Heimsmynd - 15.01.1990, Blaðsíða 19

STOÐ 2 SAGAN OLL
Nýi sjónvarpsstjórinn Þorvarður El-
íasson. „Ég er enginn fjöimiðla-
maður,“ segir hann þegar hann
sest í stól Jóns Óttars.
Á aðalfundi nýju hluthatanna á Hótel Holti í janúar. Jón Óttar stendur á milli Garðars í Herragarðinum og Jóns
Ólalssonar sem fer með atkvæði fyrir Kringluhópinn.
hlutafé. „Því færri hluthafar því færri vandamál er við að
glíma og þessum stóru aðilum fylgja bara fundahöld og kaffi-
drykkja." Samt fór það svo að reynt var að leysa brýn vanda-
mál með sölu hlutabréfa til einstakra fjármálamanna. eins og
10 prósentum til Páls í Pólaris í maí 1988 fyrir 70 milljónir eða
á 127-földu nafnverði og hlut í íslenska myndverinu til Svavars
Egilssonar síðar. Gallinn var bara sá að þetta leysti ekki nema
brot af vandanum og þá um skamma stund. Síðan héldu
skuldirnar áfram að hrannast upp á ný. Jafnframt var stöðugt
þreifað fyrir sér um sölu til erlendra fjölmiðlunarfyrirtækja á
þeim 10 prósentum, sem útvarpslög heimila og var miklu fé og
tíma eytt í þær tilraunir. Embættismaður í stjómkerfinu, sem
hafði nokkur samskipti við Hans Kristján vegna þeirra mála
segist hafa nefnt við hann hvers vegna þeir leystu ekki fjár-
málin með stofnun almenningshlutafélags, og fengið þau svör
að hið erlenda fjármagn mundi duga til að leysa málin. Kunn-
ugir segja að eigendurnir hafi bæði óttast að missa ítök sín í
slíku almenningshlutafélagi og jafnframt talið sér trú um að
innlent hlutafjárútboð yrði fyrst tímabært þegar Stöðin hefði
rétt við og hægt væri að sýna fram á að þátttaka væri arðvæn-
legur kostur.
VERSLUNARBANKINN OG KAUPLEIGUR
Frá upphafi voru erlendar og innlendar kaupleigur og
Verslunarbankinn þær fjárhagsstoðir, sem Stöðin hvfldi á.
Hinum ungu athafnamönnum hafði í upphafi veist örðugt að
vekja trú ríkisbankanna á framtaki sínu. „Islenskt bankakerfi
er úrelt.“ sagði Ólafur H. Jónsson 1987, „og vill aðeins taka
steypu sem tryggingu. Við fjárfestum hins vegar ekki í steypu
heldur í áskrifendum. Verslunarbankinn skildi þetta.“ Hösk-
uldur Ólafsson, sem frá upphafi hafði farsællega stýrt Versl-
unarbankanum hreifst með af eldmóði ungu mannanna og
Verslunarbankinn varð aðal-
viðskiptabanki Stöðvar 2. Eftir
á hafa menn sagt, að Verslun-
arbankinn hafi einfaldlega ver-
ið of lítill til að hafa burði til
að fjármagna það bákn, sem
Stöðin varð á undraskömmum
tíma. En þá gleyma menn því
að í byrjun voru menn að tala
um litla vídeóstöð, sem yxi
hægt. Þótt skuldirnar hrönnuð-
ust upp við hina gífurlegu
aukningu umsvifa Stöðvarinnar þá jókst líka að sama skapi ör-
uggt fjárstreymi um bankann við öra áskrifendafjölgun og að
því leyti eðlilegt að ráðamenn þar vildu halda í viðskiptin við
Stöðina, þótt jafnframt væri reynt að koma böndum á rekstur
hennar og skuldastöðu.
Þegar svo einkabankarnir náðu samkomulagi um kaup á
Útvegsbankanum.og samruna fjögurra banka í einn 1. janúar
1990 varð ljóst að Verslunarbankinn þurfti að vera búinn að
ná niðurstöðu í þetta mál fyrir þann tíma og jók nú mjög
þrýsting á eigendur Stöðvarinnar að fara að koma sínum mál-
um í lag. Var þeim í fyrstu veittur frestur fram í september.
Þegar ekkert hafði gerst fyrir þann tíma tók Verslunarbankinn
öll hlutabréf, sem þremenningarnir réðu yfir - 88,5 prósent - í
sínu vörslu sem handveð jafnframt því sem gerður var við þá
ráðningarsamningur til þriggja ára með þrjú hundruð þúsund
krónur á mánuði. Virðist þetta hafa verið hugsað sem umbun
til stofnendanna ef til starfsloka þeirra kæmi. Enn var þeim þó
gefinn frestur til 4. desember til að fá til liðs við sig menn eða
fyrirtæki, sem nægilega gætu grynnt á skuldinni við Verslunar-
bankann.
í maí höfðu stöðvarmenn náð að gera rammasamning við
bandaríska sjónvarpsfyrirtækið NBC. Fyrir lá letter of intent,
þar sem gert var ráð fyrir að að það kæmi inn með 3 milljónir
dollara í hlutafé eða 180 milljónir króna og allt að 5 milljónir í
viðbót sem langtímalán með hagstæðum kjörum. Þessu átti
ekki að fylgja stjórnarseta, en réttur til að fylgjast með rekstr-
inum og hafa ákveðna íhlutun um málefni Stöðvarinnar ef
rekstraráætlanir færu yfir ákveðin skekkjumörk. Heimildir
okkar segja að Stöðvarmenn hafi raunar talið þetta nánast frá-
gengið mál. Samningurinn var til skoðunar hjá endurskoðend-
um beggja og lögfræðingi NBC og bandarískum lögfræðingi. I
október fóru Jón Óttar og
Hans Kristján út til að skrifa
undir samninginn. En þá
kippti NBC að sér hendinni
með hlutdeild í Stöðinni. en
eftir stóð tilboð um lán á kjör-
um sem jöðruðu við okurlán
og hefðu því orðið skammgóð-
ur vermir í stöðunni. Astæð-
una fyrir þessum skyndilegu
sinnaskiptum telja Stöðvar-
menn vera spurningabréf Arn-
„Ég held að ekki sé ofmælt, að Islendingar, ekki
síst þeir yngrí, séu þnimu lostnir yfir síðustu
atburðum í þjóðlífínu: Að einkafyrírtæki skuli lánast
það sem alla bankaræningja dreymir um, og það
sennilega á löglegan hátt, hljómar eins og reyfari.“
HEIMSMYND 19