Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2018, Blaðsíða 47

aukapúslið sem tengi alla myndina saman geti komið úr óvæntri átt, en með samþættri
nálgun færist athygli fagfólks að því að það sé ekki eitthvað eitt sem stuðlar að bata
við geðsjúkdómum eða fíknisjúkdómum heldur sé þetta samþætt lausn margra púsl-
bita sem raðast upp á hagstæðan hátt fyrir skjólstæðinginn okkar. Við vitum ekki
fyrir fram hvaða biti það er, en með samtali, hlustun, gagnreyndri þekkingu og
ígrundun getum við komist að því hvað gæti mögulega gert gæfumuninn.
framtíðarsýn gísla hvað varðar samþætta nálgun í geðheilbrigðisþjónustu snýr
fyrst og fremst að heilsugæslunni, en honum er mikið niðri fyrir þegar hann lýsir
framkomu fjárvaldsins gagnvart þeim málaflokki:
Við komum fram við heilsugæsluna eins og ef ég myndi fá son minn til að fara út í búð
fyrir mig og segja við hann; kauptu kippu af kók, mjólk, Cheerios, brauð og lambalæri og
hérna er 100 kall. Þannig að mér finnst ekki sanngjarnt að gagnrýna heilsugæsluna beint.
Ég held að hún sé nokkurn veginn að gera það besta sem hún getur miðað við úrræðin
sem hún hefur. Við þurfum að gefa henni alvöru fjármuni og alvöru stuðning. Þurfum að
geta fært fjármuni til í kerfinu og ef við færum þá meira til heilsugæslunnar — og ég er
svo sannarlega ekki sá fyrsti sem kem með þessa hugmyndafræði — þá spörum við á
hinum endanum. En til þess þarf pólitískt hugrekki og kjörtímabilið er bara fjögur ár, oft
minna.
að sögn gísla er vaxtarbroddurinn í geðheilbrigðismálum hérlendis í heilsugæslunni
og hann sér fyrir sér fleiri þverfagleg teymi innan hennar:
Þverfagleg teymi sem eru bæði þarfa- og greiningamiðuð, sem hafa samþætta sýn á hlutina
og ná að grípa fyrr inn í og snúa við þróun með einfaldari og áhættuminni inngripum.
Stöður geðheilbrigðisfagfólks innan heilsugæslunnar, eins og sálfræðinga, eru mikil vægt
skref þar, en samt bara byrjunin.
Þverfagleg teymi hafa þegar tekið til starfa að einhverju leyti innan heilsugæslunnar
og segir gísli rödd hjúkrunar innan þeirra mikilvæga þar sem hjúkrunarfræðingar
séu þungavigtarfagfólk sem búi yfir breiðri þekkingu sem hægt sé að nýta á hag-
kvæman hátt innan teymanna.
Eftir að hafa kvatt dr. gísla kort kristófersson verður mér hugsað til orða
guðrúnar Marteinsdóttur, því að nú hef ég fundið púslbitann sem að mínu mati svarar
hugrenningum guðrúnar sem birtust árið 1995: Í stað þess að hjúkrunarmetnaður
og tæknilegur metnaður togist á í störfum okkar, líkt og guðrún benti á, erum við
stöðugt að beita samþættri nálgun í störfum okkar þegar við fléttum saman hjúkrun-
armetnaði og tæknilegum metnaði á meðvitaðan hátt, með gagnreyndar aðferðir,
áhættumat og fagmennsku að leiðarljósi. Mig langar að enda þessa umfjöllun á orðum
guðrúnar sem hún flutti á heilbrigðisþingi og birtust í Morgunblaðinu þann 19. des-
ember 1980. guðrún vissi, líkt og gísli, að tækifærin til að mæta þörfum skjólstæðinga
okkar lægju innan heilsugæslunnar og þó að hugmyndafræði samþættrar nálgunar
væri óþekkt árið 1980 rímaði framtíðarsýn guðrúnar við framtíðarsýn gísla:
gagnkvæmur skilningur heilbrigðisstétta hverra á störfum hvers annars, samvinna á jafn-
réttisgrundvelli og samhæfing starfsaðgerða, með hag þess sem þjónustu hlýtur í brenni-
depli, getur haft úrslitaþýðingu hvað varðar gæði og árangur heilsugæslu.
Heimildir
guðrún Marteinsdóttir. (1980, 19. desember). fyrirkomulag þjónustu og verkaskipting heilsugæslustöðva.
Morgunblaðið, 68(284), bls. 42.
guðrún Marteinsdóttir. (1995). Tæknilegur metnaður, hjúkrunarmetnaður. Tímarit hjúkrunarfræðinga,
71(1), 5.
kreitzer, M. j. og koithan, M. (ritstj.). (2014). Integrative Nursing. new York: Oxford Press.
nightingale, f. (1859). Notes on nursing: What it is, and what it is not. London: harrison and Sons.
samþætt geðhjúkrun
tímarit hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 94. árg. 2018 47
Með samþættri nálgun fær-
ist athygli fagfólks að því að
það er ekki eitthvað eitt sem
stuðlar að bata við geðsjúk-
dómum eða fíknisjúkdóm -
um heldur er þetta samþætt
lausn margra púsla sem rað -
ast upp á hagstæðan hátt
fyrir skjólstæðinginn okkar.
Við vitum ekki fyrirfram
hvaða púsl það er, en með
samtali, hlustun, gagnreyndri
þekkingu og ígrundun get -
um við komist að því hvaða
púsl gæti mögulega gert gæfu -
muninn.