Skagfirðingabók - 01.01.2008, Blaðsíða 74

SKAGFIRÐINGABÓK
7 einni grafanna vestanvert í kirkju-
garðinum Id beinahrúga í vesturenda tré-
kistu sem ab öðru leyti var tóm. Beinin voru
kolefnisaldursgreind og kom þd í Ijós að þar
Id ein afelstu beinagrindunum í garðinum.
Lega beinanna líkist því ndnast að þau
hafi verið sett í þoka og lögð þannig til í
kistuna. Aldur beinanna er d líku róli og
aldur beina úr tveimur kumlanna og md
leiða líkur að því að beinin hafi veið flutt
úr kumlateignum yfir í kirkjugarðinn við
trúarbragðaskiþtin.
Ljósm.: Guðný Zoega.
þar til 13. aldar. Þegar „kirkja var
færð að Reykjum [Fagranesi] voru
grafin upp bein Grettis og þótti þeim
geysistór og þó mikil. Bein Illuga
voru grafin síðan fyrir norðan kirkju
en höfuð Grettis var grafið heima að
Bjargi að kirkju."26
Hafi verið farið eftir ákvæði um
beinaflutninga þegar garðurinn var
aflagður í Keldudal, er það umhugs-
unarefni hvers vegna bein eru horfin
úr aðeins þremur gröfum. Miðað við
þann fjölda kirkjugarða þar sem graf-
ir og beinagrindur liggja enn á sínum
stað virðist ekki hafa verið algilt að
eftir þessu ákvæði væri farið. Þó eru
nokkur dæmi um það og má til
dæmis nefna kirkjugarðinn á Stöng í
Þjórsárdal þar sem bein höfðu greini-
lega verið færð úr 13 gröfum.27
Vitnisburður beinanna
Góð varðveisla beina í kirkjugarð-
inum og það að hann var grafinn upp
í heild sinni býður upp á ýmsar
rannsóknir og fræðilega úrvinnslu
sem sjaldan eru mögulegar. Þessar
rannsóknir gefa okkur einstaka sýn
inn í heim þessa fólks, lífsbaráttu
þess, lífsviðurværi, venjur og siði.
Fjölmörg sýni hafa verið greind úr
garðinum, en viðamestu greining-
arnar hafa þó verið gerðar á manna-
beinasafninu og er þeim langt í frá
lokið. Segja má að greining manna-
beina hafi tvíþættan tilgang. Annars
vegar er almenn beinagreining og
hins vegar sértæk greining sýna sem
tekin voru úr um 20 beinagrindanna.
Beinagreining felst í útlitsskoðun
og uppmælingu beinanna. A þann
hátt má greina persónubundna þætti
eins og aldur, hæð og kyn og stund-
um kynþátt einstaklingsins en auk
þess er hægt að greina ýmis ummerki
athafna, siða og sjúkdóma (forn-
meinafræði) sem skilið hafa eftir sig
ummerki á beinunum.
Lokið er frumgreiningu beina-
70