Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2006, Qupperneq 15

Árið 1974, þegar ég tók við stöðu for-
stöðukonu Heilsuverndarstöðvar Reykja-
víkur, tóku lög um heilbrigðisþjónustu gildi.
Þar erfyrst kveðið á um heilsugæslustöðvar
og þá þegar spurði ég um hvað yrði um
Heilsuverndarstöðina. Þetta hef ég spurt
um þindarlaust í tæp 30 ár,“ segir hún og
hlær, „en ekki fengið svör!“
Þetta var ekki gæfulegt því að í lögunum
er aðeins kveðið á um heilsugæslustöðvar
en sett voru bráðabirgðaákvæði um
Heilsuverndarstöðína, upphaflega giltu
þau fyrir nokkur ár í senn en í 12 ár voru
þau framlengd um eitt ár í einu þar til árið
1997, þá var framlengingin aðeins til 30.
apríl það ár og síðan ekki söguna meir,
formlega hefur stöðin því ekki verið til
síðan 1. maí 1997. Sérstök þriggja manna
stjórn hafði verið yfir stöðinni, en áleit þá
að hún hefði ekkert umboð og hætti. En
þótt stofnunin hefði enga stjórn og ekki
verið til samkvæmt lögum hefur samt sem
áður verið þar lífleg starfsemi. Uppbygging
heilsugæslustöðvanna í Reykjavík gekk
* mjög hægt, fyrsta stöðin tók til starfa
1977 en sú síðasta í janúar 2006, sem
sagt 29 ár. Heilsuverndurstöðin sinnti
þeim hverfum, sem ekki höfðu fengið sína
heilsugæslustöð, og ýmsum verkefnum,
sem þær höfðu ekki tök á að sinna, um
lengri eða skemmri tíma.“
Meö barnabörnunum. Frá vinstri, Bergljót Gyða, Halldóra, Einar Geir, Kolbrún María, Helga Theodóra,
Þórhildur Bergljót og Kristján Páll
Hvernig þróaðist starfsemi Heilsuverndar-
stöðvarinnar?
„Eftir því sem hin hefðbundna starfsemi
dróst saman varð sérhæfingin meiri en
á Heilsuverndarstöðínni var stefnt að
því að þar yrðu sérhæfðar miðstöðvar
sem þjónuðu landinu öllu, miðstöð
heilsuverndar barna, mæðraverndar
o.s.frv. Róðurinn var nokkuð erfiður,
heilsugæslunni var ekki ailt of mikið um
þetta gefið, og það skildi ég aldrei, en
þetta er einmitt stuðningur við þeirra
starfsemi þar sem þær sinna alhliða
þjónustu en sérþekkingin vex svo
gífurlega, en nú hafa miðstöðvarnar fest
sig í sessi. En svo skall á gjörningaveður,
svo óskiljanlegt sem það var, Heilsu-
verndarstöðin var seld sl. vor og starfsemi
hennar fengið nýtt húsnæði uppi í Mjódd
í óþökk starfsmanna enda voru þeir ekki
spurðir. Þetta er blettur á heilbrigðissögu
þjóðarinnar og enginn veit hvað gera á
við Heilsuverndarstöðina. Ég ætla ekki
að fara lengra út í þessa sálma, það yrði
allt of langt mál, en áhugasamir geta
lesið fjórar greinar, sem ég hef skrifað
um þetta brambolt allt í Morgunblaðinu,
auk greina eftir þá Hauk Þórðarson og
Ásmund Brekkan, fyrrverandi yfirlækna.
Viðbrögð hafa engin verið en ég segi eins
og Vilmundur Jónsson landlæknir: „Ég
hef þó sagt það.“
Eins og þú sérð er ég enn að skipta mér
af þótt ég sé löngu hætt störfum," segir
Bergljót brosandi en hún hætti 1. október
2004. „Ég sat sem fastast til 70 ára aldurs.
Ég virði það við þá sem ráða að ég skyldi
fá að vera svona lengi, eins og ég var búin
að vera þreytandi, það er eins gott að hafa
lög sem taka í taumana, annars væri líklega
aldrei hægt að losna við mig.“
„Vildi engum svo illt
að fá 12 kerlingar
inn á stjórnarfundi“
Hún segist hafa haldið að hennar
starfssvið yrði útvíkkað með tilkomu
heilsugæslustöðvanna en ekki var áhugi
eða vilji fyrir því. „Hver heilsugæslustöð
hafði sinn sjálfstæða hjúkrunarforstjóra
en það var deginum Ijósara að einhvern
samnefnara þurfti fyrir hópinn sem sæti
stjórnarfundi og væri tengiliður milli
yfirstjórnar og hjúkrunarforstjóranna, en
þeir urðu 12 talsins í Reykjavík og eru fleiri
í dag eftir að nokkur nágrannasveitarféiög
fóru undír stjórn heilsugæslunnar.
Ingibjörg R. Magnúsdóttir hélt utan
um hópínn en hún var skrifstofustjóri í
heilbrigðisráðuneytinu eins og kunnugt
er og vann því ekki í heilsugæslunni,
sat þar af leiðandi ekki stjórnarfundi
heilsugæslunnar í Reykjavík.
Mál heilsugæslunnar hafa aldrei verið
einföld og væri sú saga efni í heila bók,
sem vonandi verður skrifuð, en ég verð
þó aðeins að útskýra að Reykjavík var
skipt í fjögur umdæmi og hafði hvert
umdæmi sína stjórn, hjúkrunarforstjórarnir
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 4. tbl. 82. árg. 2006
13