Morgunblaðið - 28.12.2019, Blaðsíða 57

MORGUNBLAÐIÐ TÍMAMÓT 29. 12. 2019 57
Fegurð er jákvæð og drífandi orka sem hefur
mátt til að koma til skila tilfinningum og tjá hið
einstaka jafnt sem hið sameiginlega. Við get-
um fundið hana með öllum skilningarvitunum
en stórkostlegust er hún þegar hún hefur sig
yfir öll fimm.
Á rúmum 30 árum sem matreiðslumeistari
hef ég séð fegurð koma fram í gegnum elda-
mennskuna hjá mér og í sköpun nýrra rétta.
Uppskriftir hafa sýnt mér að fegurð er ekki
einn þáttur, hlutur eða hugmynd, heldur
summa hlutanna. Hver réttur hefur útlit,
bragð, hitastig, lykt, áferð og næringargildi,
en sigurinn felst í þeirri sögu, sem partarnir
segja þegar þeir eru saman komnir.
Þegar ég og samstarfsmenn mínir hleypt-
um Refettorio Ambrosiano, fyrsta samfélags-
eldhúsinu okkar, af stokkunum í Mílanó 2015
var fegurðin höfð að leiðarljósi í viðleitni okk-
ar til að næra hina heimilislausu. Við unnum
með listamönnum, arkitektum, hönnuðum og
matreiðslumeisturum til að smíða hlýjan stað
þar sem öllum yrði sýnd gestrisni og reisn. Ég
sá að með því að raða ólíku fólki og sjónar-
miðum við borðið var hægt að virkja hinn
djúpstæða eiginleika fegurðarinnar til að
reisa samfélag. Á móttökusvæði fengu gestir
okkar frelsi til að ímynda sér hverjir þeir vildu
vera og byrja að breyta lífi sínu. Á því svæði
réði fegurðin yfir kraftinum til umbreytingar.
Þegar ég kem á þau Refettorio, sem Food
for Soul, góðgerðarsamtökin, sem ég stofn-
aði, hafa reist um víða veröld í áranna rás
upplifi ég hvorki fegurð í borði, stól né mál-
verki á vegg. Fegurðin er í tveimur ein-
staklingum, sem þekkjast ekki og brjóta
brauð. Hún er í stoltu brosi manns sem finnst
hann eiga heima í veröldinni. Hún er í tilfinn-
ingu augnabliksins og þeim mætti þess að
geta fyllt herbergi af óði til lífsins.
© 2019 The New York Times Company og Massimo
Bottura. Á vegum The New York Times Licensing
Group.
Callo Albanese & Sueo
Massimo Bottura
Massimo Bottura er matreiðslu-
meistari og stofnandi Food for Soul.
Við gerum hvað sem er til að sjá sólsetur á
heiðskírum sumardegi á ströndinni. Við stönd-
um og horfum í þögn á meðan fljótandi rauð-
gulir litir teygja sig yfir sjóndeildarhringinn. Á
meðan leysir sólin, eins og málari sem stöðugt
skiptir um skoðun á hvaða liti hann eigi að
nota, allt upp með litbrigðum af bleiku og gulu
áður en hún loks sekkur í sláandi hvítleika.
Skyndilega fyllumst við lotningu og lyftumst
upp, dregin út úr okkar litla, venjulega lífi inn í
vídd sem er mun auðugri og segir meira en allt
sem við þekkjum.
Við getum kallað það galdur, muninn á því
sem er á klafa tímans og tímalaust, milli okkar
og þess sem er af öðrum heimi. Öll fegurð og
list kveikir samhljóm, sem flytur okkur á stað
þar sem, þótt aðeins sé í nokkrar sekúndur,
tíminn stendur í stað og við erum eitt með
heiminum. Það er það besta sem lífið hefur
upp á að bjóða.
Undir álögum fegurðar upplifum við fágætt
ástand sem kallast allsnægtir, þar sem okkur
skortir ekkert. Þetta er ekki bara tilfinning. Eða
sé svo er það tilfinning á borð við ást – já, nákvæmlega eins og ást. Ást er, þegar allt kemur til
alls, það innilegasta sem við þekkjum. Og að finnast maður vera einn með einhverjum eða ein-
hverju er ekki aðeins óviðjafnanlegt ástand, við myndum ekki vilja lifa án þess.
Við verðum ástfangin af sólsetrum, tennis, listaverkum, stöðum á borð við Toskana og Kletta-
fjöllum og Suður-Frakklandi og auðvitað öðru fólki – ekki bara vegna þess hver eða hvað þau
eru heldur vegna fyrirheitsins um að þau hjálpi okkur að stilla okkur saman við betri hlutann af
okkur, við þann sem við höfum alltaf vitað að við værum en vanræktum að verða, fólkið sem við
viljum verða áður en við föllum á tíma.
©2019The New York Times Company og André Aciman. Á vegum The New York Times Licensing Group.
Chris Ferguson
André Aciman
André Aciman er höfundur „Call Me by Your Name“ og „Find Me“.
Fegurð er aðeins ein þeirra birtingarleiða,
sem tilhneiging samfélags okkar til að búa
til valdastiga og aðskilja fólk, býr yfir. Sú
staðreynd að ákveðnir einstaklingar og fyrir-
tæki hafa undanfarna hálfa öld gert sér
grein fyrir því hvað það er ótrúlega arðvæn-
legt að ota að okkur síbreytilegum fegurð-
arstöðlum hefur aðeins gert illt verra.
Dásömun ómögulegra fyrirmynda er
grunnur megrunar- og fegurðariðnaðarins.
Vegna þeirra erum við í stöðugri hringiðu
og eyðum þeim peningum og tíma sem þarf
til að ná mælikvörðum samfélagsins. Fyrst
vildum við ekki einkenni kynþátta. Nú snýst
allt um að belgja út varir og fá augnlyftingu
til að fá halla á augað. Meðferðir til að
bleikja húðina og brúnkukrem. Fyrirmyndin
er á stöðugri hreyfingu og alltaf utan seil-
ingar.
Hugtakið fegurð er viðvarandi þráhyggja
sem gegnsýrir menningarheima um alla ver-
öld.
©2019 The New York Times Company og Jameela Jamil. Á vegum The New York Times Licensing Group.
Sela Shiloni
Jameela Jamil
Jameela Jamil er leikkona og stofnandi hreyfingarinnar
„I Weigh“.
Fegurð getur látið okkur falla í stafi. Hún getur
veitt okkur innblástur, látið okkur komast við,
kallað fram tár. Fegurð getur skapað algeran
glundroða og síðan algeran skýrleika. Best er
fegurðin þegar hún breytir hjarta og huga.
Þess vegna er hugrekki stúlknanna okkar
svo fallegt — það getur gert þetta allt.
Undanfarið ár hafa stúlkur fengið okkur til
að gráta með hjartnæmum ræðum um tak-
mörkun byssueignar, kynferðislegar árásir og
loftslagsbreytingar. Þær hafa ýtt við ríkjandi
stöðu og kallað fram skýrleika með sýn sinni
á framtíðina. Þær hafa breytt huga og hjarta
kynslóða, sem eru eldri, en ekki nauðsynlega
vísari.
Stúlkur á borð við Gretu Thunberg og Irsu
Hirsi berjast fyrir umhverfinu. Ungar konur á
borð við Diönu Kris Navarro, sem útskrifaðist
frá Girls Who Code, leiða baráttunna gegn
áreiti í tæknigeiranum. Stúlkur á borð við
Lauren Hogg, sem lifði af skotárásina í Park-
land, og Thandiwe Abdullah, aðgerðarsinni í
hreyfingunni Svört líf skipta máli, tala gegn of-
beldi með skotvopnum. Listinn er endalaus.
Þessar stúlkur eru vísari og hugrakkari en
árin segja til um. Þær láta í sér heyra vegna
þess að þeim stendur ekki á sama, ekki
vegna þess að þær eru með hóp áheyrenda
eða myndavélar fyrir framan sig. Og þær
halda áfram þótt þeim sé sagt að þær séu of
ungar, of litlar, of valdalausar – vegna þess að
þær eru það ekki.
Hugrekki þeirra er fegurð, endurskilgreind.
Og á því þurfum við nú að halda, meira en
nokkru sinni.
© 2019The New York Times Company og Reshma
Saujani. Á vegum The New York Times Licensing
Group.
Girls Who Code
Reshma
Saujani
Reshma Saujani er stofnandi og
framkvæmdastjóri Girls Who Code
og höfundur „Hugrökk, ekki full-
komin“ („Brave, Not Perfect“).
Óseyrarbraut 12, 220 Hafnarfirði | Klettagörðum 5, 104 Reykjavík | stolpigamar@stolpigamar.is
Gámaleiga
Er gámur lausnin fyrir þig?
Við getum líka geymt gáminn fyrir þig
568 0100
stolpigamar.is
HAFÐU
SAMBAND
Búslóðageymsla ❚ Árstíðabundinn lager ❚ Lager ❚ Sumar-/vetrarvörur
Frystigeymsla ❚ Kæligeymsla ❚ Leiga til skemmri eða lengri tíma