Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2001, Blaðsíða 19

Þegar þessar upplýsingar voru skoðaðar nánar ásamt
deildaskiptingu kom í Ijós að 87,5% hjúkrunarfræðinga á
gjörgæsludeild töldu hjúkrun alvarlega veikra sjúklinga
tímafrekasta starf sitt, en aðeins 47% hjúkrunarfræðinga á
handlæknisdeild nefndu það sama. Á lyflæknisdeild álitu
63,6% hjúkrunarfræðinga hjúkrun alvarlega veikra
sjúklinga tímafrekasta þáttinn í störfum sínum.
Meðal hjúkrunarfræðinga á handlæknisdeild var bein
hjúkrun nefnd í 82,4% tilvika og á lyflæknisdeild reyndist
bein hjúkrun tímafrekasta starfið hjá 68,2% hjúkrunar-
fræðinga. Hjúkrunarfræðingar á gjörgæsludeild töldu beina
hjúkrun í 66,6% tilfella tímafrekasta starf sitt. 25% hjúkr-
unarfræðinga á gjörgæsludeild töldu lyfjagjöf tímafrekasta
starfið, 47% á handlæknisdeild og 45,5% á lyflæknisdeild.
i tengslum við gremjuvaldandi þætti í starfi var ekki úr
vegi að skoða hvað hjúkrunarfræðingum þætti mjög
þreytandi í starfi sínu. Þar trónaði á toppnum neikvætt
viðhorf starfsfólks en 71,3% hjúkrunarfræðinga nefndu
þetta atriði. ( kjölfarið fylgdu atriði eins og undirmönnun,
enginn tími fyrir hvíld eða mat, snatt og of margir
sjúklingar. Þeir hjúkrunarfræðingar, sem fundu fyrir miklum
vinnueldmóði, nefndu oftar fyrrnefnd atriði en hinir sem
ekki fundu fyrir miklum eldmóði.
Á spurningalistanum voru nokkrar opnar spurningar og
var þar meðal annars spurt um hvaða deild hjúkrunar-
fræðingum fyndist flest tækifæri fyrir vinnueldmóð. Af þeim
sem svöruðu töldu 87,9% það sína eigin deild. Milli deilda
skiptist það þannig að 79,2% þeirra sem unnu á gjörgæslu-
deild fannst sú deild bjóða flest tækifæri fyrir vinnueldmóð,
52,9% á handlæknisdeildum og 63,6% á lyflæknisdeildum.
Nánar var spurt hvers vegna menn teldu viðkomandi deild
bjóða upp á mestan vinnueldmóð. Röð nefndra atriða var
ögn mismunandi eftir því hvernig deild var um að ræða en
innihaldið var alls staðar það sama. Það er sjálfstæði í starfi
og tækifæri til að sinna einstaklingshæfðri hjúkrun, fjöl-
breyttur sjúklingahópur, fjölbreytt hjúkrun, uppfræðsla
sjúklinga/aðstandenda/nema, símenntun starfsfólks, bráða-
ög hátæknihjúkrun, fagleg samvinna og góður starfsandi.
Spurt var um hvaða viðbótarþekking myndi auðvelda
starfið. Stærstur hluti þátttakenda lagði áherslu á mikil-
vægi endur- og símenntunar með kynningum, nám-
skeiðum og ráðstefnum jafnt innanlands sem utan til að
verða betri í klínískri hjúkrun, svo og aukna sérmenntun,
s.s. meistaranám í klínískri hjúkrun.
Einnig var spurt hvaða þáttum í starfinu eða í stjórnun
deildarinnar mætti breyta til að viðkomandi nyti sín að fullu í
starfinu. Hjúkrunarfræðingarnir nefndu frammistöðumat,
endurgjöf og umbun, s.s. hrós, bætt skipulag á deildum
þannig að minni tími færi í stofugang og þess háttar en
meiri í beina hjúkrun, breytt fyrirkomulag vakta, s.s.
tvískiptar vaktir og sveigjanlegri vaktir, betri mönnun og þar
af leiðandi meiri tíma til að sinna sjúklingum og fjölskyldum
þeirra, sem og sækja fræðslu og sinna rannsóknum.
UMRÆÐA
í Ijós kom að vinnueldmóður var mjög svipaður hjá hjúkr-
unarfræðingum á bráðadeildum stóru spítalanna. Hjúkr-
unarfræðingar höfðu miðlungs/mikinn persónulegan vinnu-
eldmóð til að bera samkvæmt þessum niðurstöðum og sá
eldmóður ætti að skila sér á jákvæðan hátt í deildarstarfið.
Einsleit svörun á vinnueidmóði getur bent til tvenns.
Annars vegar að hjúkrunarfræðingar á bráðadeildum stóru
spítalanna séu „líkir" og skynji vinnuumhverfi sitt á svipað-
an hátt. Hins vegar að þeir sem lögðu það á sig að svara
spurningalistunum séu sá hluti starfshópsins sem finnur
fyrir miðlungs/miklum vinnueldmóði og vilji leggja sitt af
mörkum til að niðurstöður fáist úr rannsókninni.
Svörunin við spurningunni um hvaða deild byði upp á
mestan vinnueldmóð ýtir undir síðari ályktunina. Af þeim
sem svöruðu þeirri spurningu nefndu 87,9% að þeirra
eigin deild byði upp á mesta möguleika á vinnueldmóði.
Það styrkir trú mína á að þeir sem leggja á sig að svara
spurningalistum/könnunum finni fyrir miðlungs/miklum
vinnueldmóði og séu ánægðir með sinn vinnustað og því
mætti álykta að þeir kæmu miklu í verk í vinnunni.
Skoðað var hvort vinnueldmóður mældist mismunandi
eftir því hvort hjúkrunarmenntunar hafði verið aflað við
Hjúkrunarskóla íslands eða Háskóla íslands. Ekki reyndist
munur þar á. Hvort íslenskir hjúkrunarfræðingar eru svona
einsleitur hópur er annað mál enda ekki hægt að álykta
um það út frá 41 % svörun.
Eingöngu kom í Ijós munur á fylgni á vinnueldmóði og
unnum vinnustundum á viku. Þar fundu þeir fyrir meiri
vinnueldmóði sem unnu 50-59 stundir á viku en þeir sem
unnu 20-39 stundir. Þetta er í samræmi við erlendar
niðurstöður (Simms og fleiri, 1990). Því má gefa sér að
lengri vinnutími sé ekki einvörðungu til að afla meiri launa
heldur að menn sækist í hann vinnunnar vegna.
Þegar hjúkrunarfræðingar voru spurðir um spenn-
andi/áhugaverða þætti kom fram að þeim fannst sam-
skipti við sjúkling/skjólstæðing og fjölskyldu hans áhuga-
verðast og mest spennandi.
Hjúkrunarfræðingar í stjórnunarstöðu, þ.e. aðstoðar-
deildarstjórar, voru spenntari en almennir hjúkrunarfræð-
ingar fyrir eftirfarandi þáttum: stjórnunarstörfum, sam-
skiptum við skjólstæðing og fjölskyldu, tækifærum til að
vera með kennslu og því að fylgjast með og taka þátt í
eflingu og þroska annarra hjúkrunarfræðinga. Því má
ganga út frá því að aðstoðardeildarstjórar hafi sótt í þá
stöðu vegna áhuga á starfi sínu en ekki einvörðungu í von
um betri vinnutíma eða vegna þrýstings frá yfirmönnum
sínum.
Þegar vinnueldmóður og áhugaverðir þættir voru bornir
saman kom fram fylgni við þætti sem segja má að leiði til
aukins þroska hjúkrunarfræðings og framþróunar í deiidar-
starfi. Þeir þættir eru t.d. fjölþætt reynsla, örvandi, starfs-
umhverfi og tækifæri til rannsóknarstarfa.
Tímarit hjúkrunarfræðinga ■ 4. tbl. 77. árg. 2001
243