Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.1999, Qupperneq 49

„Mikil AukmnA Á e-ffciv\spum eftir
(mvka-
- seg/r Eydís Sveinbjarnardóttir, geðhjúkrunarfræðingur
oónustu
Eydís Sveinbjarnardóttir, geðhjúkrunarfræðingur, sem
átti sæti í starfshópi um stefnumótun í málefnum
geðsjúkra, hefur unnið á barna- og unglingageðdeild
(BUGL) frá því íjanúar '97. Hún er geðhjúkrunar-
fræðingur að mennt og lauk meistaranámi '89 og
hefur áhugasvið hennar beinst að aðstandendum
geðsjúkra. Hún segir að gífurleg aukning hafi orðið á
eftirspurn eftir þjónustu BUGL, símtölum hjá inntöku-
stjóra hafi fjölgað nánast um helming milli ára eða úr
700 í 1267. Á árinu 1998 hafi 316 mál verið afgreidd
á göngudeild, þar af 114 til ofvirknigreiningar. Árið
áður voru 250 mál afgreidd, þar af 50 í ofvirknigrein-
ingu. Þann 5. janúar 1999 voru 95 börn á biðlista,
13 vantaði tilvísun, 72 voru að bíða eftir ofvirknigrein-
ingu og 10 eftir könnunarviðtali. Ástæðurnar fyrir
aukinni eftirspurn eftir þjónustu BUGL segir hún vera
betra aðgengi og þjónustan sé betur auglýst. Það
eru aðallega barnalæknar, sálfræðingar og
heilsugæsla í skólum sem vísa málum til þeirra.
„Við erum í miklum húsnæðiserfiðleikum, erum að
reyna að finna leiðir til að hægt sé að auka þessa þjónustu
hérna.“ Hún segir að þar sem nýi barnaspítalinn sé þegar
orðinn of lítill, hann geti t.d. ekki rúmað geðdeild barna, þá
sé verið að leita annarra leiða svo sem að nýta húsnæði
barnaheimilis starfsfólks Kleppsspítala. „Á nýja barnaspít-
alanum er gert ráð fyrir ráðgjöf frá okkur hérna á BUGL, en
það er ekki aðstaða til viðtala fyrir okkur þar og því finnst
okkur vanta upphaf og endi á þjónustuna. Það væri auð-
vitað miklu betri kostur að hafa geðdeild sem eina deild í
nýjum barnaspítala, það gerir aðgang aðstandenda
auðveldari að þeirri þjónustu. Það virðist allt stefna í að
það þurfi að auka þessa þjónustu á næstu árin, eða það
er a.m.k. reynsla nágrannalandanna."
Aðspurð um hvort tíðni geðsjúkdóma barna og
unglinga sé meiri eða minni hér miðað við nágrannalöndin
segir hún ástandið svipað, en meira sé um forvarnir hjá
nágrannaþjóðunum og gripið í taumana fyrr, t.d. í gegnum
heilsugæslu í skólum og á heilsugæslustöðum. Hér á landi
vanti einnig betri bráðaþjónustu og eflingu göngudeildar-
þjónustu þar sem innlögn á geðdeild sé lokaúrræði. -Þau
börn og unglingar, sem þurfa innlögn á BUGL, dveljast þar
að meðaltali í 30 daga og hefur meðallegutími styst úr
Eydís við hliðina á pappírsstaflanum sem er undanfari
skýrslu um stefnumótun í málefnum geðsjúkra.
50,0 árið 1995 á barnageðdeild í 30,2 1998 (miðað við
tölur frá 30. nóvember ’98). „Meðalegutíminn hefur styst,
og það er í samræmi við kröfur um styttri og árangursríkari
meðferð, en skemmri getur innlögnin ekki verið hjá okkur.
Meðferðin hér hjá okkur tekur 4-8 vikur, en framhalds-
vistun er á Kleifarvegi, þar er legutíminn 3 til 6 mánuðir, allt
að eitt ár.“
Hún segir Geðhjálp hafa átt kveikjuna að stefnumótun
um málefni geðsjúkdóma, hópur fólks hafi komið saman á
alþjóðlega geðheilbrigðisdaginn 10. október ’96 og í kjöl-
farið hafi heilbrigðisráðherra skipað starfshóp ’97 sem skil-
aði svo skýrslunni 10. október í fyrra. „Ég vildi gjarnan að
það væri unnið áfram með þá málaflokka sem fjallað er
um, gerðar áætlanir í því samþandi, t.d. til 5 ára í senn, og
ákveðið hvernig við ætlum að vinna.“ Sem dæmi um
athyglisverða vinnu, sem unnin er á þessu sviði, er verk-
efnið „Nýja barnið" sem er tilraunaverkefni á Akureyri. Þar
eru spurningarlistar lagðir fyrir þungaðar mæður og þeim
skipt í þrjá hópa miðað við hvað mikla þjónustu þær þurfa
frá heilbrigðiskerfinu. Þeim hópi, sem mesta þjónustu þarf,
er sinnt betur en hinum, og þetta skilar sér væntanlega í
betra heilsufari hjá allri fjölskyldunni. „Þannig er veitt
þverfagleg þjónusta sem skilar sér í sparnaði fyrir heil-
brigðiskerfið þegar til lengri tíma er litið."
vkj
49
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 75. árg. 1999