Heimsmynd - 15.01.1990, Blaðsíða 53

£f*fr|imherjar
------ »■>«!
S'"n'rai’íiíl|'™ny2:i Benedíl
“ndG,„;,£r“®dá“n»»o8
"Uln- Jakob J
ur a GautJöndum.
S-s “ sss^- “ wiœ'
komendur þeirra að svo miklu leyti sem hægt er í tímarits-
grein. Ættin er orðin það stór að hlaupa verður yfir marga.
GRÁNUFÉLAGSFORSTJÓRINN
1. Sigurður Jónsson (1849-1896) var elsti Gautasonurinn.
Hann settist að á Seyðisfirði árið 1873 og tók við forstöðu
Gránufélagsverslunarinnar á Vestdalseyri og gegndi henni til
1886 en var síðan kaupmaður þar til æviloka en hann lést inn-
an við fimmtugt. Hann hélt uppi rausnarheimili á Vestdalseyri
og þótti hjálpsamur sem hann átti ætt til en drykkhneigður
eins og fleiri þeir frændur. Hann eignaðist tvö börn sem upp
komust. Pau voru:
a. Marin Sigurðardóttir (1870-1925), kona Eiríks Sigfússon-
ar, verslunar- og póstafgreiðslumanns á Borgarfirði eystra.
Þau áttu sjö börn. Meðal þeirra voru Ásta Eiríksdóttir
(f.1912), kona Svavars Guðnasonar listmálara, Sólveig Þóra
Eiríksdóttir (f. 1906) kaupmaður í Reykjavík, kona Runólfs
Péturssonar, formanns Iðju, og Karl Andreas Þorsteins (f.
1901, - ættleiddur af Þorsteini Jónssyni útgerðarmanni á Seyð-
isfirði), heildsali og konsúll í Reykjavík (börn hans eru Þór
Þorsteins (f. 1932) framkvæmdastjóri Eddu hf. (faðir Karls
Þorsteins (f. 1964) skákmanns), Hildur Þorsteins (f. 1935)
píanóleikari, gift Eiríki Haraldssyni menntaskólakennara,
Ragna Þorsteins (f. 1938). gift Inga R. Helgasyni, stjórnarfor-
manni Vátryggingafélags íslands, og Karl S. Þorsteins (f.
1946), konsúll og heildsali.
b. Þorlákur Sigurðsson (1883-1951), kaupmaður í Newcastle
á Englandi, félagi og meðeigandi Zöllners kaupmanns sem
mjög kom við sögu íslensku kaupfélaganna.
DÓMSTJÓRI OG RÁÐHERRA ÍSLANDS
2. Kristján Jónsson (1852-1926) dómstjóri og ráðherra ís-
lands var annar í röð þeirra Gautlandasystkina. Honum var
komið til mennta og sagði Indriði Einarsson skólabróðir hans
í Lærða skólanum að hann hefði þá þegar verið orðinn þjóð-
saga meðal samtíðarmanna fyrir óvenjulegar námsgáfur og
skilning. Hann lauk laganámi á mettíma frá Kaupmannahafn-
arháskóla og var fljótlega að því loknu skipaður sýslumaður í
Gullbringu- og Kjósarsýslu. Hann lenti í að dæma í hinum
umfangsmiklu Elliðaármálum og bjó þá hjá móðursystur
sinni, Jakobínu Jónsdóttur frá Reykjahlíð, konu Gríms Thom-
sens skálds á Bessastöðum. Grímur sagði þá um hinn unga
dómara í spaugi: „Þegar hann togar öðrum megin í höku-
skeggið, þá er hann að dæma réttlátan dóm, sem yfirréttur
ónýtir.“ Arið 1880 giftist Kristján Önnu, dóttur hins þjóðfræga
klerks og alþingismanns, Þórarins Böðvarssonar í Görðum.
Sex árum síðar varð hann yfirdómari í landsyfirrétti og
skömmu síðar settur amtmaður um þriggja ára skeið. Svo sem
ættmenn hans margir tók hann virkan þátt í stjórnmálum, var
alþingismaður um langt skeið og bæjarfulltrúi í Reykjavík.
Hann skipaði sér í hóp sjálfstæðismanna og var þannig and-
stæður Pétri bróður sínum sem var þingmaður heimastjórnar-
manna. Kristján varð fyrir þeim hremmingum 1909 að vera
settur fyrirvaralaust af sem gæslustjóri Landsbankans í
,,Landsban kafarganinu“ og stóð fyrir því samherji hans, Björn
Jónsson ráðherra. Kristján mátti ekki vamm sitt vita og féll
honum þessi ráðstöfun þungt. Hann snerist gegn Birni ásamt
fleiri samflokksmönnum sínum og þetta varð Birni að falli.
Kom það svo í hlut Kristjáns að taka við ráðherraembættinu
og var hann þá rekinn úr Sjálfstæðisflokknum. Hann var ráð-
herra íslands um eins árs skeið. Kristján var stórhuga fram-
kvæmdamaður og þótti mjög alþýðlegur miðað við þær háu
stöður sem hann gegndi. Þegar hæstiréttur var stofnaður varð
hann fyrsti forseti réttarins en áður hafði hann verið dómstjóri
landsyfirréttar um langt skeið. Böm hans voru:
a. Þóra Sólveig Kristjánsdóttir (1881-1941), kona Richards
Hörrings fuglafræðings í Kaupmannahöfn.
b. Böðvar Kristjánsson (1883-1920), menntaskólakennari í
Reykjavík. Hann var kvæntur Guðrúnu, dóttur hins mikil-
virka kaupmanns og útgerðarmanns, Th. Thorsteinssonar í
Reykjavík. Sonur þeirra var Gunnar Böðvarsson (1916-1989)
prófessor í jarðhitaverkfræði við háskólann í Oregon í Banda-
ríkjunum. Eitt þriggja barna hans er ljóðskáldið Kristjana Ella
Gunnarsdóttir (f. 1948) sem býr í Kanada.
c. Jón Kristjánsson (1885-1918), prófessor í lögum við Há-
skóla íslands. Hann lést í spönsku veikinni. Börn hans voru
Kristján B. G. Jónsson (f. 1913), blaðamaður í Reykjavík, og
Sólrún Anna Jónsdóttir (f.1915), gift Ólafi Guðbjartssyni, hús-
gagnasmíðameistara á Patreksfirði.
d. Þórarinn Kristjánsson (1886-1943), verkfræðingur við
hina miklu hafnargerð í Reykjavík á árunum 1913 til 1917 og
síðan fyrsti hafnarstjórinn. Hann var kvæntur Ástríði, dóttur
Hannesar Hafstein. Afkomendur þeirra eru raktir í HEIMS-
MYND, des. 1989. Ein sonardóttir hans er Anna K. Jónsdóttir
(f.1952), varabæjarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík.
e. Sólveig Kristjánsdóttir (1887-1975), kona Sigurðar Eggerz
forsætisráðherra. Sigurður átti glæstan feril, var sýslumaður
framan af en var ráðherra íslands á árunum 1914 til 1915, rétt
eins og tengdafaðir hans skömmu áður, síðan fjármálaráð-
herra 1917 til 1920 og forsætisráðherra 1922 til 1924. Síðan varð
hann bankastjóri íslandsbanka og loks bæjarfógeti og sýslu-
maður á ísafirði og Akureyri. Sigurður var einn af áhrifa-
mestu stjórnmálamönnum samtíðar sinnar. Börn þeirra voru
Erna Eggerz (f. 1909) bankaritari og Pétur Eggerz (f.1913),
HEIMSMYND 53