1990. 9–18.
33. Ólafur Arnalds 2015. The soils of Iceland. Springer, Dordrecht. 183 bls.
34. Fustec, J., Lesuffleur, F., Mahieu, S. & Cliquet, J.-B. 2010. Nitrogen
rhizodeposition of legumes. A review. Agronomy for Sustainable Devel-
opment 30. 57–66.
35. Guyton, K.Z., Loomis, D., Grosse, Y., El Ghissassi, F., Benbrahim-Tallaa,
L., Guha, N., Scoccianti, C., Mattock, H. & Straif, K. 2015. Carcinogenicity
of tetrachlorvinphos, parathion, malathion, diazinon, and glyphosate.
The Lancet Oncology 16. 490–491.
36. Gress, S., Lemoine, S., Seralini, G.-E. & Puddu, P.E. 2015. Glyphosate-
based herbicides potently affect cardiovascular cystem in mammals:
municipality in West Iceland began a
project of lupine eradication within its
boundaries. Simultaneously, an experi-
ment was established to compare the
impact of two eradication methods on
lupine and other vegetation, cutting and
application of herbicide (glyphosate).
Hence, the experiment included three
treatments; cutting, herbicide applica-
tion and untreated lupine, a total of 15
plots (each 100 m2) in five replicates. The
treatments were applied annually and
vegetation measured after one (2011)
and five years (2015). In 2015, the cover
and density of flowering lupine were
significantly lower in treated than un-
treated plots, but species richness was
significantly higher in the treated plots
in 2015. Species composition of treated
plots changed greatly from 2011 to 2015
while changes in untreated plots were
small and more erratic. The cut plots
had the highest species richness, the
greatest cover of grasses and herbs other
than lupine, and the least cover and den-
sity of lupine. The herbicide plots had
higher proportion of bare ground and
much less grass cover than the cut plots.
Results from this five-year study sug-
gest that both cutting and application of
herbicide can be used to control lupine,
but annual cutting gives better results as
it interferes less with other vegetation. It
should, however, be emphasised that
the control of lupine requires a long-
term commitment.