Jökull


Jökull - 01.06.2000, Blaðsíða 57

Jökull - 01.06.2000, Blaðsíða 57
Geirfinnur Jónsson and Leó Kristjánsson OTHER ANOMALIES WITHIN THE MÝRDALSJÖKULL AREA The positive magnetic field around the caldera can, at least partly, be explained as overshoot from the deep magnetic low in the caldera, and it does indica- te that the nunataks are generally not made of strongly magnetized material. There is one excepti- on, however. Northeast of the Katla anomaly there is a strong positive anomaly (2000 nT by 5 km or so) which is presumably connected to a linear topograp- hic depression, a gorge 150-200 m deep and 1.5 km wide (Björnsson et al., 1994) striking NE towards the Eldgjá volcanic fissure which was active around AD 930. An anomaly on flight line 10 (Figure 2) is proba- bly related to the same structure. CONCLUSIONS A pronounced negative magnetic anomaly of amplitu- de about -2000 nT and 12 x 8 km in size is found over central Mýrdalsjökull. Its location corresponds well to the position and elongated shape of the active volcanic caldera of Katla (Björnsson et al., 2000) and with the position of a magma chamber inferred from modelling of seismic refraction results by Guðmundsson et al. (1994). However, the source of the negative magnetic anomaly is smaller in size than the caldera. Magnetic anomalies of similar dimensions are found over several volcanic centers of Quaternary and older ages in and around Iceland. These are probably caused by remanence and/or induced magnetization in caldera-filling material and in intrusions which tend to occur at caldera rims. However, much additional geological and geophysical mapping is needed to esta- blish the source of these anomalies in individual cases. The present negative anomaly is most likely due to the relative absence of magnetization in a 7 x 10 km NW- trending region, within normally polarized basaltic material. The negative magnetic residuals within the caldera could be related to a thermal anomaly raising the temperature of much of the crust to above its Curie point. This is supported by Guðmundsson et al. (1994) who conclude that there is a shallow magma chamber in the crust under the caldera, about 5 km across. Another possible explanation involves the partial filling of a subsided region by material of low remanence (such as palagonite tuffs), but this would be contrary to the strong positive gravity values seen in the area (Guðmundsson, 1994a,b). A third possibility is the presence of advanced geothermal alteration, as noted for some negative anomalies of smaller extent, e.g. in Námaskarð (see Kristjánsson and Watkins, 1977). The overall positive magnetic fields observed around the caldera rim also appear in our computed fields because of the vertical boundaries in the caldera model, but occasional local field peaks could be caused by strongly magnetized intrusions. ACKNOWLEDGEMENTS We thank Úlfar Henningsson of Garðaflug for his invaluable contribution in carrying out the 1990 aeromagnetic survey, and Finnur Pálsson for technical assistance and advice. Helgi Björnsson kindly allowed us to use unpublished data on base- ment topography under Mýrdalsjökull. ÁGRIP SEGULKORT AF MÝRDALSJÖKLI Í segulsviðinu í rúmlega kílómetra hæð yfir Íslandi er víða að sjá staðbundin frávik sem tengja má jarðfræði- legum fyrirbærum, megineldstöðvum, stöpum eða móbergskollum. Vegna þess hve gisin flugmæligögn eru hérlendis koma þessi frávik oft ekki fram nema á einni mælilínu og er erfitt að túlka þau. Tvö slík frá- vik skera sig þó úr, þau eru svipuð á að líta og tengjast bæði afar virkum eldstöðvum, Öskju í Dyngjufjöllum og Kötlu í Mýrdalsjökli. Í þessari grein er fjallað um segulfrávikið sem tengist Kötlu. Katla er megineldstöð syðst í eystra gosbeltinu sem liggur gegnum Ísland, sjálf eldstöðin er undir jökli, en jökulbotninn er vel þekktur (sjá grein Helga Björnssonar og fl. í þessu hefti). Það sem einkenn- ir hann öðru fremur er jarðsig eða askja sem kennd er við Kötlu og hefur rimi hennar verið teiknaður inn á myndir 1, 3, 4 og 5. Eystra gosbeltið myndar um 20 km breitt jákvætt segulfrávik, tengt núverandi segulskeiði (Brunhes - síðan fyrir 780 þúsund árum) sem endar í suðri við Eyjafjallajökul - Mýrdalsjökul. 56 JÖKULL No. 49
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.