Morgunblaðið - 28.12.2019, Blaðsíða 48

Með leyfi listamannsins og Lehmann Maupin, New York, Hong Kong and Seúl
„Eldur (Bandaríki „Ameríkanna“)2“
„Fire (United States of the Americas)2“ (2019)
Fyrr á þessu ári gerði ég stórt verk með nafninu „Eldur (Bandaríki „Ameríkanna“)2“ („Fire
(United States of the Americas)2.“) Gegnheilum kolabútum er raðað saman þannig að þeir
mynda meginland Bandaríkjanna og standa út úr vegg með handteiknuðum táknrænum, reyk-
kenndum merkingum sem tákna land sem brennur, fellur, hrasar. Í verkinu er lögun Mexíkó
komið fyrir að nýju á kortinu, reiknað upp á nýtt og endurhugsað þannig að það verður svo
gríðarlega stórt að frelsandi, draugkennd nálægð landsins byrjar að leysast upp í alheiminum
og gnæfa foldgná yfir Bandaríkjunum.
Sviðin myndin fær áhorfendur til að velta fyrir sér og setja fram spurningar um félagslega
sögu Bandaríkja Ameríku. Aðeins hér í Bandaríkjunum erum við vön að nota hugtakið „Am-
eríka“ í eintölu. Annars staðar á vesturhveli jarðar er venja að nota orðið í fleirtölu, Ameríkurnar
„the Americas“.
Allt frá 19. öld þegar Bandaríkin réðust inn í Mexíkó og bjuggu til sáttmála þar sem þau slógu
eign sinni á rúman helming landsvæðis Mexíkó hafa Bandaríkin ítrekað stutt valdarán um alla
Rómönsku Ameríku. Þau hafa vígvætt hópa á hægri vængnum; haft afskipti af kosningum,
borgarastyrjöldum og byltingum; og hleypt af stað styrjöldum, fjöldamorðum og ofbeldi
glæpagengja, sem hefur skilið eftir sig djúp ör og neytt fátækt fólk og fólk í háska til að flytja
norður á bóginn og leita hælis. Á fjórða áratug 20. aldar hleypti Herbert Hoover Bandaríkja-
forseti af stokkunum stórtækri brottvísunaráætlun. 1,8 milljón Mexíkana var vísað brott frá
Bandaríkjunum. Um 60% þeirra voru löglegir borgarar. Mörgum Bandaríkjamönnum er með
öllu ókunnugt um slíka kafla úr bandarískri sögu. Sérstöðuminnisleysið mótar og ýtir með út-
smognum hætti undir hatursfulla afstöðu gegn innflytjendum og fólki frá Rómönsku-Ameríku í
þessu landi og nær allt frá fjöldamorðinu í El Paso í ágúst til veiða, innilokunar og sundrunar
farandfjölskyldna. Ég hvet alla sem vilja skilja hvernig þetta gerðist til að horfa á heimildar-
myndina „Harvest of Empire“ frá 2012 (byggð á samnefndri bók Juan González) þannig að við
munum sameiginlega að beint samband er á milli íhlutunar Bandaríkjanna í Rómönsku-
Ameríku og óréttlætisins í innflytjendakerfinu í á okkar tímum. Þau eru hér því að við vorum þar.
©2019 The New York Times Syndicate. Á vegum The New York Times Licensing Group.
Teresita Fernández
Teresita Fernández er listamaður á MacArthur styrk. Í verkum sínum endurhugsar hún tengsl landslags við nýlendustefnu, sögu, ofbeldi og vald.
Yfirlitssýningin „Teresita Fernández: Elemental“ stendur yfir í Pérez-listasafninu í Miami til 9. febrúar 2020.
Eldur (Fire (United States of the Americas)2) (2018-19) eftir Teresitu Fernández.
48 MORGUNBLAÐIÐ TÍMAMÓT 29.12. 2019
2019 með augum
fimm listamanna
Tímamót leituðu til fimm listamanna og báðu þá að velja eitt af sínum eigin verk-
um og lýsa með hvaða hætti það væri táknrænt fyrir eða endurspeglaði árið 2019.
© 2019 The New York Times
ÁRIÐ ENDURSPEGLAÐ Í LIST