Bændablaðið - 10.10.2019, Blaðsíða 44

Bændablaðið | Fimmtudagur 10. október 201944
Á dögunum birti Fréttablaðið
grein eftir Þórólf Matthíasson,
prófessor í hagfræði við Háskóla
Íslands. Greinin ber heitið „Af
kolefnisfótspori sauðfjárræktar
á Íslandi“. Í greininni ber
Þórólfur saman kolefnislosun
sauðfjárræktar á Íslandi og Nýja-
Sjálandi.
Þórólfur byggir grein sína á
tveimur meginheimildum. Annars
vegar niðurstöðum úr skýrslu
sem unnin var fyrir Landssamtök
sauðfjárbænda (LS), þar sem fram
kemur að losun sé 28,6 kg CO2-
ígilda/kg lambakjöts. Hins vegar
vitnar Þórólfur í aðrar heimildir
(sem ekki er getið) þar sem fram
kemur að losun á nýsjálenskum
búum sé 19 kg CO2-ígilda/kg og
bætir við það 4 kg CO2-ígilda/kg
vegna flutninga frá Nýja-Sjálandi til
Evrópu. Niðurstaða Þórólfs er sú að
færa megi rök fyrir því að með því
að leggja af sauðfjárrækt á Íslandi
og flytja inn lambakjöt frá Nýja-
Sjálandi megi draga verulega úr
losun CO2-ígilda. Samanburður milli
landa á losun CO2-ígilda/kg getur
verið flókinn. Bera þarf saman þær
forsendur sem útreikningar byggja á
og þannig tryggja að verið sé að bera
saman sambærilega hluti.
Íslenska heimildin byggir á
niðurstöðum líkans en ekki á
raungögnum
Íslenska heimildin í útreikningum
Þórólfs byggir á niðurstöðum líkans
sem unnið var af Environice fyrir
LS. Líkanið metur heildarlosun
íslenskrar sauðfjárræktar, innan
bús, mælt í kg CO2-ígilda.
Heildarlosuninni er síðan deilt á
heildarframleiðslu kindakjöts á
hverju ári. Þannig fæst að losunin
er 28,6 kg CO2-ígilda/kg árið 2015.
Þetta er í fyrsta skiptið sem unnin
er greining á losun CO2-ígilda í
íslenskri sauðfjárrækt. Niðurstaðan
gefur okkur góða mynd af stöðunni
hér á landi en þörf er á því að auka
þekkingu á þessu sviði og gera
útreikninga sem byggja á rauntölum.
Heimild fyrir losun í Nýja-
Sjálandi ekki sambærileg
Sú heimild sem Þórólfur styðst við
heitir „A Greenhouse Gas Footprint
Study for Exported New Zealand
Lamb (Ledgard o.fl, 2010)“. Ef
hún er skoðuð kemur strax í ljós
að forsendur og framsetning á
niðurstöðum er ekki sambærileg
við það sem gert er í skýrslu
Environice. Hér er ekki á neinn
hátt verið að gagnrýna niðurstöður
þessara heimilda, heldur það að
aðferðafræðin og framsetning á
niðurstöðum eru ólíkar og ekki
samanburðarhæfar.
Hér á eftir koma nokkur dæmi um
það misræmi sem er milli þessara
heimilda sem gerir það að verkum að
ekki er hægt að nota niðurstöðurnar
í beinum samanburði. Þess ber að
geta að mismunur í framsetningu
og útreikningum hefur bæði áhrif
til þess að draga úr og auka mun á
útreiknaðri losun.
• Notaðar eru ólíkar aðferðir
til að meta losun frá iðra-
gerjun. Ledgard o.fl. (2010)
notar aðra stuðla en gert
er í skýrslu Environice
og notað er í alþjóðlegu
bókhaldi fyrir kolefnislosun
vegna metanmyndunar í
meltingarfærum sauðfjár.
• Heildarlosun sauðfjárræktar í
grein Ledgard o.fl. (2010) er
skipt niður á þær afurðir sem
til verða við framleiðsluna.
Þannig dreifist hluti losunar
á ull, innmat, gærur, kjöt og
lífdýr. Í skýrslu Environice er
þetta ekki gert með sama hætti
heldur er allri losun af völdum
sauðfjár dreift á heildarmagn
kindakjöts.
• Rannsókn Ledgard o.fl. (2010)
nær yfir heildarlosun frá búi
til neytanda í Bretlandi, þar á
meðal kostnaður við slátrun,
vinnslu og flutninga. Enda var
þessi rannsókn framkvæmd
beinlínis til að bregðast við
gagnrýni varðandi innflutning
á kjöti frá Nýja-Sjálandi til
Bretlands. Þess ber að geta að
rannsóknin var m.a. kostuð af
Samtökum kjötframleiðenda í
Nýja-Sjálandi (Meat Industry
Association).
• Niðurstöður Ledgard o.fl.
(2010) miða við kjöt án beins
en í skýrslu Environice er miðað
við fallþunga (kjöt með beini).
Þar sem forsendur útreikninga
sem birtir voru í grein Þórólfs
Mattíassonar eru ekki sambærilegar
þá verður að taka niðurstöðum hans
með fyrirvara. Um slík vinnubrögð
eftirlæt ég öðrum að dæma um.
Baráttan í loftslagsmálum er
unnin samhliða því að hver bóndi
gerir betur í sínum búrekstri.
Bætir nýtingu aðfanga og eykur
afurðasemi búfjár. Það verkefni
ætla íslenskir sauðfjárbændur að
takast á við. Við skorumst ekki
undan samanburði við erlenda
framleiðsluhætti – En köllum eftir
því að slíkur samanburður sé unninn
með faglegum, sanngjörnum hætti.
Unnsteinn Snorri Snorrason
framkvæmdastjóri
Landssamtaka sauðfjárbænda
Heimildir:
Clune, S., Crossin, E. &
Verghese, K. Systematic
review of greenhouse gas
emissions for different fresh
food categories. J. Clean.
Prod. 140, 766–783 (2017).
Environice. (2017). Losun
gróðurhúsalofttegunda frá
sauðfjárbúum á Íslandi og
aðgerðir til að draga úr
losun. Sótt af https://www.
environice.is/wp-content/
uploads/2018/01/GHL-
saudfeEnvironice-LOKA.pdf
Loftslagssamningur
Sameinuðu þjóðanna
(2016)(a): Report on the
individual review of the
report upon expiration of
the additional period for
fulfilling commitments
(true-up period) for the first
commitment period of the
Kyoto Protocol of Iceland.
Sótt af http://unfccc.int/
resource/docs/2016/tpr/isl.
pdf.

Unnsteinn Snorri Snorrason
framkvæmdastjóri
Landssamtaka sauðfjárbænda
unnsteinn@bondi.is
Rangar ályktanir prófessors um kolefnislosun
íslenskrar sauðfjárræktar
Helstu uppsprettur gróðurhúsalofttegunda, bindingarleiðir og ferlar í vistkerfum nýttum til landbúnaðar. Innan rauðu
línanna er losun á glaðlofti og metani frá landbúnaði, sem talin er fram undir landbúnaðargeiranum og heyrir undir
skuldbindingar Íslands í loftslagsmálum. Innan bláu línanna er losun (aðallega koldíoxíðs) vegna LULUCF sem
heyrir að takmörkuðu leyti undir skuldbindingar Íslands. Koldíoxíðlosun vegna eldsneytisbrennslu dráttarvéla er
hér utan bæði rauðu og bláu línanna. Þessi losun er talin fram undir orkugeiranum og heyrir undir skuldbindingar
Íslands í loftslagsmálum.
䘀礀爀椀爀 戀渀搀甀爀
䠀︀爀يح猀琀椀搀氀甀爀
䠀䐀 㘀⼀㄀㘀
䠀︀爀يح猀琀椀搀氀甀爀
䬀 㜀
刀礀欀猀甀最甀爀
一吀 ㈀㔀
匀瀀愀爀
䬀䴀 㜀　⼀㈀　
唀洀戀漀 漀最 ︀樀渀甀猀琀愀
Hvar auglýsir þú?
Sími 563 0300 / Netfang: bbl@bondi.is / bbl.is
29,5%
landsmanna lesa
Bændablaðið
Lestur Bændablaðsins: BÆNDABLAÐIÐ ER GEFIÐ ÚT Í 32 ÞÚSUND
EINTÖKUM Á TVEGGJA VIKNA FRESTI
20,4%
45,6%
á landsbyggðinniá höfuðborgarsvæðinu
29,5%
landsmanna lesa
Bændablaðið
Heimild: Prentmiðlakönnun Gallup, okt.-des. 2018. Aldur 12-80 ára.
Bænda
bbl.is Facebook