Jökull


Jökull - 01.06.2000, Blaðsíða 41

Jökull - 01.06.2000, Blaðsíða 41
Helgi Björnsson et al. the passes in the caldera rim. Kötlujökull would col- lect water from the entire eastern part of the caldera. The watersheds, however, coincide with the ice divi- des on the sharpest rims of the caldera at Háabunga and Austmannsbunga. Outside the caldera the water divide between Mýrdalssandur and Markarfljótsaurar lies down the central part of Sléttjökull. M arkarfljó t Sólheim asandur M ýrdalssandur 0 5 10 km Figure 11. Estimated water pressure potential ( 23 ) at the ice-bed interface (kPa). Water divides are shown as blue lines. The location of ice cauldrons are marked by red circles and the caldera rim by a red hachured line. – Mat á mætti sem rekur vatn eftir jökulbotni. Skipting Mýrdalsjökuls í nokkur helstu vatnasvæði. Hringir sýna legu sigkatla á jarðhitasvæðum og slitr- ótt lína afmarkar öskjubarmana. Meltwater is known to have accumulated in sub- glacial lakes beneath the cauldron west of Kötlu- kollar and frequently drain in small jökulhlaups under Kötlujökull. Frequent observations of sulp- hurous smell from Múlakvísl indicates that meltwater may continuously drain from geothermal areas insi- de the drainage basin of Kötlujökull. The cauld- rons east of Goðabunga drain to Fremri-Emstruá. Continuous smell of hydrogen sulphide from Jökulsá á Sólheimasandi indicates drainage of geothermal fluid from beneath cauldrons at the saddle between Goðabunga and Háabunga. GEOTHERMAL AREAS, ERUPTION SITES AND ROUTES OF JÖKULHLAUPS Geothermal activity under Mýrdalsjökull is mani- fested by several ice cauldrons in the glacier surface. The current activity is located just inside the caldera rims, where faults allow rapid vertical transport of geothermal fluid. Accurate and reliable descriptions of eruptions over the last four centuries indicate that they have occurred both on single vents and short volcanic fissures. According to Þorsteinn Magnússon at Þykkvabær in Álftaver (1626, Safn til Sögu Íslands, IV, p. 208) many small vents were observed east of the main crater six days after the start of the eruption. Due to melting in the eastern part of the ice cap during the 1721 eruption, black cliffs or a mountain became visible that had been covered by the ice for more than 100 years (p. 228). In 1755, Jón Sigurðsson (1755, Safn til Sögu Ís- lands, IV, p. 236) reported two vents almost due north from the farm Holt in Mýrdalur. He counted up to five vents two months after the start of the eruption. Three distinct columns of fire side by side were depicted towards the end of the eruption (Eggert Ólafsson, 1772). Based on this description we sug- gest that this eruption took place on a several kilo- meters long fissure trending east from Goðabunga (Figure 12). The fissure extended far into the draina- ge basin of Kötlujökull and therefore meltwater was directed eastward to Mýrdalssandur. This was the lar- gest eruption of the millennium in Mýrdalsjökull after the settlement, producing 1.5 km  of tephra (Þórar- insson, 1975). The proximity of the eruption site to Sólheimajökull may have caused the peculiar surge- like behavior of this glacier outlet. Eggert Ólafsson (1772) reported that “during the eruption the glacier went up and down in an undulating motion and finally settled so puffed-up that it became twice as high as before ”. Moreover, the neighbouring Eyjafjallajökull “subsided due to the eruption so two ice free peaks rise above the glacier with a black cliff between them, which nobody has seen as far back as people remem- ber” (Ólafsson, 1772). Jón Austmann (1845, Safn til Sögu Íslands, IV, 40 JÖKULL No. 49
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.