Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.06.1997, Blaðsíða 36

í þann kór blönduðust presbýterar og unítarar,
lágkirkja og hákirkja eða hvað þetta nú heitir allt
saman, svo úr varð andrúmsloft liatri blandað og lá
stundum við að vinnan stöðvaðist af þeim sökum.
Utaldan af þessu barst blöðunum heima í Eng-
landi og mætti ætla að þar hafi brotist út trúar-
bragðastyrjöld ef marka má öll dálkaskrifin. Ovin-
átta milli kaþólskra og mótmælenda var ekki ný af
náhnni. En nú gaus hún upp af endurnýjuðum
krafti. I blaðafyi’irsögnum með stríðsletri var Flor-
ence Nigthingale sökuð um þá dauðasynd að taka
mest tillit til kaþólskra.
Mér er hulið hvernig hœgt var að draga mig inn í
svona stríð. Minn Guð er hvorki kaþólshur né mót-
mœlandi. Hann sendir mönnunum aðeins þennan
hoðskap: „Þjónið hver óðrum og látið engan dag líða
án þess að betrumbæta sköpunarverk mitt!“
Þessi illvígu átök stóðu mánuðum saman, svo hat-
ursfull á báða bóga að sjálf Englandsdrottning bland-
aði sér opinberlega í máhð með bréfi þar sem hún
lýsir fullu trausti á Florence Nightingale og störf
hennar. Smátt og smátt varð fleirum ljóst sannleiks-
gildi orða írska prestsins sem í stólræðu sagði: „Hún
tilheyrir hvorki kaþólskum né mótmælendum. Hún
tilheyrir söfnuði sem því miður er mjög fámennur -
söfnuði hins miskunnsama Samverja.“
Eg hafði reynt að koma á fót samfélagi á systur-
legum grunni. Síst af öllu hafði ég œtlað því að verða
gróðrastía tráarofsókna.
Florence skipti það engu hvaða trúfélagi konurnar
tilheyrðu. Mælikvarði hennar á hjúkrunarkonu var ein-
faldur: Var hún heiðvirð og dugandi kona? Var hún fús
til að takast á við þau verkefni sem biðu þótt þau væru
óaðlaðandi og skelfileg? I einu bréfa sinna segir hún:
„Hérna er nóg af göfugum konum, trúuðum og
fórnfúsum. En flestar vœru þœr samt betur komnar í
himnaríki en á sjúkrahúsi. Þœr svífa um meðal
sjúklinganna líkastar handarvana englum og hugsa
um sálarheill þeirra meðan vanheilir og kaunum
hlaðnir kropparnir eru látnir eiga sig.“
*
Algjört uppnám varð þegar skyndilega birtist lieill
hópur kvenna frá Englandi án þess að Florence hefði
með einu orði verið gert viðvart. Ilún varð bæði sár
og reið og full iirvæntingar skrifaði hún Sidney
Herbert, hermálaráðherra:
„Þegar ég fór hingað með þrjátíu og átta konur
vissi ég að í það minnsta helmingurinn myndi valda
mér vandrœðum. Guð veit að það hefur gengið eftir.
Eg hef lagt mig í líma, daga og nætur, að koma ein-
hverju lagi á innbyrðis samskipti þeirra og hegðun
samhliða því að reyna að ávinna mér traust lœkn-
anna. Nú sendið þér, án þess svo mikið sem nefna
það við mig, annan hóp Iiingað svo nú erum við
orðnar áttatíu ogfjórar! Það eitt að koma þeim ein-
hvers staðar fyrir er útilokað og að koma þeim í
gang við skipuleg störf er ekki minna vandamál.“
Þetta voru engar ýkjur hjá Florence. Það sem
hafði gerst voru hrein mistök al' hálfu ríkisstjórnar-
innar og var það þegar í stað viðurkennt. Hvergi var
smugu að finna í Skutari; í turnherberginu, þar sem
hjúkrunarfólkið hafðist við, var kakkað saman
fjörutíu manns á gólfrými sem hæfði þremur. Ekkert
vatn var þar og matur af skornum skammti. Verst
var þó að þær sem voru nýkomnar reyndust flestar
óhæfar lil þeirra starfa sem biðu.
Tíu þeirra sem eitthvað gátu voru, eftir mikið
japl, jaml og fuður, sendar til sjúkraskýlanna á
Krím. Hinar voru látnar vera þar sem minnst ógagn
var að þeim.
Fararstjóri þeirra, ungfrú Stanley, féll alveg sam-
an. Hún reyndist vera rómantísk og trúuð kona sem
ekki óraði fyrir út í hvað lnin var að fara að undan-
skildum óljósum hugmyndum um að þær ættu að
verða hermönnunum boðberar birtu og yls.
Einhverja hugmynd hefur hún þó haft um að ekki
vœri allt á andlegum nótum, því hún hafði beðið
Clarkey að útvega þeim birgðir af Kölnarvatni í
París í því tilfelli að konurnar myndu þurfa að fóist
við eitthvað sem ólykt vœri af þegar til spítalans
vœri komið! Kölnarvatnið og reikninga fyrir hótel-
gistingu á leiðinni liingað varð ég reyndar aðgreiða ...
Helst af öllu liefði Florence vilja snúa þessnm liópi
aftur heim á leið. Dagblöðin í Englandi voru ineð
greinar um að „Florence Nightingale væri líkust
Heródesi og vildi ekkert frekar en afhöfða það fólk
sem kæmi til hjálpar“. Frá Irlandi bárust varnaðar-
orð um að þar yrði illa séð ef hún léti sér til hugar
koma að senda írskar nunnur til baka! Sjálf var
Florence á barmi örvæntingar. Allan tímann meðan á
þessu þrefi stóð komu sífellt særðir menn og sjúkir
frá vígvöllunnm. Stríðið var að ná hámarki og dánar-
tíðnin jókst dag frá degi.
Eg var komin áfremsta hlunn með að gefast upp.
Mér fannst sem mín litla fleyta vœri að sökkva í því
víti sem ég var sigld inn í. Eitt áfall í viðbót gœti ég
ekki staðið af mér.
Okkur er kunnugt um að hún stóð al' sér margar
hrinur eftir þetta en þarna reyndi þó mjög á hana.
Eftir sem áður liéldu henni engin bönd og hún var
sem fyrr öllum stundum yfir hinum sjúku. Það er
ofar mannlegum skilningi hvernig hún samhhða því
starfi gat sinnt öllum þeim skriftum sem hlóðust á
hana. Sendibrél’ í hundraðatali, umsóknir og langar
skýrslur til yfirvalda. Hún reit allt með eigin hendi,
nákvæm, af hyggindum og lagni; rithöndin smágerð
en skýr og falleg.
Hinn 8. janúar 1855, einmitt þegar hörmungarnar
voru sem mestar, aðeins tíu þúsund manns í breska
hernum gátu talist bardagahæf en um tólf þúsund
voru í sjúkrahúsunum, tók hún sig til og skrifaði her-
málaráðherranum:
172
TÍMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 2.TBL. 73.ÁRG. 1997