Tímarit um endurskoðun og reikningshald - 01.02.1976, Síða 29

stofnanir, verðbréf, lausafé, fasteignir
eða fasteignaliluta eða önnur algeng
verðmœti, ef aðeins þeir vœru innan
tilskilins tíma lagðir í kaup á annarri
fasteign eða byggingu húss. T hefði
varið söluhagnaðinum til kaupa á
íbúð, og þar sem sú íbúð vœri að
fasteignamati hœrri en fyrsta hœð hins
selda íbúðarliúsnœðis, vœri salan
skattfrjáls.
Héraðsdómur sýknaði T á þeim
grundvelli, að ekki mætti skýra hug-
takið fasteign þröngt, og ekki skipti
máli, hvort seldur væri hluti fasteign-
ar eða heil fasteign; salan félli þann-
ig undir undanþáguheimildina og vœri
skattfrjáls.
I dómi hæstaréttar segir: „Sam-
kvœmt ákvæðum 2. mgr. E. liðs 7. gr.
laga nr. 90 /1965, sbr. 1. tl. 1. mgr.
15. gr. reglugerðar nr. 245/1963, er
hagnaður af sölu fasteignar, sem selj-
andi hefur eigi átt í fimm ár, ekki
skattskyldur, ef liann innan árs kaupir
aðra fasteign, sem er jöfn eða hœrri
að fasteignamati en hin selda. Telja
verður, að regla þessi gildi einnig,
þegar um er að tefla hluta fasteigna.
Umræddur söluhagnaður er því ekki
skattskyldur, enda er því ekki hald-
ið fram í málinu, að viðskipti þessi
geti talizt atvinnurekstur stefnda eða
gerð í sérstöku hagnaðarskyni, en hin
keypta íbúð er talin jöfn eða hærri að
fasteignamati en hinn seldi liúshluti.“
Svo sem vikið er að í forsendum dóms-
ins var því ekki haldið fram sem máls-
ástæðu, að söluágóðinn væri skattskyldur
á grundvelli gróðaskvnsreglunnar eða at-
vinnurekstrarreglunnar. Þar sem því var
ekki haldið fram, og málið snérist þar
af leiðandi ekki um það að upplýsa þessi
atriði, er erfitt að fullyrða nokkuð um
það, hvort söluhagnaðurinn hefði verið
dæmdur skattskyldur á grundvelli þessara
reglna. Nærtækast er að ætla, að þar
hefði atvinnurekstrarreglan helzt komið
til álita, vegna atvinnu T.
7. NOKKUR ORÐ UM
NÚGII.DANDI REGLUR
7.1. Grundvallarreglan samkvœmt
núgildandi tekjuskattslögum.
Þess finnast engin dæmi í íslenzkum
dómum — og aðeins fá í úrskurðum rík-
isskattanefndar —, að söluágóði fasteign-
ar hafi verið skattaður á grundvelli
gróðaskynsreglunnar. Undanþágureglan
frá 1954 þrengdi tekjuhugtakið verulega
að því er varðaði söluágóða fasteigna.
Hæstaréttardómurinn í 40. bindi 1969,
bls. 145, sem rakinn var síðast í 6.2.,
víkkar mjög gildissvið undanþágureglunn-
ar frá því sem tíðkast hafði í fram-
kvæmd skaltyfirvalda. Lagabreytingarnar
frá 1971 og 1972, sem áður er greint frá
í 4.2. bls. 15—16, eru í rauninni stað-
festing á þessari þróun, þar sem gróða-
skynsreglan er afnumin, skattskylda sölu-
ágóða fer lækkandi eftir eignarhaldstíma
og skattfrelsi eftir 3ja ára eignarhalds-
tima, þegar um er að ræða íbúðarhúsnæði
en annars eftir 6 ár, þegar um er að
ræða aðrar fasteignir.
Undanþágan um kaup eða byggingu
27