Læknablaðið - 01.07.2016, Blaðsíða 31

LÆKNAblaðið 2016/102 347
U M F J Ö L L U N O G G R E I N A R
settu flugmennirnir aðallega fyrir sig að
það væri ekki sérstakir búningsklefar
fyrir konur og takmörkuð snyrtiaðstaða í
þyrlunum. Það reyndist svo ekkert vanda-
mál og þetta gekk alveg ljómandi vel allt
saman.“
Að sögn Ólafs var það stundum álita-
mál hvenær teldist fært að sækja slasaða
eða sjúka og fyrir kom að slík mál rötuðu
í fjölmiðlana. „Ákvörðun um þetta var og
er enn tekin af lækninum á vakt, hvort
sjúkdómurinn eða slysið er þess eðlis að
fara þurfi á þyrlunni eða ekki og síðan er
það flugstjórans að ákveða hvort fært væri
vegna veðurs eða langdrægis vélanna.
Einu sinni fór slíkt mál fyrir dómstóla. Það
kom líka fyrir að við vorum skammaðir
fyrir að fara þegar það þótti óþarft. Reynd-
ar er ástæða til að taka það fram að nokk-
uð löngu áður en ungu læknarnir stofn-
uðu þyrlusveitina hafði Sigurður Steinar
Ketilsson skipherra samband við mig
og óskaði eftir ráðleggingum um hvaða
búnað væri best að hafa í sjúkratösku
þyrlunnar. Samstarfið milli spítalans og
gæslunnar átti sér því talsverða sögu og
gerði þetta allt auðveldara í vöfum þegar
þyrlusveitin var stofnuð. Það voru í raun-
inni allir sammála um mikilvægi þess og
allur þessi tími og samskipti við lækna og
flugmenn og aðra var hinn ánægjulegasti
í alla staði.“
Höfðu áhyggjur af fataskiptum
og pissuferðum
„Ég hafði mikinn áhuga á hvers kyns
bráðameðferð og var í námsstöðu á
svæfinga- og gjörgæsludeildinni hjá
Ólafi Jónssyni,“ segir Alma Möller fram-
kvæmdastjóri aðgerðasviðs Landspítal-
ans. „Ég hafði líka verið deildarlæknir
á lyflækningadeild og tekið vaktir í eitt
og hálft ár á neyðarbílnum þannig að
ég var komin með talsverða reynslu af
bráðalækningum. Ólafur stakk upp á því
við mig að ég færi á þyrluvaktina og mér
fannst það mjög spennandi. Það hafði hins
vegar engin kona verið í þyrlusveitinni svo
það var sko ekki sjálfgefið að ég kæmist í
þetta þó Ólafur væri því mjög meðmæltur.
Þetta voru náttúrlega allt karlar og þeir
höfðu meðal annars áhyggjur af praktísk-
um atriðum eins og fataskiptum og pissu-
ferðum. Menn höfðu einnig áhyggjur af
því hvort líkamlegir burðir mundu nægja,
til dæmis í sigi og að læknir gæti þurft að
taka þátt í að bera sjúkling. Ég brást við
því með að þjálfa vel í ræktinni og ekkert
af þessu varð nokkru sinni vandamál.
Landhelgisgæslumennirnir urðu allir
miklir vinir mínir og eru það enn í dag.
Svo bættust fleiri konur í þennan hóp og
það hefur alltaf gengið ljómandi vel enda
enginn munur á því hvort læknirinn er
karl eða kona.“
Alma segir margt minnisstætt úr
ferðunum með þyrlunni og hún kveðst
hafa búið að þessari þjálfun alla tíð, maður
náði úr sér „akúthrollinum“ fyrir lífstíð.
Undir það taka reyndar bæði Guðmundur
og Jón Baldursson sem gerði reyndar gott
betur og hélt utan til Bandaríkjanna og
lagði fyrir sig bráðalækningar sem sér-
grein og hefur verið einn helsti lærimeist-
ari unglækna á bráðadeild Borgarspítalans
og síðar Landspítalans.
„Þetta voru oft langar ferðir en æf-
ingarnar voru ekki síður skemmtilegar þar
sem við fengum þjálfun í að síga niður í
skip og fjalllendi og þar var Sigurður Stein-
ar Ketilsson okkar helsti lærimeistari. Ég
seig síðan niður í bæði togara á hafi úti og
smábáta í haugasjó. Fyrsta vaktin mín var
nokkuð litrík því hún hófst með því að við
fórum hringferð um landið til að taka þátt
í sjómannadagshátíðahöldum og þar sýndi
ég sig úr þyrlunni ofan í bát og upplifði
mig einsog sirkusdömu. Á leiðinni til baka
kom útkall um alvarlegt slys í Hrútafirði
og stuttu eftir að við vorum komin aftur í
loftið með hinn slasaða kom annað útkall
vegna alvarlega veiks barns á Akranesi. Við
stungum okkur niður þar svo ég kom með
tvo sjúklinga á Borgarspítalann úr þessari
ferð,“ segir Alma.
„Þetta voru oft langar ferðir en æfingarnar voru ekki
síður skemmtilegar þar sem við fengum þjálfun í að síga
niður í skip og fjalllendi og þar var Sigurður Steinar
Ketilsson skipherra okkar helsti lærimeistari,“ segir
Alma Möller.
Myndina tók Gunnar V. Andrésson fyrir DV 20. sept-
ember 1991 af Ölmu D. Möller þyrlulækni hjá Land-
helgisgæslu Íslands við vinnu, sigið niður í varðskipið
Tý. Þyrla gæslunnar er TF Sif. Í ferðinni voru líka Helga
Magnúsdóttir þyrlulæknir og Árni Jónsson stýrimaður
og spilmaður, Benóný Ásgrímsson flugstjóri og Pétur
Steinþórsson flugmaður.