Jökull


Jökull - 01.01.2016, Síða 116

Jökull - 01.01.2016, Síða 116
Helgi Björnsson 6. mynd. Mælinet við flugvélaleit á Grænlandsjökli 1983. Með því að þrengja stöðugt möskva mælinets, sem ekið er eftir, má sjá nákvæmlega legu vélarinn- ar, t. d. með því að finna skurðpunkt lína, sem dregnar eru hornrétt á möskvana frá þeim stað á mælilínum, sem sýnir topp hverrar hyperbólu (sjá viðauka). Þar sem stysta fjarlægð að vél var þekkt frá öllum fjór- um möskvum mælilína, var einnig unnt að reikna lóð- rétt dýpi niður að vél. – The network of the radio echo sounding lines for the buried aeroplanes on the Greenland Ice Cap in 1983. Um haustið var haldin hátíð í Atlanta í Georgíu, blaðamannafundir og mikið látið með, að senn yrði vélunum flogið af jöklinum. Þar greindi ég frá meg- inniðurstöðum okkar við flugvélaleitina. Síðan komu boð frá Friðrik Theodórssyni hjá umboðsaðila Reyn- olds á Íslandi, um að fyrirtækið vildi gefa Raunvís- indastofnun kjarnabor, svo að við gætum kannað betur ástand jökulsins. Snjóborinn var afhentur við athöfn á Hótel Sögu. Hann er enn notaður við afkomumæling- ar á jöklum á Íslandi. Jafnframt féllumst við á að fara með borinn á Grænlandsjökul sumarið 1984 til þess að kanna þar aðstæður, ef það gæti bætt mat á dýpið niður að vélunum, kanna snjósöfnun, eðlismassa og þar með metið hraða rafsegulbylgna í jöklinum. Borað í jökulinn 1984 Föstudaginn 6. júlí 1984 flugum við Arngrímur og Jón með flugþjónustu Helga Jónssonar til Kulusuk, og þar sem bið yrði á, að við yrðum fluttir upp á jökulinn, fór- um við í þyrlu til Angmagssalik. Allar flugvélar voru þá uppteknar við leit að mönnum, sem farið höfðu út á ísjaka til selveiða. Upp á jökul komumst við fyrst miðvikudag 11. júlí. Höfðum við með okkur snjóbor og tjöld. Stóra eldhústjaldið frá því árið áður var fallið undan snjófargi, en það sást í gaflana. Við tjölduðum þar og tókum strax að grafa eftir hlutum, sem skildir höfðu verið eftir á jöklinum um haustið, en við fund- um ekkert af því. Mastrið yfir B-17 vél sást, og dróg- um við búnað okkar á segldúk yfir að því og sendum skilaboð um talstöð, að við þyrftum að fá sendar með flugvél skóflur, bensín, vélsleða og hitavatnsbor. Með okkur var Larry Seabolt. Við boruðum 24,3 m djúpa holu í jökulinn og tók- um snjókjarna. Eðlismassi hækkaði frá 550 kg m−3 við yfirborð í 870 kg m−3 á 22 m dýpi, en þar var komið niður á jökulís. Af því var ljóst, að hraði raf- segulbylgjunnar minnkaði frá 200 m/µs við yfirborð í 169 m/µs neðan við 20 m dýpi. Með því að reikna með 169 m/µs hraða gætum við hafa vanmetið dýpið niður að vélunum um 2–3 m sumarið 1983. Við töld- um nú ráðlegt að áætla dýpið með 5 m óvissu og segja það vera 80 m±5 m. Borun með hitavatnsbor niður að vélunum þyrfti til þess að finna dýpið nákvæmar. Mat okkar á dýpi með íssjármælingum var í góðu samræmi við snjósöfnun á svæðinu. Af mælingum á snjódýpi við mastur og niður á krossviðarplötu við eldhústjald sýndist okkur, að snjósöfnun frá hausti 1983 til júlí 1984 hefði verið 2,4 m með meðaleðlis- massann 550 kg m−3. Sumarbráðnun væri nokkur, en heildarafkoma ársins gæti verið 2 m af snjó eða um 1,5 116 JÖKULL No. 66, 2016
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.