Ráðunautafundur - 12.02.1980, Síða 82

132
Búnaðarsamband Austurlands stofnsetti og rak gróðrarstöð á Eiðum á
árunum 1905 til 1914 og aftur 1926 til 1942.
Tilraunastöðin á Sámsstöðum var stofnsett af Búnaðarfélagi islands
árið 1927. Var þar á sama hátt og á Akureyri, að Tilraunaráð jarðræktar tók
við rekstrinum i kring um 1940 og annaðist hann þar til 1965, að Rannsókna-
stofnun landbúnaðarins tók við öllum tilraunastöðvunum, sem tilraunaráðið
hafði annast.
Tilraunastöðvarnar á Reykhólum og Skriöuklaustri voru settar á stofn
1946 og 1949. Tilraunaráð jarðræktar rak þær fram til 1965 og Rannsókna-
stofnunin hefur rekið þær síöan.
Á ármurn eftir síðari heimsstyrjöldina þótti ekki annað fært en að hafa
tilraunastöö i hverjum landsfjórðungi. Pó að kannski megi segja, að þessar
stöðvar hafi aldrei fengið það starfsfé sem þurfti til að koma þeim á góðan
rekspöl viröist þó svo sem mikill skilningur hafi verið fyrir tilrauna- og
rannsóknastarfsemi á þessum tima. Núna, rúmum þrjátiu árum siðar virðist
áhugi ýmissa framámanna einkum beinast að þvi að draga mjög úr starfsemi
þessara stofnana og jafnvel vilja margir leggja þær niður. Skilningur manna
á öflugri rannsóknastarfsemi virðist sem sagt vera mun minni nú en fyrir ein-
um mannsaldri. Að okkar mati er einn mesti gallinn við rekstur tilrauna-
stöðvanna skortur á sambandi við byggöarlögin i kring um þær, sem þær ættu
að þjóna. Sums staðar virðist jafnvel um hreina óvild vera að ræða og sjá
nágrannar ofsjónum yfir hverju einu á stöðvunum.
Eins og áður sagði hafa stöövamar átt við verulegan fjárhagsvanda að
striða lengst af. Mönnum virðist ekki ljóst, að það er miklu dýrara að reka
tilraunastöð en venjulegt bú. Við álitum, að það mætti reyna að taka bún-
aðarsamböndin meira inn i starfsemi stöðvanna og tengja þannig bændur og
tilraunastarfsemi nánari böndum.
Árið 1943 var sauðfjárbúið á Hesti stofnað. Var það rekið af Búnaðar-
deild atvinnudeildar háskólans fram til 1965 en siðan af rannsóknastofnuninni.
í þessu stutta yfirliti verður enn að minnast á þrjár stofnanir: Til-
raunastöö háskólans í meinafræði að Keldum var stofnsett 1948, Tilraunabúið
að Laugardælum stofnaö 1952 og Tilraunastöð Bændaskólans á Hvanneyri, sem
rekin hefur verið siðan 1955.
Atvinnudeild háskólans.
Búnaðardeild atvinnudeildar háskólans, eins og stofnunin hét fullum
stöfum, hóf starfsemi sina 17. september 1937. Starfsemin var litil fyrstu
árin, vegna skorts á starfsliði og ófullnægjandi aðstöðu til þess að geta
unnið að hinum fjölþættu og nauðsynlegu viðfangsefnum, sem deildinni var