Heimsmynd - 01.03.1990, Síða 58

Louis Chagallis
við verk sitt. Á þessari mynd sést vel að
verkið er í þrívídd.
s
^ytarf okkar nú er eins og
á góðri hjónabandsmiðlun,
það er að skólastofnun sú,
sem æskir eftir samstarfi við
listamann, fái þann rétta og
öfugt.“
dreymt um, en margir iðn- og tækniskól-
ar eru hreinlega smækkuð útgáfa af
verksmiðjum. Starf okkar nú er eins og á
góðri hjónabandsmiðlun, það er að
skólastofnun sú, sem æskir eftir sam-
starfi við listamann, fái þann rétta og öf-
ugt.“
Lise segir að miðað sé við ákveðinn
kvóta, tveir þriðju hlutar fari í iðn-,
tækni- og verkmenntaskóla ýmiss konar
en einn þriðji í almenna bóknámsskóla.
Og ef dæma má af síðastliðnum tveimur
árum hefur sam-
starf hstafólksins í
fyrrtöldu skólun-
um gengið betur.
Myndmennta-
kennarar í al-
mennu skólun-
um, sem oft eru
listamenn sjálfir
án þess að hafa
hlotið viður-
kenningu, eiga
hvað erfiðast
með að sætta
sig við sam-
keppnijia sem
þeim finnst
upp komin
og mun tog-
streitan hafa birst í ýmsum mynd-
um, allt frá fálæti til hreinnar andúðar.
Aðalatriðið mun vera að skólastjórinn sé
hliðhollur og umhugað um að vel takist
til. í einu tilfellinu myndaðist slíkt kær-
leikssamband milli listamanns og skóla-
stjóra - sem reyndar var kona - að hvor-
ugt taldi sig án hins geta verið og sættist
listamaðurinn á að auðga skólalífið tvö
ár í röð án endurgjalds fyrir hið síðara
ár. En hvað um nemendur? Hvernig
upplifa þeir þessa nýjung?
„Mjög vel,“ segir Lise. „Hér er um að
ræða unglinga frá tólf til átján ára. Marg-
ir þeirra hafa aldrei nálgast list með
þessum hætti og sumir munu ekki eiga
þess kost aftur af ýmsum ástæðum. Við-
horf þeirra til listamanna eru oft byggð á
fordómum sem allir þekkja: Vinna lítið,
heimta allt fyrir ekkert. Eftir að hafa
fylgst með tilurð listaverkanna, kynnst
þjáningum fæðingarhríðanna og eignast
hlutdeild í gleðinni yfir fegurð afkvæmis-
ins, breytast viðhorfin. Þau uppgötva
líka að frjáls vinnutími listamanna er
ekki allur þar sem hann er séður og hug-
ljómun getur krafist þrjátíu stunda vinnu
samfleytt. Þau eru síðan viðstödd opnun
sýningarinnar sem oft fer fram utan
veggja skólans. Þramma þá stolt í galla-
buxunum og leðurjökkunum með lista-
manninn sintt sér við hlið, hávær og
vekja athygli fyrirfólksins á staðnum sem
aldrei hefur séð annað eins.“
Lise leitaði ekki langt yfir skammt
þegar hún ruddi annarri nýjung braut í
listalífi Parísar. Steinsnar frá skrifstofum
hennar er spítalinn í Kremlin-Bicétre,
þekkt sjúkrastofnun í París sem býr yfir
mikilhæfu starfsliði hvað varðar þjónustu
og rannsóknir í læknavísindum og er auk
þess til húsa í gömlu fangelsi frá átjándu
öld. Inni í byggingunni er sögulegur
staður, Stóri geymirinn, Le Grand Res-
ervoir, sem hversdags var autt svæði og
ónotað. Lise stóðst ekki mátið og fyrir
um það bil tveimur árum hafði náðst
samkomulag við stjóm spítalans um nýt-
ingu á geyminum fyrir listamenn. Þar
skyldu þeir tvisvar á ári fá aðstöðu fyrir
listsköpun sem taka ætti að einhverju
leyti mið af hinu sögulega sviði. Við
opnun sýninga skyldi efnt til umræðu um
verkin út frá sjónarhóli og áhugasviði
frummælenda, listgagnrýnenda og starfs-
fólks spítalans.
„Þetta hefur allt gengið eftir og starf-
semin, sem hlotið hefur nafnið Bergmál-
ið frá Bicétre, er í raun tvíþætt því að
jafnframt sýningunum sem standa í þrjár
vikur eru haldnar árlegar ráðstefnur þar
sem starfsfólk spítalans, læknar, hjúkr-
unarlið, tæknimenn og aðrir, setjast á
rökstóla um fagleg mál líðandi stundar.
Þessar ráðstefnur eru í samræmi við op-
inbera stefnu stjómvalda sem kveður á
um bætt félagslegt umhverfi á spítölum,
bæði fyrir starfsfólk og sjúklinga. Spítali
er borg í smækkaðri mynd og þar ríkir
oft og tíðum óeðlilega mikil stéttaskipt-
ing sem getur komið niður á þjónust-
unni. í Kremlin-Bicétre er vilji til að
breyta þessu og þess vegna samþykktu
yfirmennirnir meðal annars að fá til sín
gestalistamennina sem líkt og í skólum
gætu brotið upp staðnað skipulag.“
Val á listamönnum er tíma-
frekt, enda margir kallaðir
en fáir útvaldir. Allir þurfa
umsækjendurnir að senda inn
möppu með myndum og
upplýsingum, nokkuð sem
þeim er yfirleitt illa við -
myndu heldur vilja fá heim-
sókn frá Lise og samstarfs-
fólki hennar strax. Hún segir
það aftur á móti komast upp
í vana að skoða ljósmyndir af
verkum og heimsókn fær
listamaðurinn ekki nema hann komi
sterklega til greina og hafi eitthvað
áhugavert fram að færa. Slík heimsókn
tekur um hálfan dag og fer þá drjúgur
tími í ferðir. Auk þess er Lise boðið á
mjög margar opinberar sýningar - svo
ekki sé fastar að orði kveðið - en hún
segist einnig hafa öll spjót úti til að frétta
af öðrum áhugaverðum sýningum sem
oft fari meira leynt. Þar sé snilligáfuna
ekki síður að finna.
Þegar Lise er spurð um strauma og
stefnur, kvartar hún sáran yfir skorti á
listgagnrýnendum sem gegni því mikil-
væga hlutverki að útskýra með orðum
það sem listamenn og stundum hinn al-
menni borgari hafi meira á tilfinning-
unni. Um slíkan munað sé hins vegar
varla að ræða um þessar mundir, en fjöl-
breytileikinn í listum sé mikill. „Það sem
sker í augun er að ungt listafólk í dag
einskorðar sig ekki við eitt efni, eina
tækni, heldur fer óhrætt frá einni list-
grein yfir í aðra. Það er sjálfstætt og að
mörgu leyti meðvitaðra um möguleika
sína en jafnaldrar þess á árunum milli
sjötíu og áttatíu. Seint á áttunda ára-
tugnum voru sett inntökuskilyrði í lang-
flesta listaskóla. Ekki eingöngu að kraf-
ist væri stúdentsprófs, heldur var tekinn
upp sá háttur, sem enn er við lýði, að
leggja nokkur verk fyrir ákveðna dóm-
nefnd og hlíta síðan úrskurði hennar."
Það kemur skemmtilega á óvart en
Lise segir það viðurkennda staðreynd að
bestu listaskólana nú sé ekki að finna í
París, heldur úti á landsbyggðinni. Það
58 HEIMSMYND