Jökull


Jökull - 01.01.2016, Page 116

Jökull - 01.01.2016, Page 116
Helgi Björnsson 6. mynd. Mælinet við flugvélaleit á Grænlandsjökli 1983. Með því að þrengja stöðugt möskva mælinets, sem ekið er eftir, má sjá nákvæmlega legu vélarinn- ar, t. d. með því að finna skurðpunkt lína, sem dregnar eru hornrétt á möskvana frá þeim stað á mælilínum, sem sýnir topp hverrar hyperbólu (sjá viðauka). Þar sem stysta fjarlægð að vél var þekkt frá öllum fjór- um möskvum mælilína, var einnig unnt að reikna lóð- rétt dýpi niður að vél. – The network of the radio echo sounding lines for the buried aeroplanes on the Greenland Ice Cap in 1983. Um haustið var haldin hátíð í Atlanta í Georgíu, blaðamannafundir og mikið látið með, að senn yrði vélunum flogið af jöklinum. Þar greindi ég frá meg- inniðurstöðum okkar við flugvélaleitina. Síðan komu boð frá Friðrik Theodórssyni hjá umboðsaðila Reyn- olds á Íslandi, um að fyrirtækið vildi gefa Raunvís- indastofnun kjarnabor, svo að við gætum kannað betur ástand jökulsins. Snjóborinn var afhentur við athöfn á Hótel Sögu. Hann er enn notaður við afkomumæling- ar á jöklum á Íslandi. Jafnframt féllumst við á að fara með borinn á Grænlandsjökul sumarið 1984 til þess að kanna þar aðstæður, ef það gæti bætt mat á dýpið niður að vélunum, kanna snjósöfnun, eðlismassa og þar með metið hraða rafsegulbylgna í jöklinum. Borað í jökulinn 1984 Föstudaginn 6. júlí 1984 flugum við Arngrímur og Jón með flugþjónustu Helga Jónssonar til Kulusuk, og þar sem bið yrði á, að við yrðum fluttir upp á jökulinn, fór- um við í þyrlu til Angmagssalik. Allar flugvélar voru þá uppteknar við leit að mönnum, sem farið höfðu út á ísjaka til selveiða. Upp á jökul komumst við fyrst miðvikudag 11. júlí. Höfðum við með okkur snjóbor og tjöld. Stóra eldhústjaldið frá því árið áður var fallið undan snjófargi, en það sást í gaflana. Við tjölduðum þar og tókum strax að grafa eftir hlutum, sem skildir höfðu verið eftir á jöklinum um haustið, en við fund- um ekkert af því. Mastrið yfir B-17 vél sást, og dróg- um við búnað okkar á segldúk yfir að því og sendum skilaboð um talstöð, að við þyrftum að fá sendar með flugvél skóflur, bensín, vélsleða og hitavatnsbor. Með okkur var Larry Seabolt. Við boruðum 24,3 m djúpa holu í jökulinn og tók- um snjókjarna. Eðlismassi hækkaði frá 550 kg m−3 við yfirborð í 870 kg m−3 á 22 m dýpi, en þar var komið niður á jökulís. Af því var ljóst, að hraði raf- segulbylgjunnar minnkaði frá 200 m/µs við yfirborð í 169 m/µs neðan við 20 m dýpi. Með því að reikna með 169 m/µs hraða gætum við hafa vanmetið dýpið niður að vélunum um 2–3 m sumarið 1983. Við töld- um nú ráðlegt að áætla dýpið með 5 m óvissu og segja það vera 80 m±5 m. Borun með hitavatnsbor niður að vélunum þyrfti til þess að finna dýpið nákvæmar. Mat okkar á dýpi með íssjármælingum var í góðu samræmi við snjósöfnun á svæðinu. Af mælingum á snjódýpi við mastur og niður á krossviðarplötu við eldhústjald sýndist okkur, að snjósöfnun frá hausti 1983 til júlí 1984 hefði verið 2,4 m með meðaleðlis- massann 550 kg m−3. Sumarbráðnun væri nokkur, en heildarafkoma ársins gæti verið 2 m af snjó eða um 1,5 116 JÖKULL No. 66, 2016
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144

x

Jökull

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.