Heimsmynd - 01.03.1990, Síða 52

mmmmmmmmMmmmmmmammammmmmBmmmBmmmmmmmmmmmmammmmmmammmmmmmmmmmmmmmmm
BÆKUR
Bók fyrrum forseta-
frúarinnar Nancy
Reagan MY TURN:
THE MEMOIRES OF
N'ANCY REAGAN, skráð af
henni sjálfri í samvinnu við
William Novak, hefur vakið
nokkra athygli - þar sem
bókin þykir einhver ómerki-
legasta úttekt á sjálfsævi-
sögum kvenna sem svo hafa
tröllriðið bókamarkaðinum
vítt um völl. Michael M.
Thomas, gagnrýnandi The
New York Observer og The
Spectator, segir að þetta 400
blaðsíðna kver veki nokkra
forvitni í fyrstu en eftir fyrstu
50 blaðsíðurnar sé sjálfs-
hyggja frúarinnar orðin svo
áberandi að það sæti undrun
að hún skuli vera svo ófeimin
við að opinbera sig.
Skrásetjara bókarinnar,
William Novak, einum
þekktasta og hæst launaða
draugahöfundi amerísks
frægðarfólks, hefur þó tekist
að koma persónuleika
Nancyar til skila að sögn ef
marka má þau rök gagnrýn-
enda að það sé ekki hægt að
matreiða svona takmarkaðan
og þröngsýnan persónuleika
án þess að fá yfir sig dembu
af gagnrýni fyrir skort á hug-
arflugi. Flestir gagnrýnendur
hafa komist að þeirri niður-
stöðu að bókin sé rusl. En
bíðið við, æviminningar þess-
ar tróna efst á metsölulista í
Bandaríkjunum. Enda voru
forsetahjónin fyrrverandi
alltaf í hópi tíu vinsælustu
persónanna í bandarísku
þjóðlífi og segja því sumir
gagnrýnendur að hún, hann
og lesendur eigi hvert annað
skilið.
Einhverjir kunna að hrósa
frúnni fyrir hreinskilni. En
aðrir benda á að allar opin-
beranir í bókinni séu kald-
ranalegar, tilgerðarlegar og
sjálfsfegrandi, samanber lýs-
ing frúarinnar á því hvernig
hún upplýsti ættleiddan
stjúpson sinn (sem Jane
Wyman og Ronald Reagan
ættleiddu) um að Jane og
Ronald væru ekki raunveru-
legir foreldrar hans. Var það
hreinskilni eða afskiptasemi?
Svo vitnað sé í hæðnistón
Michael M. Thomas um bók-
ina: „Ef til vill á beiskja for-
setafrúarinnar rætur að rekja
til litlu feitu fótleggjanna
hennar, en hún hefur ætíð
þráð svo heitt að vera tág-
grönn, eða kannski liggja
ræturnar í freudískri skýr-
ingu. Þegar Nancy fæddist yf-
irgaf faðir hennar þær mæðg-
ur en móðirin var leikkona.
Móðirin giftist síðar „áber-
andi“ lækni - en í miðvestur-
ríkjum Bandaríkjanna er það
að hugtak tákn helstu dyggða
- sem eftir bókinni að dæma
hafði það helst að tóm-
stundaiðju að vera mikill
hægrimaður. Sem barn var
Nancy send í góða skóla og
endaði sem smástirni í Holly-
wood. í bókinni fullyrðir hún
æði oft um þetta lífsskeið að
enginn hafi elt sig á röndum.
I fyllingu tímans hitti hún
Ronald Reagan sem var að
dala sem leikari en þó orðinn
forseti samtaka kvikmynda-
leikara og, ef marka má
sögusagnir, í góðu sambandi
við J. Edgar Hoover, yfir-
mann alríkislögreglunnar.
Ari eftir að þau kynntust
gengu þau í hjónaband og ár
mikilla vonbrigða, erfiðleika,
misskilnings, vanþakklætis
og erfiðra skylda gengu í
garð. Forsetafrúin hlífir eng-
um í umfjöllun sinni, hvort
sem er Raisu Gorbatsjev,
Barry Goldwater, eigin af-
kvæmum eða látnum ein-
staklingum eins og William
Casey. Enginn skildi þau
hjónin til hlítar og það voru
aðrir sem gerðu mistökin.
Nancy gerði kröfur til fólks
sem það yfirleitt brást, eins
og dæmið um George Bush
sýnir (bls. 215 í bókinni):
George kom á fund minn
vegna starfsmannastjóra
Hvíta hússins, Don Regan.
Hann sagði: „Mér finnst að
Don eigi að segja af sér. “ „Ég
er sammála þér, “ sagði ég,
„og mér finnst að þú eigir að
segja eiginmanni mínum
þetta . . .“ „Nancy,“ sagði
hann, „það er ekki mitt hlut-
verk.„ „Pað er einmitt þitt
hlutverk, “ svaraði ég. En eftir
því sem ég best veit, minntist
George Bush aldrei á Don
Regan við Ronnie. “
Nokkur atriði í bókinni
þykja „óvart“ fyndin eins og
lýsingar Nancy á því þegar
hún tók rauða hanska af líki
móður sinnar (bls. 301: Ég
tók þá af. Mig langaði til að
eiga þá sjálf), eða lýsingar
hennar á salernum Hvíta
hússins.
Einnig vekur athygli hve
mörgu forvitnilegu frúin
sleppir í umfjöllun sinni. I
raun og veru veitir bókin afar
litla innsýn í líf þeirra hjóna í
Hvíta húsinu á valdatíma
Reagans í átta ár.
Rithöfundurinn Gore
Vidal hefur sent frá
sér nýja bók sem
ber heitið HOLLYWOOD
og fjallar um lífið í Ameríku
á öðrum og þriðja tug aldar-
innar. „Hollywood er lykill-
inn að öllu,“ segir áróðurs-
meistari stjómvalda í fyrra
stríðinu, söguhetjan George
Creel, í bók Vidals. Creel
skynjaði mátt kvikmynd-
anna, áhrif þeirra á almenn-
ing og möguleikann á að hafa
áhrif á viðhorf í heiminum
öllum.
Kvikmyndimar smugu inn
í bandarískt þjóðlíf og áhrif
þeirra komu öllum á óvart,
hvort sem var hinum svoköll-
uðu Bramínum, engil-
saxnesku yfirstéttinni á aust-
urströndinni eða leiðtogum
trúarhópa, sem voru nær ein-
ráðir í mótun almennings-
álitsins. Að vísu voru gerðar
tilraunir til að hamla gegn
áhrifum kvikmyndanna og
lagt hart að þinginu að „rit-
skoða“ þær, þegar menn átt-
uðu sig á því að kvikmyndin
var ekki eingöngu skemmtun
heldur leið til að móta vitund
almennings.
Gore Vidal fjallar í bók
sinni um tímabilið 1917 til
1924 en þá hafði fyrri heims-
styrjöldin breytt heimsmynd
Bandaríkjamanna og til að
skilja þróunina í almennu
hugarfari á árunum eftir stríð
notar Vidal kvikmyndirnar.
Þriðji áratugurinn var að
mati höfundar tímabil glæsi-

52 HEIMSMYND