Heimsmynd - 01.11.1990, Blaðsíða 17

„Það er útbreiddur misskilningur að völd þeirra sem ráða fjölmiðlum felist í því að hafa áhrif á
hvernig fréttirnar eru sagðar. Valdið er fólgið í því að ákveða hvað er frétt og hvað ekki. “
(breskur blaðakóngur)
á því að einokun Ríkisútvarps var aflétt hefur farið
í fram hatrömm barátta og átök um yfirráð á einkastöðv-
§ um í útvarps- og sjónvarpsrekstri. Átökin snúast bæði
g um peninga og völd.
f Strax í janúarblaði HEIMSMYNDAR var því spáð
! að baráttan um yfirráð á Stöð 2 ætti eftir að hafa
f ómæld áhrif í íslensku viðskiptalífi. Fólk fylgdist með
stríðinu um Stöðina, yfirtöku SÝNar og samsteypu
Bylgjunnar/Stjörnunnar í nýjan fjölmiðlarisa, Islenska út-
varpsfélagið. Sá sem kom út úr þessum átökum öllum á
toppnum var Jón Ólafsson í Skífunni. Eftir sátu margir með
sárt ennið, óvild og jafnvel hatur hrannaðist upp.
Jón Ólafsson situr nú orðið öllum megin við borðið og býð-
ur hagsmunaárekstrum heim. Hann sér útvarps- og sjónvarps-
stöðvunum fyrir tækjum, sem hann hefur umboð fyrir, plötum
sem hann framleiðir eða hefur umboð fyrir, myndböndum og
kvikmyndum. Hann getur farið út á vegum Stöðvar 2, keypt
inn efni fyrir fyrirtæki sín og selt Stöð 2 aftur!
Af þessum sökum og fleirum er Jón Ólafsson einn umdeild-
asti maður í íslensku viðskiptalífi. Þeir eru margir sem vildu
koma höggi á hann. Bent er á þann skugga sem hvfli yfir for-
tíð hans ef hulunni verði svipt af og vafasamar starfsaðferðir
og umsvif í viðskiptum sem geti orðið honum að falli. Hann er
sakaður um að vera haldinn blindum metnaði sem knúi hann
til að ryðja öllum keppinautum úr vegi. Getur það verið að
hann hafi fyrir löngu einsett sér að verða ókrýndur konungur
skemmtana- og vitundariðnaðarins á íslandi með yfirráðum á
Stöð 2, útvarpsstöðvum, bíóhúsum, myndbandainnflutningi
eða afþreyingariðnaðinum í heild og blanda því við pólitísk
áhrif þar sem greiði komi á móti greiða við meðfærilega
stjórnmálamenn?
Hann eygði möguleikann á því að allt færi í kaldakol á Stöð
2 strax í upphafi og þá ætlaði hann sér bráðina. Þannig hugsa
margir en hann náði sínu markmiði. Margir þola hann ekki
fyrir vikið.
Jón Óttar Ragnarsson, fyrrum aðaleigandi Stöðvar 2, hefur
verið ómyrkur í máli um sukkið á Stöðinni eftir að nýju eig-
endurnir tóku við. Hann hefur einnig skrifað um fíkniefnasölu
og hvatt lögregluna til að taka harðar á þeim málum. Ur þess-
um pistlum hefur fólk lesið duldar meiningar um Stöð 2 og -
Jón Ólafsson.
Af hverju eru Jón Ólafsson og fortíð hans undir smásjánni?
Svarið er einfalt: Hann er kominn í slíka áhrifastöðu í íslensku
þjóðfélagi að misbeiti hann valdi sínu með yfirráðum sínum á
Stöð 2 getur það reynst veikbyggðu lýðræðisþjóðfélagi okkar
stórhættulegt.
Er Jón Ólafsson þessi hættulegi maður? Um það eru skiptar
skoðanir en fáir eru eins umdeildir.
Raunar fóru furðulegir atburðir að gerast um leið og það
spurðist út að grein um Jón Ólafsson væri í smíðum á HEIMS-
MYND. Eftir því sem leið á efnisöflun urðu viðbrögðin æsi-
legri. Yfirmenn á Stöð 2 og fólk nákomið Jóni Ölafssyni
reyndi eftir krókaleiðum að hafa áhrif á það hvort og hvernig
greinin yrði skrifuð. Óvildarmenn Jóns vöruðu greinarhöfund
við og einn sagði honum að vera í skotheldu vesti. Síminn var
rauðglóandi. Á miðnætti á laugardagskvöldi var hringt í grein-
arhöfund og hann varaður við afleiðingum þessara skrifa.
Hvað óttaðist þetta fólk? Að eitthvað yrði afhjúpað sem
ekki þyldi dagsljósið?
Náinn samverkamaður Jóns í áranna rás, í Islenska útvarps-
félaginu og á Stöð 2, hefur snúið við honum baki en ekki er
vitað hvort Jón hafi áttað sig á því. Þessi maður sagði að Jón
hefði sjálfur afhjúpað sig í viðtali við HEIMSMYND vorið
1987. „I því viðtali opinberar hann sig,“ segir þessi maður.
„Jón lítur á lífið sem valdatafl," segir hann.
Orðrétt sagði Jón þá: „Þetta þjóðfe'lag snýst um peninga.
Tengsl við valdakjarnann eru ígegnum peninga. Því meiri pen-
ingar því meiri tengsl. Frami í íslensku þjóðfélagi snýst um það
að eiga vini sem eiga vini. Það er partur af þessum leik að
þekkja rétta menn. “ Jón segir að hluti af metnaði sínum sé að
langa í virðingu og völd. „Fyrir mörgum er ég enn ekki nógu
fínn. En minn tími kemur og ég hef öðlast tiltrú margraé‘
I umræddu viðtali talar Jón um stjórnmál og segir: „Ég vil
sjá til þess að eftir nokkur ár verði það vinir mínir, sem sitja í
húsinu þarna við Austurvöllmn. “
Er það þessi lífsskoðun sem fólk óttast?
„Jón Ólafsson er í stöðugri valdabaráttu,“ segir fyrrgreind-
ur aðili. „Hann notar þá aðferð að deila og drottna, kemur af
stað innbyrðis deilum, kemur sjálfur á eftir og þykist bjarga
öllu. Þessa aðferð notar hann grimmt á Stöð 2. Hann þyrstir í
viðurkenningu en áttar sig ekki á því að hún er hið eina í lífinu
sem ekki fæst keypt. Hann tekur menn upp á arma sína og sér
ekki sólina fyrir þeim meðan þeir eru honum sammála og
samferða. En um leið og réttlætis- og siðferðiskennd fer að
væflast fyrir þeim falla þeir í ónáð. Þá er hvert tækifæri notað
til að refsa þeim. Það er vegna þessa sem Jón hefur þetta orð
á sér. Hann er alltaf að hóta fólki og láta skína í tennurnar.
Hann sá ekkert óeðlilegt við það að hringja í prentsmiðju-
stjóra og biðja um afrit af bók Jóns Óttars sem átti að vera
komin inn til prentunar svo hann þyrfti ekki að nálgast hana
eftir krókaleiðum. Það sýnir hvað siðferðiskennd hans er
brengluð að láta sér detta í hug að prentsmiðjustjórinn brjóti
trúnað við viðskiptavini sína.
Hjá Islenska útvarpsfélaginu kom upp sú staða, að eftir út-
boð hallaðist stjórnin að því að festa kaup á MBI tækjum frá
fyrirtæki í eigu stjórnarformannsins Jóns Ólafssonar. En það
þurfti næstum að snúa upp á hendurnar á honum til að fá
hann til að falla frá umboðslaunum. Það var ofvaxið skilningi
eftir ÓLAF HANNIBALSSON
HEIMSMYND 17