Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2001, Blaðsíða 18

Hjúkrunarform á deild 1
Einstaklingshæfð hjúkrun Verkhæfð hjúkrun Hóþhjúkrun Heildræn hjúkrun Annað 2 41 5 35 12 1
Vinnueldmóður
Lítill 1 1,2
Miðlungs 33 41,3
Mikill 42 52,5
Geysilegur 3 3,8
Ekki skráð 1 1,2
Alls 80 100,0
' Merkja mátti við fleira en eitt hjúkrunarform
2 Einstaklingsmiðuð hjúkrun
Hvað einkennir hjúkrunarfræðing sem segist vera
„fullur eldmóðs11?
Vinnueldmóður var mældur á eftirfarandi hátt: enginn (1),
mjög lítill (2), lítill (3), miðlungs (4), mikill (5) og geysilegur
(6). Meðaltal fyrir vinnueldmóð reyndist 4,59 (SD=0,59,
N=79). Það verður að geta þess að enginn merkti við
„enginn vinnueldmóður" og „mjög lítill vinnueldmóður" og
eingöngu einn merkti við „lítill vinnueldmóður". Þrír merktu
við „geysilegan vinnueldmóð" þannig að flestallir sögðust
finna fyrir „miðlungs" (41,8%) eða „miklum" vinnueldmóði
(53,2%). Að meðaltali var vinnueldmóður á gjörgæsludeild
4,65, handlæknisdeild 4,53 og lyflæknisdeild 4,64.
Gerð var dreifigreining (Anova) þar sem frumbreyturnar
voru: aldur, deild, starfsaldur í hjúkrun, starfsaldur á núver-
andi deild, fjölda vinnustunda á viku og hjúkrunarmenntun.
Fylgibreytan var vinnueldmóður.
Eingöngu kom fram marktækur munur á vinnueldmóði
eftir unnum vinnustundum á viku. Þeir hjúkrunarfræðingar,
sem unnu 50-59 stunda vinnuviku, reyndust hafa mark-
tækt meiri vinnueldmóð heldur en þeir hjúkrunarfræðingar
sem unnu 20-39 stundir á viku (p = 0,05).
Hvaða þættir verka faglega örvandi á hjúkrunar-
fræðinga sem starfa á gjörgæsludeildum, hand-
læknis- og lyflæknisdeildum?
Spurt var um áhuga hjúkrunarfræðings á núverandi starfi
og það sem honum þótti spennandi við það. Gefnir voru
fjórir valmöguleikar frá áhugalaus/ekki spennandi (1) til
„mikill áhugi/mjög spennandi" (4).
í Ijós kom að það sem hjúkrunarfræðingum þótti hvað
áhugaverðast/mest sþennandi var samskipti við sjúkling,
skjólstæðing og fjölskyldu, fjölþætt reynsla, hágæðaþjón-
usta, áhugaverð og spennandi vinna og að fylgjast með og
aðstoða sjúklinga til betri heilsu og útskriftar af deildinni.
Gert var próf á stöðu hjúkrunarfræðings og áhugaverð-
242
um/spennandi þáttum í starfi hans. í öllum tilvikum þótti
hjúkrunarfræðingum, sem gegndu stjórnunarstöðu, vinnan
sín áhugaverðari og meira spennandi en almennum hjúkr-
unarfræðingum og kom fram marktækur munur (p=0,05).
Fyrrnefnd atriði voru: að sinna stjórnunarstörfum, sam-
skipti við sjúkling, skjólstæðing og fjölskyldu, tækifæri til
kennslu, að fylgjast með og að taka þátt í eflingu og
þroska annarra hjúkrunarfræðinga.
Skoðuð var fylgni vinnueldmóðs og áhuga-
verðra/spennandi þátta starfsins. Meðalfylgni (p = 0,05)
reyndist með vinnueldmóði og a) áhugaverðri og spennandi
vinnu (r = 0,488), b) kann vel við vinnuna (r = 0,457), c)
möguleikum á skapandi framlagi (r = 0,445), d) birta greinar
um verk mín (r = 0,305) og e) umbun, fullnægju í starfi,
„Mér finnst ég skipta máli" (r = 0,302). Veik fylgni (p = 0,05)
var með vinnueldmóði og fjölþættri reynslu (r = 0,234),
örvandi, hvetjandi, starfsumhverfi (r = 0,286), sjálfstæði f
starfi (r = ,0291), áhuga á sérgreininni (r = 0,266), „vita að
ég skipti máli“ (r = 0,270), tækifærum til rannsóknarstarfa (r
= 0,255) og að lokum að takast á við vandasöm verkefni
og Ijúka þeim eða leysa úr málunum (r = 0,269).
Þau atriði, sem hjúkrunarfræðingum þóttu þýðingarmest,
voru að koma alvarlega veikum sjúklingi í stöðugt ástand
(51,3% nefndu það), Ijúka almennt verkefnum og störfum
(37,5%), fá jákvæða svörun frá sjúklingum eða fjölskyldu
(35,0%), fylgjast með sjúklingi taka framförum (33,8%).
Það sem hjúkrunarfræðingum fannst vera góður vinnu-
dagur fólst helst í að fá jákvæða svörun frá öðrum hjúkr-
unarfræðingum, sjúklingi eða fjölskyldu (83,8% hjúkrunar-
fræðinga nefndi það), dagurinn væri annasamur en ekki
stjórnlaus (77,5%), vinnan væri metin að verðleikum
(67,5%) og „fannst ég skipta máli“ (67,5 %).
Hvaða þættir í starfi hjúkrunarfræðinga á gjörgæslu-
deildum, handlæknis- og lyflæknisdeildum valda
þeim mestum vonbrigðum, örmögnun og uppgjöf?
Spurt var hvað ylii hjúkrunarfræðingum gremju/vonbrigð-
um í starfi og voru fjórir valmöguleikar gefnir frá „ekki
gremjuvaldandi" til „mjög gremjuvaldandi". Það sem olli
mestri gremju í starfi var: „Ekki nægilegur tími til að Ijúka
verkum mínum", laun, undirmönnun, ósanngjarn niður-
skurður á fjármagni og vanhæft starfsfólk. Þegar þetta var
skoðað nánar í tengslum við vinnueldmóð kom eingöngu í
Ijós marktæk fylgni milli gremju/vonbrigða í starfi og „ekki
nægilegur tími til að Ijúka verkum mínum" (p =0,05).
Gremjuvaldandi þættir voru athugaðir innan hverrar
deildar. Fram kom að þeir sem unnu á gjörgæsludeildum
fundu frekar en hjúkrunarfræðingar á hand- og lyflæknis-
deildum fyrir gremjuvaldandi samskiptum við aðrar deildir.
Skoðað var hvað hjúkrunarfræðingum þótti tímafrekast
í starfi sínu. Flestir hjúkrunarfræðingar nefndu beina hjúkr-
un (73,8%), hjúkrun alvarlega veikra sjúklinga (63,8%),
lyfjagjöf (40,0%) og skráningu og paþþírsvinnu (38,8%).
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 4. tbl. 77. árg. 2001