Ráðunautafundur - 12.02.1978, Síða 72
166
Eitt form kynbótagildismats á stóðhestum hérlendis
er svokallaðar afkvæmarannsóknir. Þær byggjast á því að
ca. 6-12 afkvæmi sama stóðhests eru tamin samtímis á sömu
tamningastöð, oft af einum og sama tamningamanni. Afkvæma-
hópurinn er síðan dæmdur af sérfræðingum og jafnframt
stuðst við umsögn og skýrslu tamningamanns um tilhögun
tamningar og vilja hrossins og lundarfar. Hugmyndin með
þessu fyrirkomulagi er án efa að minnka umhverfisbreyti-
leikann með stöðluðu umhverfi, og auka á þann hátt öryggi
dómsins. Það er brýn ástæða til að hvetja hrossaræktar-
menn til að vera hér á varðbergi. Samkvæmt mynd 1 sést,
að ef hið sameiginlega umhverfi hefur í för með sér
kerfisbundna fylgni milli afkvæmanna, kemur fljótt að
því að hún gerir meir en að éta það upp, sem ávinnst með
því að minnka tilviljunakenndar umhverfissveiflur.
(Berið t.d. saman línur B og C).
Verði afkvæmarannsóknum á annað borð beitt í fram-
tíðinni sem tæki til kynbóta í hrossaræktinni geri ég
að tillögu minni að afkvæmum þeirra stóðhesta, sem afkvæma-,
rannsaka á verði dreift á margar tamningastöðvar, þannig
að einungis eitt afkvæmi hvers hests sé á sama stað, en
hver tamningamaður hafi undir höndum afkvæmi nokkurra
stóðhesta í afkvæmarannsókn samtímis.
2
Ef stærð umhverfisfylgni (c ) er metanleg ma
leiðrétta með tilliti til hennar í BLUP kynbótagildisspá.
BLP kynbótaeinkunnir fyrir stýft úrval (truncative
selection) gilda einungis ef metnir gripir hafa jafnar
upplýsingar að baki sér. BLUP hámarkar hins vegar líkur
á réttri uppröðun stóðhestanna, ef dreifing þeirra er
normal.
Áðan, er notaðar voru upplýsingar frá mismunandi
sýningarárum var hver mæling vegin sem frávik frá meðaltali
þeirra. Nú er ekki loku fyrir það skotið að skekkja
kunni að stafa af þessu,þó varla sé hún eins mikil og við
beinan lestur hverrar mælingar. Þ.e. raunverulegur
munur getur verið á meðaltali sýningarára, t.d. munur á