Bændablaðið - 01.11.2018, Blaðsíða 40

Bændablaðið | Fimmtudagur 1. nóvember 201840
VIÐ SKÓGAREIGENDUR
Helgina 10. og 11. ágúst í
sumar lögðu félagar í Félagi
skógarbænda á Vesturlandi
upp í leiðangur um Suðurland
og skoðuðu þar ýmsa þætti
skógræktar og heimsóttu bændur.
Á Suðurlandi er skógarauðlindin
nýtt á fjölbreytilegan hátt.
Fyrsti viðkomustaður okkar var
Nátthagi í Ölfusi. Þar tók á móti
okkur Ólafur Sturla Njálsson, sem
hefur rekið þar garðplöntustöð frá
árinu 1990. Hann fylgdi okkur um
stöðina og sagði okkur söguna
af því hvernig hann hefur komið
þar upp alls kyns trjám og gróðri í
stöðugri baráttu við veðurguðina.
Má svo sannarlega segja að hann
fari með sigur af hólmi. Ólafur
hefur margsinnis lagt land undir
fót og sótt efnivið til fjarlægra
landa til að prófa í ræktun hér á
landi og selur hann ýmislegt úr
þeim tilraunum núna. Má þar
nefna kjarrfuru og japanselri frá
Japan, aspir, greni, víði og fleira frá
Alaska og svo ýmislegt úr nokkrum
ferðum til Alpafjallanna í Evrópu og
Norðurlandanna. Það er því óhætt
að mæla með heimsókn í Nátthaga
til að fá tilbreytingu í skóginn og
garðinn.
Næst á dagskrá var heimsókn
í skóginn að Snæfoksstöðum í
Grímsnesi þar sem Digra Sigga
tók á móti okkur ásamt Böðvari
Guðmundssyni, skógræktarráðgjafa
hjá Skógræktinni. Digra Sigga er
skógvinnsluvél sem fest er aftan
á venjulega dráttarvél og hentar
því vel í fyrstu grisjun. Digra
Sigga dregur trén út úr skóginum,
afkvistar þau og bútar þau niður í
þær lengdir sem óskað er eftir. Með
þessu tæki og sambærilegum verður
auðveldara að nýta þá auðlind sem
skógar bænda eru og er augljóst
að mikil þörf er fyrir það. Digra
Sigga var flutt inn af Finnboga
Magnússyni, framkvæmdastjóra
Jötuns, og nú hafa nokkrir
skógarbændur og Skógræktarfélag
Árnesinga myndað rekstrarfélag
um hana.
Digra Sigga dugleg kvistar
drumbatröll úr skógum
Út og suður teygir, twistar
traktorinn á nóg um
Höfundur: HGS
Í Hrosshaga tóku á móti okkur
hjónin Sigríður J. Sigurfinnsdóttir
og Gunnar Sverrisson. Í Hrosshaga
hefur verið stunduð skógrækt frá
því á níunda áratug síðustu aldar
og voru þau með fyrstu bændum
sem tóku þátt í Bændaskógum. Þar
er nú vaxinn upp glæsilegur skógur
sem yndi er að ganga um, nú eða
sofa í. Þar er nú í boði að sofa í
kúluhúsum sem eru líkt og sápukúlur
gagnsæjar og fallegar, vakna undir
laufþaki að morgni á sumrin eða að
sofna út frá bjarma norðurljósanna
um vetur. Inni í húsunum er hlýtt og
notalegt og náttúran allt um kring.
Það er Róbert Sveinn Róbertsson
sem á og rekur kúlurnar. Þetta er afar
skemmtileg nýjung þar sem saman
fer ferðaþjónusta og skógarnýting.
Galtalækur í Biskupstungum er
orðinn að miklu leyti skógi vaxinn
og þar er nú lögð áhersla á grisjun og
uppkvistun til að fá sem bestan við út
úr skóginum. Þar búa hjónin Agnes
Geirdal og Guðfinnur Eiríksson og
foreldrar Agnesar, þau Njörður
Geirdal og Sigurbjörg Snorradóttir.
Ein af afurðum skógarins á Galtalæk
er hunang því þar eru ræktaðar
býflugur í 7 býflugnabúum.
Flugurnar sækja skjól, frjókorn og
blómasafa í skóginn og þakka fyrir
sig með aukinni frjóvgun skógarins
og hunangi. Á Galtalæk var okkur
boðið í ketilkaffi og kleinur áður en
haldið var áfram.
Sigurður Jónsson í Ásgerði er
reynslubolti bæði þegar kemur
að skógrækt og tækjum. Hann fór
með okkur að tilraun sem hann
er að gera þar sem gróðursettar
eru skógarplöntur beint í mold
og sáð um leið einæru rýgresi í
kringum þær til að koma í veg fyrir
frostlyftingu. Sigurður sýndi okkur
einnig fellihaus á skurðgröfu sem
hann notaði til að fella 25 ára gamlar
15 metra háar aspir. Greinarnar
eru kurlaðar og bolunum flett. Frá
Ásgerði héldum við í Hellishóla
þar sem við snæddum kvöldverð
og gistum.
Að loknum morgunverði var
ekið að Múlakoti í Fljótshlíð þar
sem Hallur S. Björgvinsson tók
á móti okkur. Þar gengum við
hring í skóginum og Hallur sagði
okkur frá staðnum áður en við
ókum yfir að Tumastöðum. Á
Tumastöðum var frá 1944 rekin í
mörg ár stærsta gróðrarstöð landsins
á vegum Skógræktar ríkisins. Nú
er fræframleiðsla Emblu þar í
gróðurhúsi, frægarður sitkagrenis
og stiklingaræktun Skógræktinnar.
Frá Tumastöðum lá leiðin í
Landgræðsluna í Gunnarsholti
þar sem við áttum gott spjall
við Guðmund Halldórsson um
landgræðslu, beitarstýringu og
fleira. Hrönn Guðmundsdóttir leiddi
okkur svo í gegnum Hekluskóga
og fræddi okkur um gang mála þar.
Hekluskógar eru samstarfsverkefni
Skógræktarfélaga Árnesinga og
Rangæinga, Landgræðslusjóðs,
Suðurlandsskóga, Landgræðslu
ríkisins og Skógræktarinnar.
Það er óhætt að segja að árangur
verkefnisins sé stórkostlegur og
greinarhöfundur mælir með að fólk
leggi leið sína um svæðið til að sjá
með eigin augum.
Næsta stopp var í Þjórsárdal þar
sem okkur var sýnd viðarvinnsla
eftir öllum kúnstarinnar reglum.
Þar var verið að framleiða til dæmis
veggklæðningar, eldivið og kurl.
Ferðinni lauk á Laugarvatni
þar sem við snæddum grillaða
hamborgara í nýju fallegu viðarskýli,
svokölluðu bálskýli. Södd og sæl
héldum við heim á Vesturland eftir
viðburðaríka og fróðlega helgi.
Greinarhöfundur vill þakka
Guðmundi Sigurðssyni og öðrum
í stjórn Félags skógarbænda
á Vesturlandi kærlega fyrir
skemmtilega og vel skipulagða
ferð. Einnig vil ég þakka öllum
þeim frábæru Sunnlendingum sem
gáfu tíma sinn til að kynna okkur
skógarauðlindina á Suðurlandi.
Hjördís Geirdal
Skógarbændur á Vesturlandi kynna sér skógarauðlind
sunnlenskra skógarbænda
Jóhannes Sigurðsson segir frá aðstöðunni í Þjórsárdal.
Skógarbændur í halarófu svo þeir týnist ekki í skógunum á Suðurlandi. Kúluhúsin í Hrosshaga vekja athygli,
Grillað í Bálskýlinu á Laugarvatni.
Hekla fylgist spennt með hverju
spori skógræktenda.
Sigurður Jónsson sýnir greni gróður-
setningu með rýgresissáningu.
Digra Sigga að verki.