Skírnir - 01.04.2008, Side 209

leg an at bur› sem átti sér sta› á Krít ári› 1889, fleg ar höf und ur var
sex ára, en l‡s ir a› ö›ru leyti fólk inu sem hann ólst upp me›, ekki
síst Míkal is sem á fö› ur höf und ar ins a› fyr ir mynd. Hér er um a›
ræ›a mik i› og áhrifa ríkt verk sem ólg ar af frum stæ› um ástrí› um
ekki sí› ur en skáld sög urn ar tvær sem nefnd ar voru hér a› fram an.
Míkal is er í flestu til liti full kom in and stæ›a Zor bas ar, dul ur og
ein flykk ur, berst vi› hold leg ar ástrí› ur, en er fleim mun trú rri
ástrí› um hug sjóna sinna og hat urs á kúg ur un um. Sag an dreg ur
upp raunsanna mynd af óró leg um heimi flarsem tvö fljó› ar brot
lifa í ei lífu ósætti drottn un ar og flræl dóms. Und ir ró legu yf ir bor›i
hvunn dags ins ólg ar hat ur og hefnd ar florsti sem br‡st fram af
minnsta til efni og get ur or› i› a› ger ey› andi báli. Eyj ar skeggj ar
eru inn hverf ir og of beld is hneig› ir draum óra menn, kyn fer› is lega
bæld ir, kenjótt ir og kær ing ar laus ir. Kazantzak is flekk ir fljó› sína
og dreg ur ekki dul á bresti henn ar, en hann breg› ur líka upp
ógleym an leg um mynd um af hetju dá› um, fórn ar vilja og óbilandi
flol gæ›i. Hon um hef ur me› snilld ar leg um hætti au›n ast a› gera
um hverf i› áflreif an legt. Engu er lík ara en eyj an, ve›r i› og fólk i›
renni sam an í lif andi heild. Á stund um skynj ar ma› ur Krít einsog
lif andi veru, gy›ju sem er börn um sín um í senn grimm og gæsku -
rík mó› ir, heimtu frek og ör lát.
Stíll sög unn ar er bor inn uppi af ástrí›u flunga sem fleyg ir frá -
sögn inni fram einsog straum flungri elfi og ber hana rak leitt a›
ósn um. Efn i› skipt ir höf und inn greini lega meira máli en form i›:
hann hef ur eng an tíma fyr ir smá smugu lega nost ur semi. Inní sjálfa
frá sögn ina er ofi› kynstr um af sög um um forn ar hetju dá› ir,
óvenju lega ein stak linga, upp flot, ni› ur læg ingu og sér visku. Segja
má a› sag an sé ekki eins fléttri› in og fyrr nefnd ar tvær skáld sög ur,
og kem ur flar me› al ann ars til, a› svi› i› er stærra, at bur› irn ir
marg brotn ari og per són urn ar fleiri. firæ› ir sög unn ar eru svo
marg ir a› höf und in um vinnst ekki tíma til a› vinna flá alla inní
klæ› i›. Hér og flar hanga laus ir end ar. En rau›i flrá› ur inn í bók -
inni er órof inn til enda: frels i› e›a dau› ann.
Skúli Bjark an fl‡ddi sög una á ís lensku og au›n a› ist a› ná hisp -
urs laus um og óhömd um stíl höf und ar, hinu mergj a›a og mynd -
ríka tungu taki eyj ar skeggja sem er einsog runn i› beint úr jar› vegi
níkos kazantzakis 209skírnir