Bændablaðið - 26.09.2019, Blaðsíða 30

Bændablaðið | Fimmtudagur 26. september 201930
LÍF&STARF
Guðmunda Tyrfingsdóttir, 87 ára bóndi í Lækjartúni í Ásahreppi, er hætt með kýrnar en er áfram með kálfa, sauðfé, hænur og hross:
Hefur bara komið á Vestfirðina á Íslandi, aldrei neitt
annað, hvað þá til Vestmannaeyja eða útlanda
Guðmunda Tyrfingsdóttir, bóndi
á bænum Lækjartúni í Ásahreppi,
er mögnuð kona sem kallar ekki
allt ömmu sína þegar um búskap
er að ræða. Hún er ein af tíu
systkinum, átta þeirra eru á lífi
í dag. Guðmunda, sem er 87 ára,
hefur alltaf búið ein með sínar
skepnur á bæ sínum, sem er í
Ásahreppi.
Tímamót urðu í lífi Guðmundu
í síðasta mánuði þegar hún seldi
kýrnar sínar níu og hætti þar með
mjólkur framleiðslu. Hún ætlar
að vera áfram með kálfa, kindur,
hænur og hross, eða á meðan
heilsan leyfir. Blaðamaður settist
niður með Guðmundu og fór yfir
það helsta með henni sem á hennar
daga hefur drifið í gegnum árin.
Tók við búskapnum 1978
Guðmunda er fædd á Herríðarhóli
í Ásahreppi en flutti síðan á fyrsta
ári sínu í Lækjartún með foreldrum
sínum. Hún tók við búskapnum af
þeim 1978.
„Það hefur alla tíð verið kúa­
búskapur á þessum bæ þangað til
núna. Ég sakna þess óskaplega að
geta ekki farið út í fjós og heilsað
upp á kýrnar mínar og mjólkað þær
en svona er þetta bara, lífið er alltaf
að taka einhverjum breytingum,“
segir Guðmunda og bætir við:
„Kýrnar hafa gefið mér mjög mikið
um ævina enda hef ég haft mitt
lifibrauð af þeim og yndi og ánægju,
þær eru dásamlegar skepnur.“
Kýr eru bráðgáfaðar
Guðmunda segir að kýr séu bráð­
gáfaðar ef það er talað við þær og
þannig látið að þeim, það hafi hún
margoft séð. Hún náði mjög góðum
árangri í mjólkurframleiðslu og var
búið hennar oft eitt af afurðahæstu
búum landsins.
„Ég vil færa mjólkurbúinu á
Selfossi kærar þakkir fyrir sam­
starfið í gegnum árin, þeir voru
alltaf með góða eftirlitsmenn, sem
reyndust mér vel,“ segir Guðmunda
og sömu sögu er að segja með
Fóðurblönduna, hún hefur alltaf
verslað við það fyrirtæki og líkað
vel.
Margir vilja jörðina
Guðmunda segist ekki hafa hugmynd
um hvað verði um jörðina hennar
þegar hennar dagar eru taldir.
„Það eru margir sem vilja fá
jörðina því þetta er stór og góð
jörð. Þegar foreldrar mínir fluttu
hingað bjuggu þau til að byrja
með í torfkofa en það breyttist svo.
Það var mjög gott að alast upp í
Ásahreppnum og þetta er góð sveit
með góðu fólki. Það var engin
vélvæðing fyrstu árin, sem ég man
eftir, það var bara notast við orf, ljá,
hrífur og farið um allt á hestum,“
segir Guðmunda. Eftir að hún hóf
búskap var hún oft með ungling í
sveit og nokkrar vinnukonur frá
útlöndum hafa verið hjá henni, m.a.
frá Þýskalandi og Frakklandi.
Hitaveitan breytti öllu
Guðmunda hefur upplifað miklar
breytingar á öllu frá því að hún var
barn og til dagsins í dag.
„Þetta er bara allt önnur veröld,
það hefur svo mikið breyst. Fyrst
vil ég nefna símann og rafmagnið
en mesta breytingin var þegar við
fengum hitaveitu, það er engin hætta
á að það kvikni í út frá henni og hún
er þægileg.“
Þrátt fyrir að Guðmunda sé hætt með kýrnar þá er hún enn með nokkra kálfa í fjósinu, auk þess að eiga kindur, nokkra hesta og hænur. Mynd / Magnús Hlynur Hreiðarsson
Guðmunda og systkini hennar, átta þeirra eru á lífi í dag. Hún er lengst til hægri sitjandi. Mynd / Úr einkasafni Guðmundu
Guðmunda Tyrfingsdóttir, 87 ára bóndi á bænum Lækjartún í Ásahreppi,
sem líður hvergi annars staðar eins vel og heima í sveitinni. Mynd / MHH