Jökull


Jökull - 01.06.2000, Blaðsíða 5

Jökull - 01.06.2000, Blaðsíða 5
Guðrún Larsen A sustained eruption column of vapour, gases and tephra usually develops during the first hours of sub- aerial activity at Katla. On the first day of the 1918 event the eruption cloud reached an elevation of 14 km above sea level as measured from Reykjavík, about 160 km west of the volcano (Eggertsson, 1919). At closer range it was seen as a fast rising cloud with a convoluted upwind margin, and the basal part was described as black, becoming whitish in the upper reaches (Sveinsson, 1919; Jóhannsson, 1919). Light- ning flashed in and above the cloud at intervals of a few seconds and tephra fall commenced to the east of the volcano within an hour of the first cloud sight- ing. On the second day of eruption, tephra fall was reported from Reykjavík and from Höfn 200 km to the east of the volcano. Tephra fall can occur at any time during Katla eruptions but the explosive activity is usually most in- tense, and tephra production greatest, during the first days (S.t.s. Ísl. IV, 1907-15; G. Sveinsson, 1919). The tephra is deposited both as lobate fans and as thin veils around the volcano, manifesting a distribution pat- tern which is significantly different from that of short- lived plinian eruptions of similar magnitude (Figure 2). The reported tephra fall area in the 1918 eruption exceeded 50.000 km  on land. Occasionally, tephra from the first days of Katla eruptions has reached the Faroe and Shetland Islands and during the 1625 erup- tion tephra fall reached the European mainland (Thor- arinsson, 1981). The direction of the main tephra fall has been to the east, northeast or southeast in eight out of 17 eruptions for which the tephra distribution is known (Figure 3). The maximum thickness of air- borne Katla tephra is not known as the thickest part is not preserved due to deposition on the glacier, but thicknesses in excess of 0.5 m have been reported (G. Sveinsson, 1919). The maximum measured thickness of compacted tephra at distances of 25 km from the source is  30 cm. The volume of airborne Katla tephra varies be- tween eruptions by at least three orders of magnitude. The most voluminous tephra layer is thought to be the K-1755 layer with an estimated volume of 1.5 km of freshly fallen tephra (Thorarinsson, 1975). The smallest tephra layers mapped so far have volumes of SKAFTÁ TU NG NA Á Vatnajökull 1 3 10 20 0.5 19° 00' 18° 00' 63° 40' 64° 00' 1 0.5 0.1 3 VíK Katla 0.1 0 10 20 KM Katla tephra layer 1625 AD 3 Isopachs in cm 5 Mýrdals- jökull KBK Figure 2a. Dispersal of the 1625 Katla tephra. isopachs of proximal and distal deposits on land. – Dreifing gjósku í Kötlugosinu 1625. Jafnþykktarlínur gjóskunnar á landi. less than 0.02 km . The volume of water-transported volcanic debris is unknown but two estimates indicate volumes of between 0.7 and 1.6 km during the K- 1918 eruption (Larsen and Ásbjörnsson, 1995; Tóm- asson, 1996). The duration of documented Katla eruptions since 1625 has varied from 2 weeks to over 5 months (Table 1) but some eruptions probably fall outside this range. The last three Katla eruptions to melt through the ice cover lasted 20-28 days. The average repose period since 1500 AD is 47 years with maximum deviations of 33 and 34 years. The shortest repose period known so far is 13 years, between the eruptions in 1612 and 1625, while the longest one is about 80 years. 4 JÖKULL No. 49
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.