Dagblaðið Vísir - DV - 31.03.2015, Qupperneq 21

Fréttir 21Páskablað 31. mars–7. apríl 2015
Mecca Spa • Hagatorgi • 107 Reykjavík • Sími: 564-1011
Láttu þér líða vel
Opið alla páskana
Skírdag 10-16 Föstudaginn langa 10-16
Laugardaginn 9-18 Páskadag 10-16
Annar í páskum 10-16
meccaspa.is
Plast, miðar og tæki ehf. Krókhálsi 1 110 Reykjavík s. 567 8888 www.pmt.is
gæði – þekking – þjónusta
ELDBAKAÐAR PIZZUR
ÚR FIRE OFNINUM FRÁ TURBOCHEF
Nánari upplýsingar
á www.pmt.is
eða í síma 567 8888
Einfaldur í notkun, tekur lítið pláss og rafmagnsnotkun
er í lágmarki. Þarf ekki sérstaka loftræstingu.
TorTímandi einangrun
n Guðmundar- og Geirfinnsmálin fylgja þjóðinni enn n Gísli Guðjónsson réttarsálfræðingur í viðtali við DV
Löng einangrunarvist Tryggvi Rúnar Leifsson (1951–2009) sat 655 daga í einangrun
meðan rannsókn Guðmundarmálsins stóð yfir. Mynd Kristín AnnA tryggvAd.
síðumúlafangelsi Grunaðir í Guðmundar- og Geirfinnsmálinu voru mánuðum saman í
einangrun í Síðumúlafangelsinu. Mynd ÞjóðMinjAsAfn
í yfirheyrslum. En þarna var enginn
útgangspunktur, ekkert lík, engin
efnisleg sönnunargögn, og allt varð
loðið og það eitt gat verið satt sem
menn sögðu í yfirheyrslum. Sumt
af efninu hafði auk þess verið feng-
ið fram með þvingunum. Þarna
voru menn ekki með staðreyndir til
að vinna með. Hvað þýddi til dæm-
is orðalagið „barst okkur til eyrna“?
Hvernig barst eitthvað mönnum
til eyrna? Yfirleitt nota menn þetta
orðalag vegna þess að þeir vilja ekki
að menn komist að því hvaðan upp-
lýsingarnar koma eða hver gaf upp-
lýsingarnar. Frá upphafi var málið
sem sagt loðið og ekkert haldfast og
efnislegt til að ganga út frá. Óvissan
var mikil um atburðarás og í raun
allt milli himins og jarðar. Þetta varð
ein hringavitleysa.“
vill skoða heildarmyndina
Gísli segir að Guðmundar- og Geir-
finnsmálin séu merkileg og óvenju-
leg mál og verðugt viðfangsefni í
fræðilegu samhengi. „Nauðsynlegt
er að skoða heildarmyndina, skoða
gögnin í heild sinni. Eins þarf að
skoða kringumstæður þegar mál-
ið fer af stað. Hvað var að gerast í
þjóðfélaginu á þessum tíma? Pólitík
hafði blandast inn í þetta. Þarna var
þorskastríð og ráðherrar undir álagi
af ýmsum ástæðum. Og þegar fjór-
menningunum í svonefndu Klúbb-
máli var sleppt 1976 var eins og
Geirfinnsmálið væri komið í öng-
stræti. Í þessum tímapunkti var kall-
aður til erlendur sérfræðingur Karl
Schütz. Það þarf með öðrum orðum
að líta á heildarmyndina. Upp var
komin mikill þrýstingur á að leysa
málið og þessi pressa færðist yfir á
lögregluna. Fjölmiðlarnir kröfðust
skýringa og fylgdu þessu fast eftir.
Þetta voru hálfgerðar æsifréttir og
inn í þær blönduðust smyglmál og
fleira. Þrýstingurinn kom úr mörg-
um áttum og lögreglumennirnir
voru undir miklu álagi. Menn kröfð-
ust þess að málið yrði upplýst. En
það skorti öll grundvallargögn,“ seg-
ir Gísli að endingu. n
Ómannúðlegar
aðstæður
Úr skýrslu starfshóps innan-
ríkisráðuneytisins 2013
Evrópunefnd um varnir gegn pyntingum
og ómannlegri eða vanvirðandi meðferð
eða refsingu hefur gagnrýnt langa
einangrunarvist í gæsluvarðhaldi, m.a.
í Noregi árið 1993, þar sem tíðkaðist að
beita einangrunarvist í allt að mánuð.
Evrópunefndin gagnrýndi einnig langa
einangrunarvist í gæsluvarðhaldi á Íslandi
og slæmar aðstæður í Síðumúlafangels-
inu í heimsókn sinni til landsins árið 1993.
Nefndin gagnrýndi m.a. hve litlir fanga-
klefarnir væru eða aðeins 5,5 fermetrar að
flatarmáli og að föngum í einangrunarvist
væri einungis leyft að fara út undir bert
loft eina klukkustund á dag.
Niðurstaða nefndarinnar var sú að
fangar í Síðumúlafangelsinu hefðu
ekkert fyrir stafni meðan á vistun stæði,
þeir væru þar einfaldlega í geymslu.
Sakborningarnir í Guðmundar- og
Geirfinnsmálunum voru vistaðir við
þessar slæmu aðstæður í margar vikur
og mánuði og í fjórum tilfellum (Sævar,
Kristján Viðar, Tryggvi Rúnar og Guðjón) í
lengur en eitt ár.
Nítján refir felldir daglega
V
eiðimenn felldu ríflega sjö
þúsund refi á Íslandi árið
2013. Nákvæm tala er 7.085
dýr og byggist hún á veiði-
skýrslum veiðimanna sem skilað
er árlega til Umhverfisstofnunar. Í
ritinu Veiðidagbók 2015 sem Um-
hverfisstofnun hefur gefið út má sjá
þessa tölu fyrir árið 2013, en nýrri
tölur eru ekki til.
Veiðiskýrslur fyrir síðasta ár eru
enn að berast og heildartala liggur
ekki fyrir fyrr en síðar á árinu. Í sama
riti má sjá að ríflega þrjú þúsund
minkar voru veiddir 2013. Að meðal-
tali voru nítján refir felldir á hverjum
degi ársins og átta minkar. Inni í þess-
um tölum er öll grenjavinnsla bæði á
ref og mink. Refastofninn í friðlandi
Hornstranda varð fyrir áfalli í fyrra
og sýndi stofnmæling á landsvísu að
stofninn hafði hrunið um þriðjung á
árunum 2008 til 2010. Refastofninn
hafði þá verið í samfelldum vexti frá
því að mælingar hófust, fyrir um það
bil 30 árum síðan.
Athuganir Esterar Unnsteins-
dóttur, líffræðings hjá Náttúru-
fræðistofnun, nú síðla vetrar sýna
mun betra ástand á stofninum í
friðlandi Hornstranda en í fyrra. „Í
Hornvík var allt annað upp á ten-
ingnum en í fyrra. Mikið af dýrum á
ferli og pörun hafin.“ Ester telur að
niðursveiflan í fyrra hafi verið ein-
angrað tilvik og líklegast bundið við
lítið framboð á fæðu. n
Mikið veiðiálag á stofninum