Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2006, Qupperneq 14

stórfjölskyldu, með foreldrum mínum og
Sigurði bróður mínum, þar hafa kannski
lögfræðigenin fengið byr undir báða
vængi. Mamma vildi að ég nyti lífsins
og væri frjáls ferða minna enda var hún
heima og drengirnir alltaf í öruggum
höndum. Þetta voru ótrúleg forréttindi
fyrir konu í minni stöðu og ég nýtti þau
vel. En nú var gott að hafa menntun
og geta unnið fyrir sér í góðu starfi en
eftirlaun eftir Guðmund fékk ég engin þar
sem hann hafði unnið svo stutt."
í reykkófi í Hjúkrunar-
skólanum og á Heilsu-
verndarstöðinni
Hún rifjar upp fyrstu árin á Heilsuverndar-
stöðinni með frábæru samstarfsfólki
þar sem allir reyktu. „Barnshafandi
símastúlkan við aðalskiptiborðið, báðir
yfirlæknarnir á barnadeildinni, Halldór
Hansen og Katrín Thoroddsen og flestir
starfsmenn barnadeildar reyktu mikið.
Það var í raun þrekvirki að komast í
gegnum Hjúkrunarskólann án þess að
læra að reykja, það reyktu allir mikið
á þessum tíma. Pabbi reykti t.d. mjög
mikið en mamma ekki neitt. Þótt ég
sé mikið fyrir lífsins lystisemdir, veik
fyrir freistingum og „karakterlaus" með
afbrigðum, þá var ég alveg ákveðin í að
ánetjast ekki reykingum en reykingar
þóttu mjög smartar á þessum árum. En
ekki var ég sterkari á svellinu en svo að
þegar ég sá aðra reykja fannst mér þetta
hljóta að vera gott og gaman og reykti því
oft „selskapssígarettur" og sníkti þær þá
hjá öðrum, ekki gekk ég með sígarettur,
ég sem ekki reykti. En lánið mitt var að ég
ánetjaðist þeim aldrei."
Hver voru helstu verkefni þín fyrstu árin?
„Haustið 1963 byrjaði ég að vinna sem
skólahjúkrunarkona og var þar í 8 ár.
Það var góður tími, starfið sjálfstætt og
þar eignaðist ég góða vini. Hefði ég þá
þekkt eða gert mér grein fyrir öllum þeim
vandamálum sem börn glíma við nú á
dögum, eins og einelti, kynferðislega
misnotkun, vanrækslu o.fl., oft án þess
að nokkuð hafi sést á yfirborðinu, þá
hefði ég unnið töluvert öðruvísi. Sum
vandamálin voru hins vegar sýnileg og
stundum fékk ég að heyra, þegar ég
ætlaði að gera eitthvað f málunum: „Ætlar
þú nú að bjarga heiminum," en úrræðin
voru afar fá.“
Bergljót segir að komið hafi að því að
henni hafi fundist hún þurfa að afla sér
meiri menntunar og fór til Svíþjóðar til
náms í heilsuvernd. „Ég fékk lán frá mínum
vinnuveitendum sem var óafturkræft ynni
ég við Heilsuverndarstöðina tvö ár að námi
loknu, en velgerðarmenn mínir, Sigurður
Sigurðsson landlæknir o.fl., útveguðu mér
styrk frá Sameinuðu þjóðunum og Svíar
útveguðu mér húsnæði í hjúkrunarskóla,
meira en þeir gerðu fyrir Svíana sjáifa.“
Bergljót var komin hátt á fertugsaldur
þegar þetta var. „Ég taldi mína
dönskukunnáttu duga mér í sænskunni.
Á skólasetningunni áttaði ég mig á því að
ég skildi ekki orð. „Jæja, þetta nær þá
ekki lengra, ég verð að fara heim við lítinn
orðstír, þetta er þokkalegt," sagði ég við
sjálfa mig. En ég lagði mig fram og eftir
viku var sænskan komin. Aldrei hef ég
verið jafnsamviskusöm í námi enda gerði
ég mér grein fyrir því, að nú væri að duga
eða drepast."
Hún segir að dvölin hafi verið erfið að
mörgu leyti. „Synir mínir urðu eftir hjá
foreldrum mínum, þar fór afar vel um þá,
en þetta var fyrst og fremst erfitt fyrir mig.
Ég hafði líka kynnst manni áður en
ég fór. Það var Einar Guðjohnsen,
ferðamálafrömuður og fjallagarpur. Ég
eiti hann upp um fjöll og firnindi en
við höfðum kynnst á þann rómantíska
hátt að hann bjargaði lífi mínu, eða svo
hélt ég. Það var í ferð í Þórsmörk sem
Heilsuverndarstöðin stóð fyrir. Ég „fraus“
í einhverju háskalegu klettabelti, að mínu
mati, þaðan „bjargaði" hann mér. Síðar,
þegar við áttum leið þar um, benti hann
mér á að þarna hefði aldeilis enginn
háski verið á ferðum. Ég var smeyk um
að hann nennti ekki að bíða eftir mér
meðan ég væri úti í Svíþjóð en annað
kom á daginn, ég fékk þrjú til fjögur bréf
á viku frá honum en á þessum árum voru
bréfaskriftir nánast eina leiðin til að hafa
samband milli landa.
Hann kom síðan til að vera viðstaddur
útskriftina, fékk meira að segja að búa í
hjúkrunarskólanum. Við Einar áttum 25
frábær ár saman. Við ferðuðumst víða,
ekki aðeins um allt ísland heldur um allan
heim. Hann lést skyndilega af hjartabilun
11. maí 1995 en við vorum á leið til
útlanda daginn eftir. Yngsta barnabarnið
mitt, sonur Jónasar, heitir í höfuðið á
honum. Það segir mikið."
Bergljót ásamt Halldóri Hansen barnalækni á
sextugsafmælinu
Þegar Bergijót kom heim að loknu námi
fór hún aftur að starfa við Heiisuverndar-
stöðina, að hálfu sem aðstoðarforstöðukona
en að hálfu við Hjúkrunarskólann. Árið
1973 var auglýst staða forstöðukonu
Heilsuverndarstöðvar Reykjavíkur. Bergljót
sótti um. „Mig langaði alltaf tii að hafa
áhrif og koma því á framfæri sem mér lá
á hjarta en hjúkrunarkonur höfðu almennt
ekki áhuga á stjórnunarstörfum á þessum
árum. Ég var því eini umsækjandinn þannig
að samkeppni fékk ég enga og þeír sem
réðu í starfið áttu enga undankomuleið,"
segir hún hlæjandi. „Ég var því ráðin í
stöðuna."
Hún bætir við að svo undarlega hafi viljað
til að skipt var um alla forystusveitina á
þessum sama tíma, þ.e. borgarlækni,
framkvæmdastjóra og forstöðukonu.
„Ekki nóg með það, við sem tókum við
voru eins og andhverfur þeirra sem fyrir
voru þeirra Jóns Sigurðssonar borgar-
læknis, Guðmundar Skúlasonar og
Sigríðar Jakobsdóttur. Þeir fyrri rólegir og
yfirvegaðir en það sama verður ekki sagt
um okkur, Skúla Johnsen, Gísla Teitsson
og mig, sem tókum við enda risu öldurnar
oft hátt.
12
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 4. tbl. 82. árg. 2006