Bændablaðið - 10.10.2019, Blaðsíða 45

Bændablaðið | Fimmtudagur 10. október 2019 45
Seinni part júnímánaðar var haldin
ráðstefna á vegum grasræktar­
samtaka Evrópu (EGF) og
Sambands plöntukynbótamanna í
Evrópu (Eucarpia) og var þetta í
fyrsta skipti sem þessi samtök halda
sameigin lega ráðstefnu. Ráðstefnan
var haldin í Zürich í Sviss. Tveir
þátttakendur voru frá Íslandi,
Guðni Þorvaldsson og Þóroddur
Sveinsson, báðir starfsmenn
Landbúnaðarháskóla Íslands.
Fræblöndur í tún
Svisslendingar eru þekktir fyrir að
nota blöndu mismunandi tegunda í
sinni grasrækt og jafnan eru bæði
grastegundir og smárategundir í
blöndunum. Það kom því ekki á
óvart að töluvert væri fjallað um
tegundablöndur á ráðstefnunni.
Þeir leggja áherslu á að hafa í
sömu blöndunni tegundir með ólíka
vaxtarkúrfu og mismunandi rótar­
dýpt. Sumar tegundir blöndunnar
leggja þá meira að mörkum fyrri hluta
sprettutímans og aðrar seinni hlutann.
Mismunandi rótardýpt gerir túninu
kleift að sækja næringar­
efni í breytilega dýpt. Þá
eiga mismunandi tegundir
að tryggja gott fóðurgildi
og meira þol gegn illgresi,
sjúkdómum og öðrum
skaðvöldum. Smárinn á
einnig að leggja til nitur í
samstarfið. Tilraunir hafa
einnig leitt í ljós að það
getur verið ávinningur
af því að hafa fleiri en
eitt yrki af sömu tegund
í blöndunum. Þá draga
blöndur úr sveiflum í
upp skeru. Einnig hafa
menn verið að prófa
tegundir sem ekki hafa
verið notaðar í tún áður
t.d. selgresi.
Plöntukynbætur
Plöntukynbætur fengu einnig mikið
rými á ráðstefnunni. Í plöntu kyn­
bótum fer mikill tími í að meta hina
ýmsu eiginleika plantnanna sem
verið er að vinna með því oft er
verið að bera saman mikinn fjölda
einstaklinga. Á seinni árum hafa
menn í auknum mæli reynt að nýta
sér myndavélar, ljós af mismunandi
bylgjulengd, hitamyndavélar, leysi­
geisla og fleira til að framkvæma
þessar mælingar. Oft eru notaðir
drónar til að bera þessi tæki og koma
þeim í rétta hæð eða þá að tækin renna
á sérstökum brautum eða vírum yfir
gróðrinum. Þessu fylgir mikil tækni­
og hugbúnaðarvinna. Þessi tækni
nýtist einnig við mat og mælingar
á tilraunareitum. Annað sem menn
hugsa mikið um í plöntukynbótum er
erfða mengja úrval þar sem menn leita
að lykiláhrifavöldum í genameng­
inu og nýta sér þá þekkingu við
úrvalið. Þetta er komið mun lengra
í kornkynbótum en kynbótum á
grösum.
Fjölþætt hlutverk graslendis
Nokkuð var rætt um fjölþætt hlut­
verk graslendis, að hlutverk þess sé
ekki eingöngu að framleiða fóður
heldur gegnir það einnig mikilvægu
umhverfishlutverki. Graslendi getur
bundið mikið kolefni á meðan það
er ekki rofið en þegar landið er
plægt gengur á kolefnisforðann.
Graslendi heldur vel í næringarefni
jarðvegsins og lítið skolast niður í
gegnum hann nema að notaðir séu
mjög háir skammtar af áburði þannig
að grösin ná ekki að taka hann allan
upp. Þá var rætt um vörn graslendis
gegn vind­ og vatnsrofi. Rætt var um
mikilvægi þess að lágmarka losun
gróðurhúsalofttegunda frá túnum, t.d.
með réttri meðhöndlun og dreifingu
búfjáráburðar og tilbúins áburðar.
Í Danmörku hafa menn hannað
búnað sem nemur hversu mikill
smári er í túnunum og hafa tengt
hann við áburðardreifara þannig að
skammtar af nituráburði minnka
eftir því sem smárinn í túnunum er
meiri. Þeir telja hæfilegt að minnka
niturskammtinn um 3 kg N/ha fyrir
hverja prósentueiningu sem smárinn
eykst.
Þurrkar
Eftir erfitt þurrkasumar í Evrópu á
síðasta ári eru menn uppteknir af þessu
vandamáli. Menn velta fyrir sér hvort
hægt sé að auka nýtingu vatnsforðans
með t.d. tegundavali og einnig eru
gerðar tilraunir með vökvun. Reynt
er að kynbæta nytjajurtir með aukið
þurrkþol í huga og rannsóknir á rótum
og rótarvexti eru í gangi. Þá voru
kynntar rannsóknir á samspili gróðurs,
jarðvegs, áburðar og jarðvegslífvera.
Varnir plantna í samkeppni
Návörn (allelopathy) var einnig til
umræðu eins og stundum áður. í
þessu felst að plöntur geta gefið frá
sér efni sem skaða aðrar plöntur, þetta
er nokkurs konar vopn í samkeppni
við aðrar tegundir. Þessi efni geta
komið frá rótum, blöðum, stönglum
og blómum. Menn hafa m.a. áhuga
á að nýta þetta í baráttu við illgresi
en það krefst mikillar þekkingar svo
nytjaplönturnar hljóti ekki skaða af.
Guðni Þorvaldsson
Grasræktarsamtök Evrópu (EGF) og Samband plöntukynbótamanna í Evrópu
(Eucarpia) héldu í fyrsta skipti sameiginlega ráðstefnu í Sviss í sumar.
Tæki sem framkvæmir alls konar mælingar á
gróðri, það er hengt á vírinn milli mastranna á
myndinni fyrir ofan.
Úr fyrirlestrarsal á ráðstefnunni.
LANDBÚNAÐARHÁSKÓLI ÍSLANDS
Grasræktarráðstefna á vegum EGF og Eucarpia
Þátttakendurnir á ráðstefnunni í í Zürich í sumar.
Þegar velja skal vinnuvéla- og landbúnaðar-
dekk skipta gæði, ending og áreiðanleiki
höfuðmáli.
Maxam dekkin eru hagkvæmur kostur
og hafa reynst vel við krefjandi aðstæður.
Gerðu kröfur — hafðu samband við sölumenn
okkar í síma 590 5280 og kynntu þér kosti
Maxam dekkjanna.
KLETTUR / SALA OG ÞJÓNUSTA / KLETTAGARÐAR 8-10 / 104 REYKJAVÍK / 590 5100 / klettur.is
Hagkvæm
dekk fyrir
alvöru kröfur