Morgunblaðið - 28.06.2018, Blaðsíða 55

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. JÚNÍ 2018
Dóra Magnúsdóttir
dora@mbl.is
Inngangurinn í verslunarmiðstöðina í Lóuhól-
um er frekar hefðbundinn. Hárgreiðslustofa
til hægri og Bónus til vinstri, svo apótek. En
svo birtist pólska verslunin Dzien Dobry sem
útleggst Góðan daginn á ylhýra og asíska
verslunin Fiska.is. Báðar með framandi vörur
og maður er strax kominn svolítið til útlanda.
Þegar gengið er áfram inn í verslunarkjarn-
ann, framhjá Póllandi og Litlu-Asíu, blasir
Litla-Afríka við, eða AfroZone, óformlegt fé-
lagsheimili Afríkubúa á Íslandi. Þó skal tekið
fram strax í byrjun að AfroZone er fyrst og
fremst sérverslun í Lóuhólum með afrískar
vörur og sérvörur fyrir fólk á Íslandi með
dökkt hörund og hár sem getur verið erfitt
viðureignar að sögn Patience Karlsson, eig-
anda verslunarinnar.
Þegar blaðakonu ber að garði er hún að
flétta Sögu, vinkonu Tinnu, 10 ára dóttur
Patience og Þóris, með að því er virðist ótelj-
andi litlum fléttum sem hún blandar gervihári
með bláum endum. Það er ljóst að hin unga
Saga verður svalasta stúlkan á svæðinu í sum-
ar. Patience greiðir og fléttar afróhár en hún
segir að sértækni þurfi til að meðhöndla það,
tækni sem ekki er á valdi alls hárgreiðslu-
fólks. Því sé oft haldið í skefjum með fléttum
sem eru tímafrekar en afar fallegar. Hún seg-
ir einnig að dökk húð þurfi feitari krem eða
hreinar olíur hérlendis vegna veðurfarsins og
því sé kakóbauna- og kókosolía afar vinsæl
meðal fólks með dökka húð sem hér býr. Að
sjálfsögðu fást líka ýmsar sérstakar hárvörur
fyrir þeldökkt fólk svo og ýmsar matvörur frá
Gana. Patience segir að reyndar séu hár- og
snyrtivörurnar farnar að njóta vinsælda með-
al fólks með ljósa en þurra húð og þurrt hár. Í
AfroZone má sjá framandi mat, svo sem jam-
rót, ýmsar bananategundir og mjöl af ýmsum
gerðum, fersk aloe vera blöð, afróhárskraut,
föt, skart og margt fleira.
Hefðbundin æska og
samheldin fjölskylda
Patience, eða Pat eins og hún er kölluð,
kom hingað til lands árið 2003 og giftist hon-
um Þóri sínum. Hún segist hafa átt fremur
hefðbundna æsku í Gana. Pabbi hennar var
lögreglustjóri og mamma hennar sinnti land-
búnaðarstörfum samhliða heimilisstörfum
eins og algengt er víða í Afríku en hún á fjög-
ur systkini, tvo bræður og tvær systur auk
hálfsystkina sem eru eldri en hún. Það sem
var ódæmigert í æsku hennar var lögreglu-
stjórastaða föður hennar í Gana sem kallaði á
reglulega flutninga fjölskyldunnar á um það
bil tveggja til fjögurra ára fresti. Sem þýddi
að hún og fjölskylda hennar skutu hvergi rót-
um og bjuggu víða í landinu. Hún segist ekki
hafa upplifað þetta sem rótleysi, ræturnar
voru fyrst og fremst hjá fjölskyldunni, og
henni fannst spennandi að flytja á nýja staði
og kynnast nýjum vinum.
Spjall Patience við blaðakonu Fjölskyld-
unnar fer fram á ensku sem hún segir þó ekki
vera móðurmál sitt heldur ewe, tungumál sem
er talað af sex til sjö milljónum manna í Gana
og víðar. Enska er hins vegar tungumálið sem
sameinar fjölda fólks í þessum hluta Afríku og
er enska því Pat mjög töm, en hún hefur m.a.
starfað sem enskukennari unglinga í sínu
heimalandi.
Hún segst hafa verið í hefðbundnum skól-
um framan af en 13 ára hafi hún farið í heima-
vistarskóla sem er algengt fyrirkomulag í
Gana og hún eigi þaðan mjög góðar minn-
ingar.
En hvað í ósköpunum dró þessa ganversku
konu til Íslands?
Jú, það er ástin – eins og svo oft þegar út-
lendingar ákveða að flytja hingað út á mitt
ballarhaf, þar sem sumrin eru kaldari en vet-
ur víðast á jarðkringlunni. Patience fann ást-
ina á Íslandi eða reyndar kom Þórir Karlsson
út til Gana og þar fundu þau hvort annað, en
þau höfðu kynnst gegnum sameiginlega vini
og spjallað mikið og tengst á netinu þegar
hann kom út.
Þórir starfar hjá Jarðborunum og hefur
unnið ýmis störf gegnum tíðina en hann vann í
framleiðsludeild Actavis þegar þau kynntust.
Hann sagði að það hefði aldrei verið valkostur
að draga sambandið á langinn vegna flækju-
stigs við að fara oft milli Íslands og Gana.
Enda reyndist það ekki nauðsynlegt því þau
höfðu náð vel saman í sínum samskiptum áður
og staðfestu þá nánd þegar þau hittust.
Strax sannfærð um að
þau ættu samleið í lífinu
„Við áttum strax mjög margt sameiginlegt.
Við erum bæði kristin og deilum sömu gildum
í lífinu, svo sem kristnum gildum og fjöl-
skyldugildum. Við vissum strax bæði að við
vorum rétt hvort fyrir annað og sannfærð um
að við værum að taka rétta ákvörðun,“ segir
Patience enda flutti hún til Íslands tveimur
mánuðum eftir að þau hittust fyrst í Gana.
„Síðan eru liðin 15 ár,“ segir Patience og bros-
ir enda ljóst að þau höfðu bæði rétt fyrir sér.
– Talandi um gildi. Hvernig upplifði Pati-
ence gildin í íslensku samfélagi þegar hún
kom hér fyrst?
„Það er mikill munur á íslensku og gan-
versku samfélagi. Í Gana er borin mikil virð-
ing fyrir þeim eldri og fólk þiggur almennt að-
stoð þegar hún er veitt. Mér finnst eins og
fólki hér finnist það merki um veikleika ef það
þiggur aðstoð af einhverju tagi.“ Hún segist
þó upplifa mikið örlæti í báðum löndum en þó
með ólíkum hætti. Ganverjar opna dyrnar
gjarna fyrir fólki og bjóða mat og húsaskjól ef
þeir hafa tök á því. Þó að Íslendingar standi
betur hvað örlæti varðar í efnislegum gæðum
þá gefa Ganverjar af því sem þeir eiga af engu
minna örlæti.
„Íslenskt samfélag hefur breyst mjög mikið
á 15 árum síðan ég kom hingað fyrst. Fólk er
almennt miklu jákvæðara og opnara gagnvart
útlendingum og ýmsu sem er öðruvísi.“ Hún
segir að ýmsir viðburðir, svo sem fjölmenn-
ingarhátíðir, hafi haft góð áhrif á opnara við-
mót Íslendinga gagnvart útlendingum og fjöl-
menningu en Íslendingar séu þó enn almennt
lokaðri en flestir sem hún þekkir frá Afríku.
Hún minnist þess ekki að hafa mætt for-
dómum hérlendis; frekar að fólk hafi oft hald-
ið sig til baka gagnvart henni fyrstu árin eftir
að hún kom. Kannski vegna óöryggis.
Þegar Patience fluttist hingað til lands var
hún búin að ljúka kennaranámi og var bjart-
sýn á að hún gæti á starfað hér sem kennari.
Eða við bókhald sem hún hafði reynslu af. En
þótt hún segi að íslenskt samfélag hafi al-
mennt tekið sér vel þá hafi ekki það sama ver-
ið upp á teningnum á vinnumarkaðnum. Er-
lent nafn hafi verið nógu erfitt á atvinnu-
umsókn en lítil sem engin íslenskukunnátta,
eins og þegar Patience kom fyrst til landsins,
gerði stöðuna erfiða. Hún byrjaði því að vinna
í fiski og við þrif sem eru dæmigerð störf fyrir
útlendinga sem ekki hafa náð tökum á málinu.
En síðan þá hefur hún lært góða íslensku og
lokið kennararéttindaprófi í Opna háskólanum
og MBA-námi á vegum HÍ.
Doktorsnám samhliða umönnun
og verslanarekstri
Í spjalli okkar kemur í ljós að Patience er
enginn venjulegur námsmaður því á seinna
árinu í réttindanáminu byrjaði hún í MBA-
námi og á seinna árinu í því námi byrjaði hún í
doktorsnámi, sem hún hefur þó ekki lokið en
er á góðri leið með ritgerð sína um samfélags-
lega ábyrgð fyrirtækja en hún valdi efnið í
kjölfarið á MBA-náminu. Það er ef til vill ekki
skrýtið að hún finni ekki tíma til að einbeita
sér að doktorsritgerðinni því hún vinnur mikið
í búðinni og tekur reglulegar vaktir á Grund.
Fjölskyldan flutti til Bretlands árið 2014-’15
þegar Patience fór í skiptinám sem hluta af
doktorsnáminu, en þá tók hún námskeið í
umönnun til að geta unnið við hana samhliða
náminu. Þórir segir þetta hafa verið góðan
tíma fyrir fjölskylduna en hann hafi fengið
vinnu á vöruhúsi á næturnar, komið börn-
unum í skólann þegar hann kom heim og sofið
á daginn þar til þau komu heim úr skólanum
og þannig hafi þetta allt gengið upp.
Þau hjónin eiga þrjú börn, Karl 13 ára,
Tinnu 10 að verða 11 ára og Jóel sem er níu
ára. Fjölskyldan býr á Ásbrú og ganga því
krakkarnir öll í Háaleitisskóla. Tinna er
frammi í búðinni þegar blaðakona er búin að
spjalla við mömmu hennar og sýnir henni
ýmsar framandi vörur, afrískt rótargrænmeti,
olíur og hárkrem. Hún segist oft afgreiða í
búðinni og hún viti sumt um vörurnar en ekki
allt. Henni finnst gaman að vera í sumarfríi en
það sé ekki alltaf gaman að vinna í búðinni, en
samt stundum. Skömmu seinna kemur Karl,
elsti sonurinn, og tekur við afgreiðslunni og
sýnir þar fagmannlega takta enda elstur en
Jóel er uppteknari af leikjum í símanum enda
bara níu ára.
Verslunarmiðstöðin í Lóuhólum er svo
sannarlega ekki öll þar sem hún er séð.
Litla-Afríka í Lóuhólum
Verslunarmiðstöð í Breiðholti er ekki öll þar sem hún er séð. Þar er til dæmis AfroZone í eigu Patience og Þóris Karlssonar en það
eru 15 ár síðan þau gengu í hjónaband. Þau hafa eignast þrjú falleg börn og ýmislegt hefur drifið á daga þessarar fjölskyldu sem á
ættir að rekja til tveggja ólíkra landa, sem þó eiga eitt og annað sameiginlegt.
Morgunblaði/Arnþór Birkisson
Fjölskyldulíf Flott fjölskylda með ræt-
ur frá Gana og Íslandi. Frá vinstri:
Tinna, Þórir, Jóel, Patience og Karl.