Jökull - 01.06.2000, Blaðsíða 97

Magnús T. Guðmundsson
engin samskipti nema góð átt við þessa hreppa sér
hver maður að svona endileysa gengur ekki.
FRAMTÍÐ OG STEFNA
Á næsta ári á félagið afmæli og verður 50 ára. Ýms-
ar hugmyndir eru uppi um hvað gera megi til hátíð-
arbrigða. Ræddir hafa verið möguleikar á sérstakri út-
gáfu í tilefni afmælisins og fleiri hugmyndir hafa kom-
ið fram. Ákvarðanir verða teknar seinna á þessu ári.
Á þeim tæpu 50 árum sem Jöklarannsóknafélag-
ið hefur starfað hefur umhverfi rannsókna á jöklum
breyst mikið. Þegar félagið var stofnað var aðstaða lítil
og rannsóknastofnanir litlar og févana. Á síðustu árum
hafa stofnanir styrkst og rannsóknir stóraukist. Félag-
inu hefur þó tekist að halda sérstöðu sinni og halda
áfram að gera gagn á sviði rannsókna á jöklum.
Styrkur félagsins felst í tvennu. Í fyrsta lagi er út-
gáfa tímaritsins Jökuls en gildi þess fyrir íslensk jarð-
vísindi og sér í lagi jöklarannsóknir verður ekki dregið
í efa. Í öðru lagi, og ekki síður mikilvægt, er að fé-
lagið hefur á að skipa harðsnúinni sveit sjálfboðaliða
sem eru reiðubúnir að leggja fram krafta sína í erfiðum
rannsóknarferðum og með starfi sínu skapa verðmæti
sem ákaflega dýrt væri að borga að fullu með pening-
um. Má reyndar fullyrða að starf við jöklarannsóknir
myndi dragast verulega saman ef félagsins og sjálf-
boðaliða þess nyti ekki við.
Í vorferðum félagsins í Grímsvötn hefur safnast
mikill sjóður þekkingar sem nýst hefur til skilnings á
eðli jökulhlaupa, eldgosa, jarðhita og jökla. Þar er um
að ræða einhverjar lengstu mæliraðir sinnar tegundar.
Á Grímsfjalli er vísir að rannsóknastöð búinn að
standa í allmörg ár. Þar er jarðskjálftamælir sem gegnt
hefur lykilhlutverki í að fylgjast með umbrotum síð-
ustu ára. Án aðstöðu félagsins væri slík vöktun ekki
möguleg. Nú þegar líkur benda til að umbrot fari vax-
andi í Vatnajökli eykst mikilvægi þessarar aðstöðu.
Búast má við að auknum tækjabúnaði verði komið
þar fyrir og hefur það þegar gerst. Síðastliðið haust
var merkum áfanga náð í rannsóknum og eftirliti með
Grímsvötnum þegar komið var fyrir vatnshæðarmæli í
borholu inni á miðjum Grímsvötnum. Sá mælir skráði
vatnshæðina og var hún send með fjarskiptabúnaði til
Reykjavíkur. Mælirinn eyðilagðist í eldgosinu í des-
ember en áformað er að endurnýja hann. Félagið get-
ur gert mikið gagn með aðstoð við viðhald og rekstur
þessa búnaðar auk þess að leggja til aðstöðu á Gríms-
fjalli. Veðurstofan mun koma fyrir jarðskjálftamæli af
SIL gerð á Grímsfjalli næsta sumar og verða þar þá
tveir mælar. Félagið mun styðja við þessa starfsemi
eftir mætti í samræmi við markmið þess.
Sporðamælingar eru í góðu lagi og fara frekar vax-
andi. Þar er mikill sjóður upplýsinga sem ekki hef-
ur verið nýttur enn í rannsóknum nema að litlu leyti.
Fjölmörg önnur verkefni eru framundan og er ólíklegt
að verkefnaskortur geri vart við sig á næstu árum.
LOKAORÐ
Kynslóðaskipti orðið í félaginu en fjórir máttarstólpar
þess hafa nú horfið úr stjórninni á fáum árum. Þetta
eru þeir Stefán Bjarnason, Einar Gunnlaugsson, Helgi
Björnsson fyrrverandi formaður og Jón E. Ísdal fyrr-
verandi gjaldkeri. Við sem nú höfum tekið við get-
um vottað að þessir menn skiluðu góðu búi. Fjárhag-
ur félagsins er traustur og það nýtur virðingar vegna
verka sinna. Vil ég fyrir hönd stjórnarinnar sem nú
situr færa þeim þakkir fyrir ómetanlegt starf í þágu
félagsins. Við munum gera okkar besta til að standa
okkur í starfinu.
Magnús Tumi Guðmundsson
96 JÖKULL No. 49