Bændablaðið - 26.09.2019, Blaðsíða 4

Bændablaðið | Fimmtudagur 26. september 20194
Veiðifélagið Strengur ehf. stefnir
að því að auðga líf massa Selár í
Vopnafirði með gróðursetningu
trjágróðurs meðfram ánni og
hrogna greftri. Auk þess fjármagnar
félagið samstarfsverkefni milli
Hafrannsóknastofnunar og
Imperial Colleges í London þar
sem lagt verður fé í að rannsaka
lífríki áa á Norðausturlandi.
Á kynningarfundi sem Veiði­
félagið Strengur stóð fyrir í veiðihúsi
félagsins við Selá í Vopnafirði kom
fram að til stendur að auka rannsóknir
á lífríki árinnar á næstu árum. Á
fundinum voru meðal annarra Gísli
Ásgeirsson, framkvæmdastjóri
veiðifélagsins Strengs, dr. Peter
S. Williams, tæknistjóri INEOS
Group, Else Möller, skógfræðingur
Vopnafjarðar hrepps, Guðni
Guðbergsson, sviðsstjóri deildar
ferskvatns fiska hjá Hafrannsókna­
stofnun, og Þór Steinarsson, sveitar­
stjóri Vopnafjarðarhrepps.
Breski auðmaðurinn Sir Jim
Ratcliffe hefur á undanförnum árum
keypt fjölda jarða á Norðausturlandi
og í Vopnafirði í gegnum Veiði­
félagið Streng ehf. Tilgangur
kaup anna, að sögn Ratcliffe, er
að eignast laxveiðiréttindi áa sem
fylgja jörðunum og verndun villtra
laxastofna í þeim.
Á fundinum kom fram að
Ratcliffe er mikill áhugamaður
um verndun Norður­Atlantshafs­
laxins og að hann vilji leggja sitt
fram til verndunar hans. Verndar­
áætlun áa á Norðausturlandi byggir
á áratugalangri sögu verndarstarfs
og þeim áherslum sem Strengur
hefur unnið eftir. Samkvæmt því
sem kom fram er stofni Norður­
Atlantshafslaxins ógnað og hefur
tegundinni hnignað hvarvetna á
norður hveli undanfarna áratugi. Í
verndaráætluninni er áhersla lögð
á varðveislu lands og vistkerfis
áa á Norðausturlandi og að við­
halda uppeldisstöðvum Norður­
Atlantshafslaxins á svæðinu.
Samstarf Hafró og
Imperial College
Peter S. Williams, tæknistjóri
INEOS Group, fór yfir hvernig
samstarfi Imperial College London
og Hafrannsóknastofnunar er
háttað og greindi frá mark miðum
rannsóknanna og hvernig þeim
verður háttað. Að rannsóknunum
koma tveir doktorsnemar, annar
með aðsetur á Íslandi og hinn
hjá Imperial College London.
Heildarfjárfesting rannsóknar­
áætlunarinnar er um 85 milljónir
króna á næstu þrem til fjórum
árum.
Segulmögnunarhlið
Samstarfsverkefni milli Haf­
rannsókna stofnunar og Imperial
Colleges felst meðal annars í að
merkja seiði í ánni og í útgöngu og
setja upp segulmögnunarhlið sem
fylgist með gangi laxins í ánni, við
útgöngu hans og þegar hann snýr
aftur í árnar. Fyrstu hliðin verða sett
niður 1. október næstkomandi og
þegar er búið að merkja einhverjar
þúsundir seiða.
Annað verkefni sem Strengur
ehf. hefur staðið fyrir í nokkur
ár í samstarfi við Hafrannsókna­
stofnun er hrognagröftur í ám
á Norðausturlandi og mun það
verkefni halda áfram.
Hrognagröftur
Guðni Guðbergsson, sviðsstjóri hjá
Hafrannsóknastofnun, lýsti því á
fundinum hvernig efla megi ár með
hrognagrefti og hvaða skilyrði þurfi
að vera til staðar áður en kemur að
hrognagrefti.
Tilgangurinn að auðga lífríkið
Á fundinum kom fram að Else Möller,
skógfræðingur hjá Vopnafjarðar­
hreppi, hefur verið ráðin í verkefni
hjá Streng ehf. til að kanna kosti
þess að græða land og planta trjám
meðfram Selá og hliðarám sem að
henni renna.
„Tilgangur verkefnisins er að
athuga hvort hægt sé að auðga lífríkið
í ánni með því að auka gróðurfarið við
bakka hennar og nokkurra hliðaráa.
Verkefnið felst ekki í að græða upp
samfelldan skóg því hugmyndin er
að rækta upp þyrpingar af gróðri í
mismunandi stærðum og eitthvað af
runnum á bökkum ánna. Með þessu
er ætlunin að styrkja og athuga hvort
aukinn gróður og skordýralíf efli
fæðuframboð og lífríki Selár.“
Else segir að um langtímaverkefni
sé að ræða. „Verkefnið er enn í
mótun. Í sumar var plantað út 800
plöntum, birki, lerki, gul­ og loðvíði
á tíu mismunandi stöðum hvað
varðar hæð frá sjávarmáli meðfram
efri hluta Selár og hliðarám hennar.
Tilgangur útplöntunarinnar í sumar
er meðal annars að sjá hversu hátt
yfir sjávarmáli lerki getur vaxið og
hversu vel birki dafnar á svæðinu.“
Ekki verið gert áður
Gísli Ásgeirsson hjá Veiðiklúbbnum
Streng ehf. segir að útplöntunin sé
ekki skógræktarverkefni í hefð­
bundnum skilningi heldur felist það
í að planta út trjáplöntum meðfram
Selá og hliðarám hennar og efla
lífmassa og frjóvga ána með laufi
og skordýrum.
Veiðiklúbburinn Strengur ehf.
fjármagnar verkefnið sem er enn á
byrjunarstigi og segir Gísli að um
sé að ræða einhverjar milljónir króna
sem lagðar verði í það á hverju ári
næstu árin.
„Verkefni af þessu tagi hefur ekki
verið prófað hér á landi áður þannig
að við rennum blint í sjóinn með
það og því fer fjármögnunin eftir
framvindu þess.“ /VH
FRÉTTIR
TORT
INNHEIMTA SLYSABÓTA
Átt þú rétt á
slysabótum?
Við hjálpum þér
HAFÐU SAMBAND 511 5008
Í þingsályktunartillögu þing manna
Framsóknarflokksins, sem hefur
verið lögð fyrir yfirstandandi
löggjafarþing, er gert ráð fyrir
að lögfestar verði reglur um að
skilgreind tengsl við Ísland séu
forsenda fyrir eignarhaldi á jörðum
hér á landi og að takmarkanir verði
á fjölda jarðeigna í eigu sama aðila.
Í tillögunni kemur fram að ríkis­
stjórninni verði falið að hrinda
í framkvæmd aðgerðaáætlun til
styrkingar á lagaumgjörð og reglum
um ráðstöfun og nýtingu auðlinda
á landi, ásamt aðgerðum til að
styrkja grundvöll til eftirfylgni slíkra
reglna. Aðgerðaáætlunin hafi það
að markmiði að tryggja eignarhald
landsmanna á jörðum á Íslandi,
ásamt því að skapa frekari tækifæri
til heilsársbúsetu í dreifbýli og
fjölbreyttrar sjálfbærrar landnýtingar
og matvælaframleiðslu í landinu.
Leyfisskyld jarðarkaup
Í aðgerðaráætluninni verði einnig
gert ráð fyrir að jarðarkaup verði
leyfisskyld með það að markmiði
að tryggja byggð í dreifbýli og halda
jörðum í landnýtingu. Varðandi
útfærslur á slíkum reglum yrði
litið meðal annars til norskrar og
danskrar fyrirmyndar, þannig að
hægt verði að vinna hlutlæg viðmið
sem fylgt verði við ákvarðanatöku
um leyfisveitingu.
Þá er meðal annars gert ráð fyrir að
í aðgerðaráætluninni sé hraðað gerð
leiðbeininga um flokkun landbúnaðar­
lands og mótaðar verði leiðir til að
skilgreina búsetu skilyrði í dreifbýli
í skipulagi.
Í tillögunni er gert ráð fyrir að
forsætisráðherra flytji Alþingi
skýrslu um fram gang áætlunar­
innar fyrir 1. febrúar 2021, en
flutnings menn tillögunnar eru þau
Líneik Anna Sævarsdóttir, Halla
Signý Kristjánsdóttir, Silja Dögg
Gunnars dóttir, Willum Þór Þórsson
og Þórarinn Ingi Pétursson.
/smh
Þingsályktunartillaga um ráðstöfun og nýtingu auðlinda á landi:
Eignarhald landsmanna
á jörðum verði tryggt
– jarðakaup verði leyfisskyld til að tryggja landnýtingu jarða
Fyrir Alþingi liggur þingsályktunartillaga frá þingmönnum Framsóknarflokksins
um eignarhald á jörðum.
Breski auðmaðurinn Sir Jim Ratcliffe og Veiðifélagið Strengur ehf.:
Kynna rannsóknir á lífríki og auðgun Selár
Else Möller skógfræðingur að setja niður plöntur. Mynd / Úr einkasafni
Richard Longden, samskiptastjóri INEOS Group, Bill Reid, viðskiptastjóri
INEOS Group, Michael Murphy, varaforseti Imperial College London, Guðni
Guðbergsson, sviðsstjóri deildar ferskvatnsfiska hjá Hafrannsóknastofnun,
dr. Rasmus Lauridsen, yfirmaður fiskveiðirannsókna hjá náttúruverndar­
samtökunum Game & Wildlife Conservation Trust, Else Möller, skógfræðingur
og verkefnastjóri á skógræktarsviði Vopnafjarðarhrepps, Gísli Ásgeirsson,
framkvæmdastjóri Veiðiklúbbsins Strengs, dr. Peter Williams tæknistjóri
INEOS Group, og Olivia Morris, doktorsnemi við Imperial College London.
Mynd / VH
Gísli Ásgeirsson, framkvæmdastjóri
veiðifélagsins Strengs ehf. Mynd / VH
Laxastiginn í efri hluta Selár fellur vel að landslaginu og opnar laxinum leið
að nýjum hrygningarslóðum ofar í ánni. Mynd / VH