Heimsmynd - 01.03.1990, Síða 63

og stæðilegur karlmaður sem vildi giftast mér og taka ábyrgð á
mér. Þegar maður eignast barn með karlmanni og vill að það
gangi upp er nauðsynlegt að kunna að fela styrk sinn, enda sér
maður konuna oft týna sínum persónuleika í upphafi hjóna-
bands. En smátt og smátt eftir því sem bandið styrkist fer
persónuleiki hennar að koma í ljós og jafnframt á sér stað eitt-
hvert uppeldi á karlinum þannig að hann verður fær um að
taka því. Hjónabandið er orðið sterkt og raunverulega gott
þegar konan fær að vera með sinn fullmótaða persónuleika.
En það útheimtir tíma og kænsku. Konur verða að lúmskast
til að láta karlinum finnast að hann ráði og margar konur
leika að þær séu heimskar til að ganga í augun á körlunum.
Enda vegnar okkur betur ef við kunnum að fela gáfurnar. Við
eigum bara þetta eina líf og því minni átök sem eru í okkar
ytra lífi því frjálsari getum við verið hið innra. Ég nenni ekki
að vera uppreisnarmaður úti í bæ, mér nægir að vera það inni
í mér. Það er best að hafa sem venjulegast munstur og reyna
að sjá í gegnum tíðarandann. Hætta að láta troða í okkur
skoðunum og tilfinningum sem eru alls ekki frá okkur sjálfum
komin heldur eru bara eitthvað sem er í gangi.“
Þórunn er mikils metinn sagnfræðingur og meðal annars
höfundur bókarinnar um Snorra á Húsafelli, sem tilnefnd var
til íslensku bókmenntaverðlaunanna á síðasta ári. Varla hefur
hún komist áfram á hógværðinni einni saman? „Þetta hefur
allt komið af sjálfu sér,“ segir hún, „ég hef bara gert það sem
mér var sagt. Konur geta komist heillangt með því einu að
gera eins og fyrir þær er lagt. Ég valdi mér þægilega leið
fræðimannsins og þar að auki í fagi þar sem eru tiltölulega fá-
ar konur, það útheimtir engan hetjuskap. Menntakonur eru
engar hetjur, þær ganga bara fyrirfram gefna braut. Eini
hetjuskapurinn sem þær sýna er ef þær fara í greinar sem eng-
ar konur hafa farið í áður. Það eru konur sem brjóta sér leið
utan marka menntakerfisins sem ég dáist að, þær sem vilja
eitthvað og leggja allt í sölurnar til að öðlast það. En þær eru
ekki margar. Það er búið að kynbæta konur í gegnum aldirn-
ar. Karlamir hafa alltaf valið og þá að sjálfsögðu konur sem
hafa til að bera þá eiginleika sem þeim finnast eftirsóknar-
verðir. Að halda kjafti og vera sæt, dást að karlinum og hugsa
vel um heimilið eru held ég ennþá þeir eiginleikar sem nýtast
konum best á hjónabandsmarkaðnum. Ég sá strax sem ungl-
ingur að útlitið ræður hjá báðum kynjum, fólk sorterar sig
saman eftir fegurð og stéttum. Og að vissu leyti er gæfa að
vera ekki sæt, þá verður að leggja rækt við aðra hæfileika til
að öðlast þá ást og aðdáun sem við erum öll að leita að. I stað
fegurðar koma þá einhvers konar völd. Þau geta tengst frægð,
peningum eða aldri. Ungt hold er bónus hjá báðum kynjum,
það er fallegra, en við sjáum líka, hjá kvikmyndastjörnum til
dæmis, að frægð og peningar gera fólki kleift að verða sér úti
um ungt hold þótt það sé sjálft farið að eldast. Þetta eru í raun
sömu lögmálin og ríktu í bændasamfélaginu þar sem efnaðir
bændur fengu sér ungar og fallegar konur og þegar þeir svo
dóu fengu konurnar sér unga og fallega menn, sem í versta
falli eignuðust börn með dætrum þeirra! Það er napurt og
kaldhæðnislegt að sjá hversu ríkjandi þessi markaðslögmál eru
og ég dáist að fólki sem gengur þvert á hefðina. Gefur frat í
tíðarandann og fylgir sínum eigin tilfinningum.“
Þórunn segir mikið frelsi í því fólgið að vera búin að svala
sínum metnaði, þá geti maður haft unun af því að lifa hinu
einfalda lífi: „Þá skilur maður hversu dýrlegt það er að hengja
upp þvott og vökva blóm. Ef maður hefur verið úti að vinna
lengi verða heimilisstörfin eins og svölun þyrstum manni sem
kemur út úr eyðimörk. Það er metnaðurinn sem pínir þessa
þjóð til að vinna svona mikið. Ef manni tekst að sjá í gegnum
hann eignast maður hið sanna ríkidæmi sem er tími fyrir sjálf-
an sig.“
Þórunn lítur á lífið sem ferðalag þar sem við sjálf ráðum
ferðinni: „Mig hefur alltaf dreymt um að verða langferðabíl-
stjóri á beinu vegunum í Ameríku. Sitja allan daginn og ferð-
ast, hlusta á góða músík, stoppa annað slagið og njóta aðdá-
unar sætra stráka. Það er rómantískt og ef maður er á ferða-
lagi nær maður valdi á tímanum, getur keyrt jafnhratt og
tíminn.“
EKKI
FULLKOMIN
KONA
Hlín Agnarsdóttir leikstjóri
arlar segja „ég er“, konur „ég ætla að verða“ það
hefur lítið breyst, að minnsta kosti hvað lista-
menn áhrærir," segir Hlín Agnarsdóttir leikstjóri.
Hún kom heim frá námi í leiklistarfræðum í Sví-
þjóð 1981 og segist lengi framan af hafa afneitað
því og falið fyrir sjálfum sér og öðrum að metnað-
ur hennar stefndi í þá átt að verða leikstjóri: „Það
er svo stórt og hlaðið orð, listamaður, að það
vafðist lengi fyrir mér hvort ég gæti leyft mér að
kalla mig það. Listinni fylgir líka fjárhagslegt óör-
yggi og til að byrja með flúði ég í kennslu, þótt ég
vissi að ég gæti ekki verið kennari og ekkert ann-
að til frambúðar. En ég var rög við að gera það
upp við mig hvort ég gæti leyft mér að fara út í þetta öryggis-
leysi, jafnvel þótt ég sé barnlaus og það bitni því ekki á nein-
um nema sjálfri mér ef ég sit uppi verkefnalaus. Fyrir mér er
HEIMSMYND 63