Skagfirðingabók - 01.01.2008, Page 77

KELDUDALUR f HEGRANESI
Þetta er beinagrind nokkurra mánaða
gamals barns sem lá upp't við norðvestur-
horn kirkjunnar. Eins og sjá má er varð-
veisla beinagrindarinnar góð, nema hvað
neðri hluta hennar vantaði, vegna þess að
helmingi grafarinnar hafði verið mokað
burt. Eitt af því sem gerir kirkjugarðinn í
Keldudal óvenjulegan er fjöldi ungbarna
sem fundust í garðinum og má þakka það
góðum varðveisluskilyrðum.
Ljósm.: Guðný Zoega.
gefur mikilvægar upplýsingar um
landnotkun og umhverfisnýtingu
manna til forna. Greiningin leiddi
í ljós að sjávarfang hefur verið um
20% af fæðu Kelddælinga á 11. öld.29
Teknar voru rennur úr sjö einstak-
lingum úr kirkjugarðinum sem og
kumlateignum til að freista þess að
ná DNA (aDNA eða fornu DNA) úr
þeim. Greiningin var unnin af sér-
stakri rannsóknarstofu réttarlækn-
ingadeildar Kaupmannahafnarhá-
skóla. Niðurstöður benda til að
Kelddælingarnir hafi, líkt og aðrar
hérlendar rannsóknir hafa sýnt um
Islendinga almennt, getað rakið upp-
runa sinn ril Norðmanna og Kelta.
Enginn skyldleiki fannst milli þeirra
fimm einstaklinga sem hægt var að
DNA greina. Sú greining sem hér
var gerð nær einungis til skyldleika í
gegnum móður og því kunna ein-
hverjir þessara einstaklinga að hafa
verið tengdir í karllegg.30
Að síðustu voru tekin sýni úr tönn-
um tveggja einstaklinga í kumla-
teignum til svokallaðrar strontíum
greiningar en með slíkri greiningu
er hægt að ákvarða upprunaland ein-
staklingsins, þ.e.a.s. hvar hann er
fæddur. Frumniðurstöður benda til
að eldri konan úr fyrsta kumlinu í
kumlateignum hafi fæðst erlendis en
yngri konan úr kumli fjögur hafi
fæðst hér á landi. Frekari úrvinnsla
mun svo vonandi gefa nákvæmari
niðurstöður um upprunaland kon-
unnar.31
Samantekt
NÚ TIL DAGS er Keldudalur stórbýli í
bændaeign og þar hafa miklar land-
bætur og jarðrækt farið fram á síðustu
áratugum. Jörðin er þó ekki stór og
meðan hún var ein leigujarða Reyni-
staðarklausturs var hún hlunninda-
lítil og byggð virðist jafnvel hafa
verið stopul á seinni öldum.32 Forn-
leifar þær sem komið hafa upp á
staðnum undanfarin ár benda þó til
að í elstu tíð hafi þar, líkt og nú, verið
73