Heimsmynd - 15.01.1990, Blaðsíða 55

MkUr “ ^ eru Unnur, Rebekká^og^Ása.
Sólveig Pétursdóttir
á efri árum.
og um skeið þingmanni Kvennalistans, þau eru skilin. 3.
Böðvar Jónsson (f.1925), bóndi á Gautlöndum.
e. Þórleif Pétursdóttir (1894-1974), gift Jóni Norland lækni.
Börn þeirra voru: 1. Gunnar Norland (1923-1970), enskukenn-
ari við Menntaskólann í Reykjavík, þekktur meðal nemenda
sinna fyrir hressilega framkomu. 2. Agnar Norland (f.1924),
skipaverkfræðingur í Noregi. 3. Sverrir Norland (f.1927), raf-
eindaverkfræðingur, forstjóri Smith og Norland í Reykjavík,
kvæntur Margréti Þorbjörgu (systur Thors Vilhjálmssonar rit-
höfundar af Thorsætt - sjá HEIMSMYND, mars 1989).
ENN EINN KAUPFÉLAGSFORKÓLFURINN
4. Jón Jónsson (1861-1945) var fjórði í röð Gautlandasystk-
ina og hafði hann viðurnefnið Gauti. Hann stundaði nám í
Möðruvallaskóla og gerðist síðan einn af leiðtogum samvinnu-
hreyfingarinnar í Þingeyjarsýslum. Hann kynnti sér samvinnu-
mál í Danmörku veturinn 1890 til 1891 og var síðan í þjónustu
Kaupfélags Þingeyinga. Hann var fenginn til að ferðast um
Norður-Þingeyjarsýslu og undirbúa stofnun Kaupfélags Norð-
ur-Þingeyinga og varð síðan týrsti kaupfélagsstjóri þess og
gegndi því starfi í 22 ár. Hann bjó lengi í Ærlækjarseli og var
kenndur við þann bæ. Kona hans var Sigurveig Sigurðardótt-
ir. Börn þeirra voru þessi:
a. Sólveig Jónsdóttir (1897-1982), kona Sigvalda Jónssonar,
bónda í KJifshaga í Öxarfirði. Börn þeirra eru Sigurður Jón
Sigvaldason (f.1926), byggingarverkfræðingur í Reykjavík,
Pétur Sigvaldason (f.1929), bóndi í Klifshaga, og Jóhann Sig-
valdason (f.1932), yfirkennari í Lundarskóla á Akureyri.
b. Sigurður Jónsson (1899-1979). byggingarverkfræðingur í
Reykjavík, forstjóri Slippfélagsins um langan aldur. Fyrsta
kona hans var Kristjana, dóttir Hannesar Hafsteins, skálds og
ráðherra, og eru afkomendur þeirra taldir upp í HEIMS-
MYND, des. 1989.
c. Þorlákur Jónsson (1900-1975), sýslu- og bæjarfógetaskrif-
ari á Akureyri, síðast fulltrúi í fjármálaráðuneytinu í Reykja-
vík. Börn hans eru: 1. Jón Þorláksson (f. 1928) lögfræðingur.
2. Ólafur Þorláksson (f.1929) lögfræðingur (meðal barna hans
er Ragna Ólafsdóttir (f.1954), kona Páls Baldvins Baldvins-
sonar, bókmenntafræðings og gagnrýnanda). 3. Anna Þóra
Þorláksdóttir (f.1931) kennari, átti Knút Björnsson lækni. 4.
Þórhallur Þorláksson (f. 1923), bílstjóri í Reykjavík, og 5. Jón
Óli Þorláksson (f.1924), járnsmiður á Akureyri, (meðal barna
hans sr. Hjálmar Jónsson (f.1950), prófastur Skagfirðinga).
d. Jón Pétur Jónsson (1904-1975), sjómaður í Reykjavík.
e. Gunnlaugur Björn Jónsson (1904-1965), sjómaður í Bost-
on í Bandaríkjunum.
f. Þuríður Jónsdóttir (1906-1972), kona Skarphéðins Guðna-
sonar húsasmíðameistara.
g. Kristjana Jónsdóttir (1910-1972) á Akureyri.
5. Þuríður Jónsdóttir (1863-1925) var fimmta í röð Gaut-
landasystkina. Hún fluttist til Ameríku ásamt manni sínum
Helga Stefánssyni. Dóttir þeirra var Sigurbjörg Helgadóttir
Stefánsson (1896-1985), skólastjóri á Gimli í Manitoba.
UPPHAF JAFNAÐARSTEFNU Á ÍSAFIRÐI
6. Rebekka Jónsdóttir (1865-1959) var sjötta systkinið frá
Gautlöndum. Hún varð fjörgömul og talin margspök og óljúg-
fróð. Maður hennar var sérkennilegur gáfumaður. Hann hét
Guðmundur Guðmundsson og hafði alist upp með fátækri
móður sinni norður í Húnavatnssýslu. Þegar hann var íull-
orðinn braust hann til mennta og settist í Lærða skólann í
Reykjavík og lauk síðan guðfræðiprófi. Bríet Bjarnhéðins-
dóttir var æskuvinkona hans og hún sagði að hann hefði verið
allra manna lausastur við hégóma og hleypidóma og það svo
að sumum þótti jafnvel nóg um og kölluðu sérvisku. Til dæmis
þótti skólabræðrum hans í Reykjavík það skrýtið að hann
fékkst ekki til að bera hvítan hálsflibba í neðri bekkjum
Lærða skólans. Svo mikið er víst að ekki er til nein almennileg
ljósmynd af Guðmundi, honum hefur líklega þótt það helber
hégómi að fara til ljósmyndara. Að loknu námi fékk hann rýrt
brauð í Gufudal í Gufudalssveit og bjó þar ásamt konu sinni
og börnum í fátækt í nokkur ár og var síðan jafnan kenndur
við þann stað.
Eftir aldamót tók séra Guðmundur sig upp og hætti prests-
skap en settist að á ísafirði. Um hríð ferðaðist hann um á veg-
um Góðtemplarareglunnar og boðaði bindindi. Hann var rit-
fær í besta lagi og snjall ræðumaður. Hann var kosinn í bæjar-
stjórn á ísafirði 1909 og sat þar samfellt til 1919. Réttur
lítilmagnans var honum hjartans mál og brátt varð hann spor-
göngumaður jafnaðarstefnunnar á ísafirði og átti drjúgan þátt
í að gera Alþýðuflokkinn að stórveldi þar. Hannibal Valdi-
marsson taldi séra Guðmund djúpvitrasta og ritfærasta forvíg-
ismann jafnaðarstefnunnar á Islandi. Klerkurinn stofnaði
vikublaðið Njörð árið 1916 og Skutul árið 1921, hvort tveggja
málgögn Alþýðuflokksins. Lifibrauð sitt hafði hann af Bökun-
arfélagi Isfirðinga sem hann stofnaði og veitti forstöðu á árun-
um 1908 til 1934. Þá beitti hann sér fyrir stofnun Kaupfélags
ísfirðinga árið 1920 og fetaði þannig í fótspor tengdaföður síns
og mága frá Gautlöndum, þó undir merkjum annarrar stjórn-
málastefnu. Kaupfélagið á ísafirði varð brátt stórt og öflugt
fyrirtæki.
Sjálfur bjó Guðmundur ásamt Rebekku konu sinni í pínu-
HEIMSMYND 55