Ráðunautafundur - 12.02.1978, Page 83

177
á liðinni tíð, þá verður ekki í efa dregið að £ sumum
byggðarlögum hafa þau forðað fólki frá hungurþrautum. Hefi
Ig þá einkum í huga lágsveitir Suðurlands. Þessar sveitir
áttu ekki afrltt eða önnur beitilönd fyrir flnað sinn en
blaut mýrarflasmi, að sönnu vel grasgefin, en sauðfl þreifst
þar illa, var rýrt til frálags og kýr mjólkuðu ekki vel. En
svona land er hreinasta kjörland fyrir hross og verður komið
betur að því síðar.
Hin geysimikla þýðing hestsins í þjóðlxfi íslendinga
var auðvitað sú, að hann var eina samgöngutæki þeirra á landi
í tíu aldir og hið eina og raunsanna hestafl við alla búsýslu
og bústörf, það sem xiú á tíð þekkist í formi olíuhreyfla og
raforku. 1 daglegu tali mælum við ennþá orku þessara hreyfla
í hestöflum, sem sýnir bezt hversu rótgróin vitundin um hest-
orkuna er í hugarheimi okkar.
Ekki verður í þessu erindi gerð tilraun til að bera
saman hagkvæmni þess að vinna bústörfin með vllarorku eða
hestorku, þótt slíkur samanburður væri skemmtilegur. Hann
getur þó tæplega talist raunhæfur eða þýðingarmikill nú, því
ekki er Ig trúaður á,að þróunarhjóli nútímans verði til baka
snúið. En með ljúfsárum söknuði hugsa Ig til þess t£ma,
þegar heimilishesturinn var aðal starfsfllaginn, oft eini
starfsfllaginn.
Ætli Ig sl ekki einn úr hópi þeirra s£ðustu, £ það
minnsta á Suöurlandi, sem fór um sveitir og plægði með hestum?
Að plægja með hestum, gott land með góðum plóg, og
góðum vel tömdum hestum, er eitt geðfelldasta verk, sem Ig
hefi um dagana unnið. Ég fór barnungur til náms á Hólaskóla.
Þar var þá ungur, harðduglegur skólastjóri, Kristján Karlsson,
sem geislaði af búskaparáhuga, og þar var á þeim t£ma allt
unnið með hestum og hestaverkfærum. Hestarnir voru vel tamd-
ir til allrar vinnu og verkfærin £ bezta lagi á þess t£ma
v£su. Ég var svo lánsamur að koma frá miklu hestaheimili og
var ákaflega vel móttækilegur fyrir allt það er laut að verk-
legu námi £ tengslum við hesta. Eitt af þv£, sem Ig gerði á
Hólum undir handleiðslu Kristjáns, var að plægja kúamykju
niður £ gamla Hólatúnið, en sl£kt hafði þá'ekki áður verið