Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.09.1995, Side 18

Molar til meltingar
egar þetta er ritað í
byrjun september eru
fréttir af fjárlagagerð ekki
sem áreiðanlegastar, utan
það eitt að ríkisstjórnin
haldi fast við þá fyrirætlun
að halda fjárlagahalla í
fjórum milijörðum. Við
vitum hins vegar vel að til
þess að svo megi verða þarf
einhvers staðar aukið að-
hald eða niðurskurð hvort
sem menn vilja nú kalla
það. Við vitum jafnvel að
heilbrigðis- og trygginga-
mál taka yfir 40% útgjalda
fjárlaga sem þýðir það að
eðlilega er til þess mála-
flokks horft, þegar hugað er
að aðhaldi við fjárlagagerð.
Ýmsar hugmyndir munu
uppi í ráðuneyti heilbrigð-
is- og tryggingamála hvar
helzt megi draga úr út-
gjöldum og áreiðanlega er
það ekki auðvelt verk mið-
að við eðli þessara mála
allra.
Hér er því í lengstu lög
treyst að ekki verði neitt
það gert er skerði hag okkar
fólks sem á tryggingabæt-
umar að sem sitt eina eða
aðallifibrauð, enda væri
það illt verk miðað við það
tekjustig sem þetta fólk er
á. Það væri heldur ekki gott
upphaf að endurskoðun
þeirri á tryggingalöggjöf-
inni sem nú stendur fyrir
dyrum, ef einhver skjót-
ræðisákvörðun yrði nú tek-
in, sem gengi þvert á það
að jafna lífskjör þessa hóps
og bæta hlut hinna lakast
settu. Ýrnsar hugmyndir
sem heyrzt hafa gætu til
þessa bent en því einfald-
lega ekki trúað að sannar
séu.
Það eru mörg samofin
atriði sem til greina koma
varðandi almenn lífskjör
öryrkja og sé að einu sótt
þá segir það strax til sín.
Meðal þessara atriða
eru bifreiðakaupa-
styrkir til öryrkja sem hafa
reynzt mörgum mjög
dýrmætir og raunar oftast
gert öryrkjum kleift að
eignast bifreið, sem í svo
mörgu mikilvægu hefur
haft hin jákvæðustu áhrif á
allt lífsmunstur þeirra.
Þessir styrkir hafa því mið-
ur, vegna ónógra fjárveit-
inga undanfarin ár, ekki náð
að halda verðgildi sínu m.a.
hefur svo verið síðustu tvö
ár að þeir hafa staðið í stað
að krónutölu þrátt fyrir
verulega hækkun bifreiða-
verðs. Hins vegar hefur
fjöldi styrkveitinga haldið
sér að fullu. Nú hlerum við
að fjárveiting til bifreiða-
kaupastyrkja verði veru-
lega lækkuð, svo hvoru
tveggja gerist: upphæðir
verða þá ugglaust enn
óbreyttar og það sem er þó
enn alvarlegra að styrk-
veitingum hlýtur að stór-
fækka. Við bíðum og sjáum
hvað setur, en ofurljóst er
okkur hér að hver slík
skerðing á fengnum rétt-
indum er alvarleg fyrir þá
sem verða fyrir henni.
Nefnd sú sem úthlutar
styrkjum verður ekki ofsæl
af verki sínu, fari svo fram
sem horfir, en þar er valinn
maður í hverju rúmi og
vinnubrögð öll til mikillar
fyrirmyndar. Ugglaust
munu þeir ágætu menn,
sem þar um véla, leita
þeirra lausna sem heilla-
drýgstar teljast, en auðvelt
verður það ekki, ef fjöldi
styrkja verður svo verulega
skertur, sem ýmislegt bend-
ir nú til.
Alltaf öðru hvoru kem-
ur hingað fólk sem
ber fram kvartanir sínar út
af framkvæmd svokallaðrar
sjúklingatryggingar eða
'‘Karvelslaga” s.s. mér er
tamast að kalla þessa rétt-
arbót, enda Karvel frum-
kvöðull þess máls og hefur
fylgt því eftir af fullum
krafti. Ekki skal lagasetn-
ingin rakin hér, en það eitt
sagt, að vistun þessa
ákvæðis í slysatrygginga-
kaflanum olli því að
öryrkjar áttu ekki sjálfgef-
inn, ótvíræðan rétt til bóta
úr sjúklingatryggingu, svo
sem þó var fyrst og fremst
ætlast til með lagasetning-
unni. Ur því var þó sem
betur fer bætt með dyggri
aðstoð þáv. tryggingaráð-
herra Sighvats Björgvins-
sonar og Daggar Pálsdóttur
ráðuneytisfulltrúa. En engu
að síður hafa hér komið
dæmi sem kalla á spuming-
ar um það, hvort ekki sé
öllum ljóst, sem um fjalla í
Tryggingastofnun hvaða
rétt öryrkjar ótvírætt eiga
nú. Til að taka af tvímæli
öll var skrifað héðan til
ráðuneytis tryggingamála
og það hefur nú beðið
Tryggingastofnun ríkisins
um skýrslu um framkvæmd
sjúklingatryggingar nú.
Verður fróðlegt að sjá hvað
hún leiðir í ljós, enda fyrir-
heit af hálfu ráðuneytis, að
við hér fáum vel að fylgjast
með framvindu allri. Aðal-
atriðið er, að öll vafaatriði
séu úr sögunni og viður-
kenndur verði að fullu í
framkvæmd ótvíræður rétt-
ur öryrkja til bóta sjúkl-
ingatryggingar.
Með haustdögum
verður hafizt handa
á ný með vinnu að stefnu-
skrá bandalagsins, verkefni
sem Emil Thóroddsen
framkvæmdastjóri Gigt-
arfélagsins stýrir af rögg-
semi. Að þessu verki koma
fulltrúar allra okkar félaga
auk formanns og varafor-
manns sem ásamt Emil eru
í stefnuskrámefnd svo og
starfsmenn bandalagsins.
Væntanlega munu svo
áherzluatriði stefnuskrár-
innar eða drög að þeim
kynnt á aðalfundi banda-
lagsins í október og verður
forvitnilegt að heyra und-
irtektir þar. Mála sannast
hefur þessi vinna öll verið
afar ánægjuleg og allir í
þessunr fjölmenna hóp hafa
lagt þar sitt af mörkum svo
ekki vantar á það að lýð-
ræði fjöldans sé í heiðri haft
enda hollast að standa svo
að málum.
Auðvitað þykjumst við
vita að ótaldir félagar aðrir
eigi í pokahomi sínu pott-
þéttar ábendingar til við-
bótar þeim sem fyrir eru og
því er hér eftir þeim kallað,
ef mönnum liggur eitthvað
á hjarta um baráttuleiðir,
markmið eða framtíðarsýn.
Fagnandi yrði feng slíkum
tekið og að því hugað
hversu duga mættu.
Nú er komin fram til-
laga í tryggingaráði
um að afnema bílakaupalán
til hreyfihamlaðra frá og
með næstu áramótum. Þetta
væri illt verk vægast sagt,
því lán þessi eru svo mikl-
um mun hagstæðari en önn-
ur lán á hinum almenna
lánamarkaði, afgreiðsla
þeirra örugg þeim sem rétt
eiga svo og er framkvæmd
afborgana svo sem bezt
hentar. Öryrkjabandalagið
hefur harðlega mótmælt
þessari réttinda- og kjara-
skerðingu og því skal ekki
að óreyndu trúað að af
verði. Það yrði þeim ekki
til fremdar sem fram-
kvæmdu.
H.S.
18