Skagfirðingabók - 01.01.2008, Page 72

SKAGFIRÐINGABÓK
hinum kristnu gröfum, en í einni
gröf fannst bútur af vefnaði, eflaust
leifar líkklæða.
Líkin hafa flest verið lögð á bakið,
undantekningarlaust með höfuðið í
vesturátt líkt og venjan er í kristnum
sið. Höfuðið hefur gjarnan verið lagt
fram á bringuna og handleggir lágu
með síðu eða krosslagðir yfir mjaðma-
grindina. Lega handleggja hefur ver-
ið notuð til að greina gróflega aldur
kirkjugarða. I elstu kirkjugörðum
Skandinavíu virðast flest likin hafa
verið lögð til þannig að handleggir
lágu með síðum eða yfir mjaðmir en á
síðari öldum hafa hendurnar færst
ofar á brjóstkassann.22 Lega líka auk
annars grafarumbúnaðar í kirkjugarð-
inum í Keldudal fellur því vel að
þeim grafsiðum sem tíðkuðust annars
staðar á Norðurlöndum við upphaf
kristins siðar.
Flutningur í og úr kirkjugarði?
Svo VIRÐIST sem dæmi séu um flutn-
ing beina bæði í og úr kirkjugarð-
inum. Augljóst er að bein hafa verið
fjarlægð úr a.m.k. einu kumlanna í
kumlateignum og er þá ekki óvar-
legt að áætla að þau hafi verið flutt
í hinn nývígða kirkjugarð við trú-
skiptin. Slíkur beinaflutningur er
ekki óþekktur úr Islendingasögum.
Sem dæmi má nefna Egils sögu, en þar
segir: „Grímur að Mosfelli var skírður
þá er kristni var í lög leidd á íslandi.
Hann lét þar kirkju gera. En það er
sögn manna að Þórdís hafi látið flytja
Egil til kirkju og er það til jartegna
að síðan er kirkja var ger að Mosfelli
en ofan tekin að Hrísbrú sú kirkja er
Grímur hafði gera látið þá var þar
grafinn kirkjugarður. En undir altar-
isstaðnum þá fundust mannabein.
Þau voru miklu stærri en annarra
manna bein. Þykjast menn það vita af
sögn gamalla manna að mundu verið
hafa bein Egils."23
I Keldudalskirkjugarði fundust
tvær beinagrindur sem greinilega
lágu ekki á upprunalegum stað og
Mörg ungbarnanna lágu í beinni röð upp
við langveggi kirkjunnar. Myndin sýnir
uppgröft tveggja ungbarnagrafa sem lágu
norðan kirkju. Uppgröftur ungbarna er
mikið nákvxmnisverk þar sem grafa þarf
yfir 300 örsmá bein og beinahluta. Sigta
þarf allan jarðveg úr gröfinni auk þess sem
hreinsa þarf beinin með mikilli gát þegar
komið er í hús til að skemma þau ekki eða
glata. Ljósm.: Guðný Zoega.
68