Skagfirðingabók - 01.01.2008, Page 58

SKAGFIRÐINGABÓK
hjónanna í Goðdölum til hennar. í
brúðkaupsveizlu þeirra Péturs Péturs-
sonar 17. nóvember 1835 gaf Sigurð-
ur prestur Önnu Sigríði „brúðargáfu
og leiddi hana til arfs að nokkru af fé
sínu, sem mikið var talið“. Og árið
1838, þegar séra Sigurður lét af em-
bætti í Goðdölum, tekinn „mjög að
eldast og þreytast" og þau hjón
bjuggu sig undir að flytjast í brott,
segir í sögunni að Elín Magnúsdóttir,
kona séra Sigurðar, hafi „áður ánafnað
fé sitt Önnu Sigríði Aradóttur, konu
Péturs prests á Helgafelli".
Hvergi er í Sögu frá Skagfirðingum
ýjað að því að þau Magnús græni og
Anna Sigríður hafi verið heitbundin,
né heldur er þar vikið að neins konar
brögðum sem hún beitti til þess að
fémunir prestshjónanna í Goðdölum
féllu sér í skaut; og er þó ekki sparað
í þeim gagnlega sagnabálki að segja
löst eigi miður en kost á mönnum og
málum.
Aðrir töldu sig vita betur en höf-
undar þess rits, Espólín og Einar
Bjarnason á Mælifelli. Einn þeirra
var Níels Jónsson skáldi. Árið 1838,
tíu árum eftir drukknun Magnúsar
prests græna og ári fyrir andlát Önnu
Sigríðar, kvað hann Rímur af Viktoríu
Ninon, fimm talsins. Þar læzt hann
hafa fyrir sér útlent ævintýri, en yrkir
í raun og sanni um Magnús græna,
Önnu Sigríði, séra Sigurð í Goðdölum,
Ara fjórðungslækni og fleiri persónur,
allar undir dulnefni.
Efni rímnanna, þessa ævintýris um
ástamál og fjármál, rekur Finnur Sig-
mundsson í bók um Níels skálda.
Hann vitnar til bréfs sem Ólafur
Sigurðsson í Ási í Hegranesi (Ólafur
er skakkt kynntur í bókinni) sendi
séra Þorleifi Jónssyni á Skinnastað 8.
janúar 1891- Ólafur kann full skil á
rímunum og skýrir dulnefnin. Hann
segir að Viktoríurímur séu „að öllu
verulegu, eða í höfuðatriðum, sannar,
þó Níels sem skáld kunni einhverju
að hafa spáð í eyðurnar, eins og varð
að vera, þar sem um heimulegt
ráðabmgg og samtöl er að ræða“. Hann
ritar ennfremur að sagan byrji „eitt-
hvað lítið fyrir 1820, eða rétt fyrir
mitt minni, en eftir seinni hlutan-
um man eg vel“. Og þegar Ólafur
hefur bent á að Anna Sigríður á
Flugumýri sé „Viktoría" rímnanna
bætir hann við: „Hún var sú lang-
fínasta og stásslegasta hefðarmær,
sem þá var til í Skagafirði. (Eg get
borið um það, því eg kom drengur
að Flugumýri og sá hana).“ Heldur
síðan áfram og ber saman Viktoríu-
rímur og staðreyndir:
Hún [þ.e. Viktoría] sat þannig ógef-
in heima, því engir þorðu að henni,
þar hver og einn mátti búast við
hryggbroti. Svo hafði hún það af
föður sínum, að hún var bæði klók
og fégjörn. Þannig var eigi fyrir fé-
lausa stúdenta að leita þangað. Nú
kemur biskupinn, faðir „Mikaels",
til sögunnar. Það er Sigurður prestur
í Goðdölum, jarðeignamaður mikill
og maurapúki, kallaður pokaprest-
ur. Hann átti einn son, sem Magn-
ús hét, er síðan var kallaður Magnús
græni, en það var nú ekki fyrr en
hann var kominn í skóla. Einu sinni
kemur síra Sigurði til hugar að út-
vega syni sínum Önnu Sigríði fyrir
konu, því hann áleit það heldur líf-
vænlegt, þegar hvorutveggja reyt-
urnar kæmu saman. Svo var sagt, að
54