Bændablaðið - 26.09.2019, Blaðsíða 18

Bændablaðið | Fimmtudagur 26. september 201918
Samráðshópur um endurskoðun
búvörusamninga hefur skilað
tillögum til sjávarútvegs- og
landbúnaðarráðherra um endur-
skoðun á samningi um starfs-
skilyrði garðyrkju bænda. Þar
er meðal annars lagt til að bein-
greiðslur nái til allra tegunda sem
eru í ræktun á Íslandi.
Í skýrslunni kemur fram að í
kjölfar búvörusamninga árið 2002
– þar sem í fyrsta skipti hafi verið
gerður samningur við garðyrkjuna –
hafi verið teknar upp beingreiðslur
fyrir tómata, gúrkur og paprikur;
tegundir sem ræktaðar eru með
raflýsingu í gróðurhúsum. Um leið
var tollvernd þessara tegunda felld
niður. Garðyrkja á Íslandi er stunduð
bæði í innirækt í gróðurhúsum en
einnig í útirækt en samningurinn
hefur frá upphafi takmarkast við
beingreiðslur vegna inniræktar
á áðurnefndum tegundum, auk
niðurgreiðslu á kostnaði við flutning
og dreifingu raforku. Útiræktun
hefur því ekki fengið beinan
stuðning, en óbeinn stuðningur er
við tilteknar tegundir með tollvernd
á meðan viðkomandi tegundir eru
á innlendum markaði. Frá 2017
hafa garðyrkjubændum boðist
jarðræktarstyrkir fyrir útirækt sína
en þar er um takmarkaða fjármuni
að ræða ár hvert.
Telur samráðshópurinn að
endurskoða þurfi hvernig bein­
greiðslum er beitt og leggur til að
þær nái til allra tegunda grænmetis
sem ræktaðar eru á Íslandi –
óeðlilegt sé að gera greinarmun
þar á.
Hlutfall innlendrar
framleiðslu lækkar
Í tillögum samráðshópsins kemur
fram að helstu áskoranirnar í að
efla og bæta starfsskilyrði greinar­
innar felist í að auka á ný hlutdeild
innlendrar framleiðslu á markaði.
Í skýrslunni kemur fram að hún
hefur almennt farið halloka á
undanförnum árum í samkeppninni
við innflutt grænmeti. Þannig hefur
hlutfall þeirrar innlendu framleiðslu
sem fer á innanlandsmarkað fallið
um 23 prósent á tímabilinu frá 2010
til 2018, úr 75 prósentum niður í
52 prósent. Af þeim tegundum sem
njóta beingreiðslna er það aðeins
í gúrkuframleiðslunni sem tekist
hefur að halda í markaðshlutdeildina
á tímabilinu frá 2007 til 2018,
en þar er innlenda framleiðslan
markaðsráðandi. Markaður þessara
þriggja tegunda hefur stækkað um
21 til 29 prósent á þessu tímabili, en
hlutfall innlendrar tómataframleiðslu
hefur fallið úr 74 prósentum niður í
44 prósent og paprikuframleiðslan
úr 14 prósentum í 11 prósent.
Í annarri innlendri grænmetis­
framleiðslu hefur orðið svipuð
þróun, fyrir utan salatframleiðsluna
þar sem hlutfallið hefur aukist.
Nýting sóknarfæra og
markvissar aðgerðir
Mikil sóknarfæri eru talin felast
í aukinni grænmetisframleiðslu
á Íslandi og leggur samráðs­
hópurinn til að efla þurfi íslenska
grænmetisframleiðslu og segir
sterk rök fyrir því; bæði út
frá umhverfislegum ávinningi
og markmiðum stjórnvalda í
loftslagsmálum en ekki síður út
frá lýðheilsusjónarmiðum.
Er lagt til að farið verði í
markvissar aðgerðir til að efla
ræktun á fleiri tegundum grænmetis
þar sem mikil sóknarfæri séu til
staðar í greininni. Er í því sambandi
nefndir möguleikar í svokallaðri
hilluræktun (e. vertical farming),
þörungarækt, baunarækt, berjarækt
og framleiðslu jurta sem nýta megi
til iðnaðarframleiðslu. Þá þurfi að
laga reglukerfi beingreiðslna, þar
sem litlar gúrkur og litlar paprikur
flokkast ekki sem tegundir sem eigi
kost á beingreiðslum.
Varðandi útiræktað grænmeti er
talið nauðsynlegt að ráðist verði í að
styrkja verulega rekstrarumhverfi
fyrir slíka ræktun. Er lagt til að
greiðslur vegna útiræktunar
til manneldis verði hækkaðar
verulega og að gerð verði gangskör
í skráningu og söfnum upplýsinga
í sameiginlegan gagnagrunn.
Undir útirækt fellur ræktun til
manneldis sem fer fram utandyra
meirihluta ræktunartímans, svo
sem kartöflur, gulrófur, gulrætur,
hvítkál, blómkál, sellerí og hluti
berjaræktunar.
Endurskoðun
raforkumála og tollverndar
Varðandi raforkumál leggur
samráðs hópurinn til að grunnur
og fyrirkomulag gjaldskrár
raforkudreifingar verði endur­
skoðaður með tilliti til kostnaðar
við tengingu og það magn sem
viðkomandi garðyrkjustöð kaupir.
Markvisst verði unnið að því að
sameina tekjumörk dreifbýlis og
þéttbýlis og að dreifingarkostnaður
taki að hluta mið af magni orkunnar
sem keypt er. Endurskoðunin verði
til að lágmarks tilfærslur þurfi til
niðurgreiðslu.
Varðandi tollvernd tekur
hópurinn ekki afstöðu til þess hvort
horfið verði frá þeirri vernd sem
þegar er til staðar, að minnsta kosti
ekki á meðan útfærsla hennar getur
ekki tryggt að innlend framleiðsla
geti staðið sterk gagnvart hlutdeild
á markaði. Tollverndin hafi rýrnað
verulega að raungildi og fjárhæðir
ekki tekið verðlagsbreytingum
og því telur hópurinn mikilvægt
að skoða fyrirkomulag hennar og
raunverulegt verðmæti.
Þá sé eðlilegt að farið verði yfir
tollflokkun garðyrkjuafurða og hún
endurskoðuð eftir atvikum. /smh
HROSS&HESTAMENNSKA
Vík í Mýrdal er vaxandi bær í fallegu umhverfi
Mýrdalshreppur er vaxandi 700 manna sveitarfélag.
Síðastliðin tvö á hefur íbúafjölgun á landinu verið mest
í Mýrdalshreppi á landsvísu. Í Vík er öll almenn þjónusta
svo sem leik-, grunn - og tónskóli, heilsugæsla, dvalar- og
hjúkrunarheimili og góð aðstaða til íþróttaiðkunar.
Náttúrufegurð er rómuð í Vík og nágrenni og samgöngur
greiðar allt árið. Sutt í góðar göngu- og hjólaleiðir,
paradís fyrir útivistarfólk. Ferðaþjónusta er öflug og
vaxandi í sveitarfélaginu og fjölbreyttir möguleikar á því
sviði fyrir fólk með ferskar hugmyndir. Það er margt að
gerast á svæðinu og er Vík því áhugaverður staður fyrir
öflugt og dugmikið fólk.
Leikskólinn
Mánaland
óskar eftir leikskólakennara til starfa
Leikskólinn er tveggja deilda leikskóli í Vík í Mýrdal og er fyrir börn
á aldrinum 1-5 ára. Mánaland vinnur að því að verða heilsueflandi
leikskóli sem er verkefni á vegum Landlæknisembættisins. Við
leggjum mikla áherslu á holla og góða næringu auk góðrar
almennrar lýðheilsu. Við vinnum einnig með ART og erum með
Vináttuverkefnið Blæ á báðum deildum leikskólans. Leikskólinn okkar er í sífelldri þróun og leitum við
að leikskólakennara sem er tilbúinn til að ganga í liðið okkar og þróa starfið enn meira ásamt því að
vera hluti af samfélaginu okkar.
Við leitum að leikskólakennurum til starfa á báðum deildum leikskólans. Ef ekki fæst leikskólakennari til
starfa verður ráðinn leiðbeinandi eða starfsmaður með aðra uppeldismenntun.
Við bjóðum upp á:
• Húsnæðishlunnindi
• Að verða hluti af ungu, áhugasömu og faglegu vinnuumhverfi sem er í stöðugri þróun.
• Tækifæri til að taka þátt í að þróa leikskólastarfið.
• Tækifæri til að kenna börnum leikni og að upplifa gleði.
• Tækifæri til símenntunar.
• Skemmitlegan vinnustað.
Frekari upplýsingar um starfið:
Laun eru samkvæmt samningi Sambands íslenskra sveitarfélaga og KÍ v/Félags leikskólakennara.
Leiðbeinendur falla undir kjarasamninga Sambands íslenskra sveitarfélaga og Foss.
Starfshlutfall: 70% til 100%
Um framtíðarstarf er að ræða og æskilegt að viðkomandi geti hafið störf sem fyrst.
Karlar jafnt sem konur eru hvattir til að sækja um starfið.
Umsóknarfrestur til 15. október 2019
Nánari upplýsingar um starfið veitir Bergný Ösp Sigurðardóttir í síma 487–1241 og tölvupósti bergny@vik.is.
Umsóknir ásamt ferilskrá, meðmælendur og afrit af leyfisbréfi auk sakavottorðs má senda inn hér:
http://manaland.leikskolinn.is/Upplysingar/Starfsumsokn
Sameiginlegur fundur stjórna
Félags kjúklingabænda og Félags
eggjabænda, sem haldinn var á
Hótel Sögu i Reykjavík fimmtu-
daginn 12. september 2019, lýsir
yfir þungum áhyggjum vegna
þeirrar alvarlegu stöðu sem
komin er upp í alifuglabúskap á
Íslandi. Ástæðan er Gumboro-
veira sem greindist nylega á einu
kjúklingabúi.
Brigitte Brugger, dýralæknir
alifuglasjúkdóma, mætti á fundinn
og upplýsti bændur um stöðuna og
hvaða möguleikar eru til að útrýma
þessum sjúkdómi ef mögulegt er.
Bændur hafa miklar áhyggjur
af stöðu mála og vona að öllum
tiltækum ráðum verði beitt til að
koma í veg fyrir frekari útbreiðslu.
Fundurinn lýsir ánægju með að
stjórnvöld hafi gripið til aðgerða
á grundvelli laga nr. 25/1993 um
dýrasjúkdóma, til að freista þess
að ráða niðurlögum sjúkdómsins
á búinu. Einnig til að fyrirbyggja
frekari útbreiðslu og koma þannig
í veg fyrir að sjúkdómurinn verði
landlægur. Í yfirlýsingunni segir að
það sé gríðarlega mikilvægt fyrir
búgreinina og íslenskan landbúnað
í heild að svo megi verða.
Stjórnir búgreinafélaganna hvetja
stjómvöld til að láta hvergi staðar
numið fyrr en sjúk dómnum hefur
verið útrýmt að fullu. Einnig að
framkvæmd og greiðsla kostnaðar
vegna nauðsynlegra aðgerða fari
fram samkvæmt lögum nr. 25/1993
um dýrasjúkdóma og varnir gegn
þeim.
Samkvæmt upplýsingum frá
Félagi eggja­ og kjúklinga bænda
hefur engin skýring fundist á
hvernig smit barst inn á umrætt
bú. Ljóst sé þó að smitið hafi ekki
borist þangað með frjóvguðum
eggjum.
Greint var frá smitinu í tilkynn­
ingu frá MAST 23. ágúst. Þar sagði
m.a.:
Veirusjúkdómarnir Gumboro
veiki og innlyksa lifrarbólga hafa
greinst í kjúklingum á Rangárbúinu
á Hólavöllum í Landsveit. Matvæla­
stofnun hefur sett búið í einangrun
með það að markmiði að útrýma
sjúkdómunum áður en þeir ná fót­
festu hérlendis.
Grunur um smitsjúkdóm vaknaði
eftir veikindi og aukin dauðs föll
á búinu í lok júlí og þá tilkynnti
Reykjagarður hf. málið til Matvæla­
stofnunar.
Stofnunin setti flutningsbann á
búið og upplýsti aðila sem tengdust
búinu og alifuglabændur um málið.
Allir flutningar til og frá búinu eru
bannaðir nema með sérstöku leyfi
stofnunarinnar.
Veikir fuglar greindust með bæði
innlyksa lifrarbólgu og Gumboro­
veiki. Veiru sjúkdómarnir voru
stað festir með blóðrannsókn og
krufningu. Þeir eru tilkynningaskyldir
til Matvælastofnunar. /HKr.
Félög kjúklinga- og eggjabænda:
Lýsa þungum áhyggjum vegna Gumboro-veiru
Litið er mjög alvarlegum augum
á að Gumboro-veira hafi fundist í
íslensku kjúklingabúi. Ekki er vitað
um hvernig veiran barst í búið en öll
áhersla er nú lögð á að koma í veg
fyrir að veiran breiðist út.
Tillögur um endurskoðun á starfsskilyrðum garðyrkjubænda:
Lagt til að beingreiðslur nái til allra tegunda grænmetis
– Nýta þarf sóknarfæri með markvissum aðgerðum
Samráðshópurinn telur nauðsynlegt að ráðist verði í að styrkja verulega
rekstrarumhverfi fyrir útiræktun grænmetis. Frá Garðyrkjustöð Sigrúnar
á Flúðum. Mynd / smh
FRÉTTIR