Hugur og hönd - 01.06.1981, Blaðsíða 31

leyndarmál sitt. Stundum var villu-
ietur notað en tæplega er nokkur texti
itragðlausari en sá sem fæst úr leystu
dulmálskerfi.
Gestir og hugdettur
Með tímanum breyttist liöfðaletrið.
Gamlir stafir fóru að þekkjast á
öðrum eyrnamörkum en áður og nýir
komu til sögunnar. Suntir voru
fengnir úr öðrum stílgerðum, got-
neskri bréfaskrift, rómverskum há-
stöfum og svo framvegis, og aðlöguðu
sig umhverfinu með því að taka á sig
sörnu skreytingarnar.
Aðrir stafir voru að ég held búnir til
þegar á þurfti að halda, eins og
flöskutappi getur komið í stað týnds
taflmanns ef báðir leikmennirnir
ganga að því, Suma stafi gat vantað í
áletrun sem höfð var til fyrir-
myndar við að gera aðra. Þá var
undir tréskurðarmanninum komið
hvað hann notaði í þeirra stað. Þegar
til lengdar lét leiddi þetta til
vandræða.
Hamfarir
Sumir stafir sem líta út eins og
umskiptingar hafa samt vissan ættar-
svip þegar vel er að gáð. Við skulum
takadæmi: efst ástafnum í er í
mörgum gotneskra smástafa svolítill
tvískiptingur til skrauts.
Stafurinn t fékk sköpulag sem einstaett
er i gotneskri leturhefð.
I höfðaletri var hann stundum
aukinn þangað til hann leit út eins og
hrútshorn. Þverstrikið gildnaði og
gat orðið helmingur af hæð stafsins.
Krókurinn neðstá leggnum varð að
stýfingu. Þessi þróun tók tæp
hundrað ároghún fékkágætar
viðtökur.
Fjöldaframleiðsla
Nokkrar fyrirmyndiraf höfðaletri
voru prentaðar á fyrri hluta þcssarar
aldar. Með þeim varðiil misskilið
mat á ‘réltum' og'röngum’ staf-
formum. Um leiðog letrið varð
aðgengilegra en áður, hætti þróun
þess að heita má. Til allrar hamingju
voru þeir sem upp teiknuðu ágætustu
kunnáttumenn og komu á framfæri
vel gerðum og smekklegum dæmum
fyrir ílestar þarfir.
Höfðaletur er enn í notkun og meira
nú á tímum en nokkru sinni fyrr.
A mjólkurfernum fer það inn á hvert
heimili. Ferðamenn kaupa það á
ntinjagripum sent margir hverjir eru
því miður gerðir af einstöku
smekkleysi.
Þeirnytjahlutirá heimilum sem
enn eru smíðaðir úr t ré
eru hvorki skreyttir né líklegir til
að ganga í erfðir eins og áður var.
Samt er enn töluvert gert af stuttum
höfuðleturstextum í tré og málm.
Þeir eru aðallega seldir í verslunum,
gjafavara og þess háttar. F.kki er þar
um auðugan garð að gresja en
handverkið oftast meðgóðu lagi. Fátt
er skorið eftir Döntun.
Sérsmíðaðir hlutir eru venjulega
gjafir fyrir trúnaðarstörf og í tilefni
stórafmæla, virðingarvottur handa
þeim sem ekkert skortir í lífinu annað
en útskorinn vindlakassa.
Stóll séra Ólafs Þorleilssonar frá Söndum
(d 169fi) er smíðaður af mikilli list. Klst á
bakinu er sérstaklega íburðarmikill
höfðaleturstexti; honum eru gerð skil
vinstra megin í opnunni. Þjms 3058.
hugur og hönd