Fréttablaðið - 28.12.2019, Blaðsíða 10

Gunnar
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Helgi Magnússon FORSTJÓRI OG ÚTGEFANDI: Jóhanna Helga Viðarsdóttir RITSTJÓRAR: Davíð Stefánsson david@frettabladid.is, Jón Þórisson jon@frettabladid.is,
MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is FRÉTTABLAÐIÐ.IS: Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 80.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is
LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Mín skoðun Sif Sigmarsdóttir
Á þessu ári
hafa Íslend-
ingar boðið
74 flótta-
menn vel-
komna. Þeir
búa á höfuð-
borgarsvæð-
inu, Selfossi,
Blönduósi og
á Hvamms-
tanga.
Davíð
Stefánsson
david@frettabladid.is
Raunir jólanna eru af ýmsum toga. Hvort sem um ræðir þungaða mey á vergangi sem fæða þarf frumgetinn son sinn í fjárhúsi eða rjúpusósu sem
hleypur í kekki þykir hverjum sinn barningur þung-
bær. Það fannst mér um mína eigin jólaþrautagöngu
– allavega í fyrstu.
Við fjölskyldan hugðumst veita okkur þann munað
þessi jólin að „fljúga vel með Icelandair“ til Íslands frá
London, þar sem við búum. Eitthvað lét lúxus ferða-
mátans þó á sér standa. Við innritunarborð Icelandair
á Gatwick beið okkar svo löng röð að ætla mætti að
verið væri að skrásetja alla heimsbyggðina. Við rétt
náðum inn í vélina fyrir f lugtak þar sem biðu okkar
þrír klukkutímar með tvö börn þorrin þolinmæði.
Ekki tók betra við á Keflavíkurflugvelli. Við
lendingu bólaði ekkert á ferðatöskunni okkar. Flug-
vallarstarfsmaður tilkynnti okkur eins og ekkert væri
eðlilegra að taskan hefði verið skilin eftir í London
ásamt sextíu öðrum töskum. Hvers vegna? Af því bara.
Við tók önnur biðröð. Að endingu var okkur
boðaður sá fögnuður að taskan, sem innihélt allar
jólagjafir og jólaföt fjölskyldunnar, bærist líklega til
landsins einhvern tímann á næstu dögum – vonandi
fyrir jól.
Af f lugvellinum ókum við í Vesturbæinn. Þar var
heitavatnslaust. Í ískaldri íbúð án farangurs var börn-
unum komið í háttinn í ferðafötunum og yfirhöfnum
– María hafði að minnsta kosti reifar til að vefja Jesú í.
Ekkert bólaði á vitringum með gull, reykelsi og myrru.
Á þriðja degi í sömu fötum fengum við sms skilaboð.
Dýrð sé Guði í upphæðum! Taskan var komin á BSÍ. Í
vígahug arkaði ég inn á Umferðarmiðstöðina staðráð-
in í að segja einhverjum til syndanna. Var Icelandair
að reyna að eyðileggja jólin? Vissi fyrirtækið ekki að
það eru mannréttindi að þurfa ekki að vera í sömu
nærbuxum þrjá daga í röð?
Skyndilega heyrði ég hljóð, einhvers konar ýlfur
eins og frá særðu dýri. Ég leit yfir öxlina og kom auga á
lítið hliðarherbergi. Af óforbetranlegri hnýsni gægðist
ég inn. Aðeins einn maður var í herberginu sem var
fullt af spilakössum. Hann sat álútur á stól við einn
kassann. Axlirnar á honum skókust. Hann grét með
ekkasogum.
Ég snerist á hæli og skjögraði í átt að töskugeymsl-
unni. Ég sótti ferðatöskuna en skammaði engan því úr
mér var allur vindur. Hver var þessi maður? Af hverju
var hann að gráta? Hvað hafði hann tapað miklu í
spilakassanum? Átti hann ekki lengur fyrir jólagjöfum
handa börnunum sínum?
Þegar heim var komið opnaði ég ferðatöskuna. Við
blasti ófögur sjón. Ofan í töskunni var allt á f loti. Jóla-
fötin voru svo blaut að hægt var að vinda þau. Jóla-
gjafirnar voru handónýtar. En harmur mannsins sem
grét við spilakassann fylgdi mér. Þvottafjallið sem beið
mín, ónýtir jólapakkar – dót sem börnin hefðu leikið
sér að í andartak en hent svo frá sér og heimtað iPadd-
inn – virtust léttvæg. Angist ókunnugs manns minnti
mig höstuglega á hversu mikil forréttindi það voru að
helstu áhyggjur jólanna voru ferð í Kringluna rétt fyrir
lokun á aðfangadag til að kaupa nýjar jólagjafir.
Fíkn að féþúfu
Rannsóknir benda til að rúmlega 2.000 Íslendingar
glími við alvarlega spilafíkn og allt að þrefalt f leiri
glími við fíknina í einhverri mynd. Talið er að spila-
kassar séu þrisvar til fjórum sinnum meira ávana-
bindandi en aðrar tegundir fjárhættuspila. Í nýlegu
viðtali við Morgunblaðið sagði Alma Hafsteinsdóttir
viðskiptafræðingur frá því hvernig hún tapaði 30
milljónum króna í spilakössum á átján mánuðum.
Það er vægt til orða tekið að kalla það hræsni þegar
samtök sem kenna sig við góðgerðarstörf og upp-
lýsingu gera sér fíkn fólks að féþúfu. Háskóli Íslands,
Rauði krossinn, Slysavarnafélagið Landsbjörg og SÁÁ;
þið berið ábyrgð á böli mannsins sem grét við spila-
kassann á BSÍ fyrir jólin. Finnst ykkur það í lagi?
Angist ókunnugs manns
Fréttablaðið segir í dag frá nýjum Íslend-ingum á Hvammstanga, brosmildum fjölskyldum sýrlenskra flóttamanna sem komu í vor, tíu fullorðnum og þrettán börnum. Fólkið hefur náð ótrúlegum tökum á erfiðri íslenskunni og flestir full-
orðnir hafa fengið vinnu. Þau voru á f lótta frá stríði
við slæman aðbúnað, kröpp kjör og fordóma. Þau
eiga skilið skilning og stuðning.
Þeir sem hafa tekið á móti þeim eiga hrós skilið.
Bæði verkefnisstjórar og stuðningsfjölskyldur
Sýrlendinganna, en ekki síst heimamenn sem hafa
boðið fólkið velkomið í samfélagið. Hinir nýju Hún-
vetningar segjast hafa upplifað góðar móttökur og
notið velvildar. Þeir hafi styrkst og geti nú gefið til
baka.
Flóttamenn og innflytjendur eru því miður bit-
bein stjórnmálamanna hér sem annars staðar. Þar
togast á tvennar öfgar:
Annars vegar eru þeir sem vilja takmarka mjög
fjölda flóttamanna og annarra innflytjenda. Alið er
á ótta um að innflytjendur mengi það sem íslenskt
er, þeir dragi úr öryggi og sundri samfélaginu.
Hins vegar eru þeir sem vilja óheft landamæri. Oft
sjáum við gagnrýna orðræðu um illa meðferð stjórn-
valda á útlendingum. Sumt þar kann að vera rétt.
Kerfi eru aldrei fullkomin og meðalhófið vandratað.
En þrátt fyrir allt er margt gert vel, eins og á
Hvammstanga. Sé rétt á málum haldið auðga flótta-
menn og aðrir innflytjendur samfélagið, gera það
fjölbreyttara og sterkara.
Á fáum stöðum í heiminum eru útlendingar jafn
velkomnir og á Íslandi. Í síðustu viku birti Gallup
niðurstöður alþjóðlegrar könnunar í 138 löndum
um afstöðu til innflytjenda. Þar eru Íslendingar
áberandi jákvæðir á heimsvísu gagnvart þeim og
hvað opnastir fyrir því að samþykkja þá. Þá er unga
fólkið okkar enn víðsýnna og móttækilegra gagnvart
innflytjendum.
Á þessu ári hafa Íslendingar boðið 74 flóttamenn
velkomna. Þeir búa á höfuðborgarsvæðinu, Selfossi,
Blönduósi og á Hvammstanga. Á næstu tveimur
árum koma 85 flóttamenn og síðan 100.
Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna áætlar
fjölda farandfólks í heiminum um 270 milljónir, eða
um 3,5 prósent jarðarbúa. Þeim fer fjölgandi, eru
um 50 milljónum fleiri en árið 2010. Þó að margir
velji að flytja, eru sífellt f leiri sem flytjast af nauð. Í
ársbyrjun fór fjöldi f lóttafólks á heimsvísu yfir 70
milljónir: 26 milljónir á f lótta yfir landamæri, 3,5
milljónir hælisleitenda og 41 milljón á flótta innan
eigin lands. Múrar og lokaðar dyr mæta þeim í
vaxandi mæli og mannréttindabrotum fjölgar.
Við fótstall hinnar eirgrænu Frelsisstyttu í New
York, er skráð sonnetta Emmu Lazarus frá árinu 1883
um hina máttugu gyðju sem býður menn velkomna.
Með þöglum vörum sínum hrópar hún: „Fátækan
skarann fær til mín, sem frjálsan þráir anda. Þar sem
lampinn skærast skín, skal birtan gullin standa.“
– Það gildir líka á Íslandi.
Nýir Húnvetningar
EKKERT
BRUDL
Wellington
Innbökuð íslensk nautalun
d
Íslandsnaut Wellington Nautalund
Íslensk, frosin
kr./kg.5.998
2 8 . D E S E M B E R 2 0 1 9 L A U G A R D A G U R10 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
SKOÐUN