Jökull


Jökull - 01.06.2000, Blaðsíða 100

Jökull - 01.06.2000, Blaðsíða 100
Rannsóknaferðir Jöklarannsóknafélagsins, 1999 Magnús Tumi Guðmundsson Raunvísindastofnun Háskólans, Hofsvallagötu 53, 107 Reykjavík Vetrarferðin Í Grímsvatnagosinu í desember 1998 varð mik- ið umrót á gosstöðvunum undir Vestari Svíahnúk. Gjóskugígur hlóðst upp, opinn mót norðri og all- stór vök myndaðist í íshelluna næst gosstöðvun- um. Mikill áhugi var meðal jarðvísindamanna að fara að gosstöðvunum og kanna aðstæður eftir gos- ið. Því ákvað stjórn JÖRFÍ að standa að slíkri ferð, skipuleggja flutninga og útvega mannskap. Í ferðinni tóku þátt starfsfólk frá Raunvísindastofnun Háskól- ans, Norrænu Eldfjallastöðinni, Náttúrufræðistofnun og Landsvirkjun auk sjálfboðaliða JÖRFÍ en farar- stjóri var undirritaður. Allan janúarmánuð var beðið ferðaveðurs og í byrjun febrúar gaf loks til ferðar. Að morgni 5. febrúar lagði meginhluti hópsins af stað á fjórum bílum með fimm vélsleða. Ekið var á snjó frá Vatnsfelli og sóttist ferðin erfiðlega vegna krapa. Einkum var það þunglestaður Dodge-bíll fé- lagsins sem sökk í keldurnar. Hópurinn náði því ekki í Jökulheima fyrr en kl. 2 um nóttina. Þeir síðustu komu þó ekki í hús fyrr en kl. 4 en þá var seinni hluti hóps- ins mættur á tveimur bílum. Munaði um þann liðs- auka við að losa Dodda úr síðustu festunni. Nætur- svefn varð ekki langur og fyrir hádegi daginn eftir lag- ið hópurinn af stað upp Tungnaárjökul. Á Grímsfjall komum við síðdegis og var þá norðaustan 5-6 vindstig og skafrenningur. Þann 7. febrúar var veður aðgerðalítið og hægt að fara niður að gosstöðvunum úr vestri. Greiðlega gekk að komast af ísnum út á gíginn, en vesturbarmur hans hvílir að hluta á íshellunni. Eftir að þangað var komið tók við mæling á lögun hans með DGPS, sýnasöfnun og hitamælingar á börmum og botni gígsins. Vestur- barmurinn var nokkuð missiginn og í honum niðurföll meðan sá eystri virtist stöðugur. Töluverður hiti var víða í gígnum. Á meðan meginhluti hópsins vann í gígnum var annar hópur við gryfjugröft í Grímsvatna- skarði, til að ná upp tveimur möstrum sem tengd voru vatnsþrýstimælum við botn jökulsins. Sex manns fóru til byggða um hádegið en aðrir héldu áfram verkum. Horft af gígnum norður yfir vökina 7. febrúar, 1999. Hlaupi lauk viku fyrr svo vatnsborðið hefur lækkað um tæplega 60 m frá í gosinu. –View from the new crater in Grímsvötn over the opening melted in the ice shelf by the 1998 eruption. A small jökulhlaup had ceased a week before during which the water level had been lowered by 60 m. Ljósmynd/Photo. Magnús Tumi Guðmundsson. Daginn eftir, 8. febrúar, var enn svipað veður, létt- skýjað, um 20 C frost og öðru hverju strekkingsvind- ur af norðri með skafrenningi. Niðri í Grímsvötnum var hins vegar tiltölulega kyrrt. Þennan dag var verk- um lokið. Grafin var 2.5 m djúp gryfja við Vestari Svíahnúk, gegnum öskulagið. Einnig var íshellan og ísilögð vökin kortlögð með DGPS. Vel gekk að fara um vötnin þrátt fyrir að þau hefðu hlaupið aðeins viku áður. Aukinn jarðhiti í kjölfar gossins var með öllu Grímsfjallinu og sprungur farnar að gera vart við sig á hefðbundinni leið niður af Grímsfjallinu austanverðu. Um kvöldið hélt leiðangurinn af stað áleiðis til byggða. Heldur skyggði á gleðina að við urðum að JÖKULL No. 49 99
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.